بهار نیوز - سرعین شهر چشمه های جوشان/تصاویر

گروه گردشگری: سرعین شهری کوچک در ۳۰ کیلومتری غرب اردبیل و مرکز شهرستان سرعین است. این شهر به علت چشمه‌های آبگرم فراوان شهرت دارد و یکی از مناطق گردشگری در استان اردبیل است.

شهر سرعین در ۰۴/۴۸ درجه طول شرقی و ۰۹/۳۸ درجه عرض شمالی با مساحتی بیش از ۱۲۸۰۰۰۰ متر مربع در ۲۸ کیلومتری غرب شهر اردبیل قرار دارد. ارتفاع متوسط شهر از سطح دریا ۱۶۵۰ متر می‌باشد.
شهرستان سرعین که به داشتن چشمه های متعدد آبگرم معدنی مشهور است، در 28 کیلومتری غرب شهر اردبیل واقع شده است. هر سال حدود 4 میلیون گردشگر از سراسر ایران برای بازدید و استفاده از این چشمه ها به این شهر سفر می کنند. یکی از معروف ترین چشمه های آبگرم این شهر گاومیش گلی است که همیشه مملو از افرادی ست که عقیده دارند، با شنا در چشمه های آبگرم، بیماریهای مانند روماتیسم و بیماریهای پوستی خود را تحت درمان قرار می دهند.

فاصله این شهر از تبریز 230 کیلومتر و از تهران 619 کیلومتر می باشد. ســرعـین در فـرهنگ لغت فـارسی به مـعـنی سرچشمه می باشد. در ادوار گذشته از این منطقه به نام های ساری قیه٬ سارقین٬ سرائین و سرقین یاد می شده است. متوسط حداکثر درجه حرارت هوا 25 درجه سانتی گراد و حداقل متوسط دمای آن 7/8 درجه سانتیگراد می باشد. میزان بارندگی سالیانه حدود 520 میلیمتر می باشد. نظام حمل و نقل سرعین تابعی از سفرهای گردشگری می باشد و مهمترین واسطه حمل و نقل٬ اده ای می باشد. شهر سرعین دارای مهمترین منبع اقتصادی منطقه می باشد که جاذبه های گردشگری این شهر می باشد.

جاذبه های گردشگری شهر سرعین آب های گرم این شهر و طبیعت زیبای سبلان می باشد که عامل اصلی در جذب توریست می باشد . از لحاظ کشاورزی محصولات بعمل آمده در منطقه سرعین اعم از میوه جات (سیب٬ گلابی٬ آلوچه٬ آلوچه وحشی٬ گیلاس٬ زردآلو و گردو) و حبوبات و غله (سیب زمینی٬ گندم٬ جو٬ عدس٬ لوبیا٬ شلغم وغیره) است و بیشتر به مصرف مردم شهر و روستاهای منطقه می رسد.
آبگرم سبلان سرعین ، آبگرم بش باجلار سرعین ، آبگرم گاومیش گلی سرعین ، دهکده صخره ای باستانی ویند کلخوران ، تپه باستانی آناهیتا و پیست اسکی آلوارس از جمله مناطق و جاذبه های گردشگری این استان هستند. لازم بذکر است این شهر به علت چشمه‌های آبگرم فراوان شهرت یافته است.

آبگرم گاو میش گلی
این آب گرم در شهر سرعین و در ارتفاع 1940 متری از سطح دریا واقع شده که پر آب ترین چشمه معدنی شهر سرعین از لحاظ آبدهی و وسعت می باشد و آبدهی آن 140 لیتر در ثانیه و دارای استخری روباز به مساحت ۴۰۰ متر با عمق ۱۳۰ سانتی متر که آب آن به صورت دائمی و جوشان در جریان است. دهانه آن پراکنده و دمای آب در حوض 46 درجه سانتی گراد است.
آب گاومیش گلی ترش مزه بیرنگ و کمی بودار است. آنیونهای آن کربنات٬ بیکربنات٬ کلروره٬ سولفات و کاتیون های آن کلسیم٬ منیزیم٬ سدیم و پتایسم می باشد. هدایت الکتریکی برای 25 درجه حرارت 1300 و PH آن ٬58/6 باقیمانده مواد خشک شده از تبخیر آب آن 687 میلیگرم در لیتر بوده و آب آن در ردیف آبهای کلروره٬ بیکرنات سدیک و کلسیک گرم می باشد.

آبگرم گاو میش گلی به علت داشتن ترکیب کلروبی کربناته سدیک و کلسیک برای درمان بیماری های عمومی٬ بیماریهای سیستم حرکتی (دردهای مزمن روماتیسمی) و بیماری های زنان٬ خنازیر و بیماری های قلبی و نیز تقویت عمومی بدن قابل استفاده است. در خصوص نامگذاری آن به گاومیش گلی بر اساس روایات سالخوردگان در طی سالیان قبل : پیش از آنکه استفاده بهینه از آن بدین شکل صورت گیرد٬ گاومیش های اهالی سرعین در داخل استخر بعد از اینکه مقداری از حرارت آب کاسته می شده است٬ می خوابیدن و بدین سبب از آن بنام آبگرم گاومیش گلی نام برده اند در سالیان گذشته آب مازاد چشمه های معدنی به خصوص آب گامیش گلی از سمت جنوب شرقی وارد نهری می شد و به فاصله یکصد و پنجاه متری آسیابی را می گردانیدند. این آسیاب در آن ایام از گرانبهاترین آسیاب های آذربایجان به حساب می آمده زیرا بر خلاف آسیاب های دیگر آب آن در زمستان یخ نمی زده است در تمام ۱۲ ماه سال کار می کرده است.

آب گرم سبلان
مجتمع آبدرمانی سبلان به عنوان بزرگترین آبدرمانی خاورمیانه در داخل شهر سرعین واقع شده و با امکانات و استخرهای متعدد سرپوشیده و حوضچه های جکوزی٬ سونای خشک و بخار٬ دوش ها و وان های انفرادی متعدد٬ خدمات پزشکی و درمانی مجزا برای مردان و زنان٬ پارکینگ اختصاصی و سایر امکانات آماده ارایه خدمات به مسافران است.

زیربنای آن هفت هزار و مترمربع و در دو طبقه مجزا جهت پذیرایی و سرویس دهی برای مردان۲۰۰ و زنان احداث شده است. بهره برداری از آبگرم سبلان در سال 1374 صورت پذیرفت. این مجتمع دارای سه استخر سرپوشیده (دو استخر عمومی برای زنان و یک استخر عمومی برای مردان)٬ چهار واحد سونای خشک٬ دو واحد سونای بخار٬ حوضچه های آب سرد٬ دوشهای آب سرد و گرم٬ واحد جکوزی٬ بخش فیزیو تراپی با امکانات۱۹ واحد وان انفرادی۱۱۲ مجهز٬ بوفه٬ رستوران و سالن های انتظار است.

آبگرم بش باجلار
آبگرم بش باجیلار یکی از قدیمی ترین آبگرم های سرعین که بین اهالی در قدیم به دره لر سویی معروف بوده است دره ای سرسبز که اطراف آبگرم چمنزار و پر از درختان چنار و سپیدار بوده است. وجه تسمیه نام آن به خاطر جوشیدن آبگرم از پنج مظهر در محل چشمه بوده که آن ”پنج خواهر“ یا همان بش باجیلار به زبان ترکی نام گرفته است. آب این مجتمع از ۵ دهنه چشمه ی فوق الذکر و پمپاژ مقداری از آب گاومیش گلی تأمین می شود که آبدهی آنها روی هم رفته ۱۳ لیتر در ثانیه است و به صورت دائمی و جوشان می باشد.

دمای آب در داخل استخر بش باجلار در حدود 35 درجه با ظاهری کدر٬ کمی ترش مزه و کمی بودار است که ترکیب آن از نوع کلر و بیکربنات سدیم و گرم است. آنیونهای موجود در آب بش باجلار شامل بیکربنات٬ کلرور٬ سولفات و کاتیونها شامل کلسیم٬ منیزیم٬ سدیم و پتاسیم می باشد. هدایت الکتریکی برای ۲۵ درجه حرارت pH ٬۱۲۰۰ آن 5/6 و مقدار مواد باقیمانده خشک از تبخیر آب ۶۶۰ میلی گرم در لیتر می باشد.
آبگرم بش باجلار بعد از انقلاب اسلامی تقریبا به صورت متروکه در آمد و فقط بعضی از اهالی از آن استفاده می کردند. تا اینکه در سال 1371 اداره امور آب استان شروع به ساخت مجمتع فعلی در این محل نمود.

این مجتمع دارای استخر بزرگی به مساحت ۲۸۸ متر مربع با عمق 120140 سانتی متر٬ تعداد ۶ دوش انفرادی اجباری با دیوارهای کوتاه قوسی شکل۱۶ ٬ دوش عمومی در مقابل دوش های انفرادی٬ سونای خشک و بخار هر کدام یک واحد۶ ٬ واحد جکوزی در قسمت غربی استخر٬ خدمات پزشکی و درمانی و پارکینگ به عنوان دومین آبگرم شهر سرعین محسوب می شود. از آبگرم بش باجلارکه به لحاظ گنجایش دومین آبگرم شهر سرعین محسوب می شود برای درمان بیماری های عمومی و تسکین دردهای عصبی و مفصلی استفاده می شود.

دهکده صخره ای باستانی ویند کلخوران
دهکده صخره ای باستانی ویند کلخوران در حدود پنج کیلومتری جنوب و جنوب غربی سرعین و در نزدیکی جاده اردبیل – نیر قرار گرفته است خانه های سنگی در قوردی قیه٬ تپه چله خانه٬ قره قیه و مسجدیری قرار گرفته اند. ویند کلخوران دهکده ای سنگی با مجموعه ای از خانه های سنگی منفرد که اغلب در زیر تپه ای به نام چله خانه قرار دارد٬ به صورت یک پدیده معماری تاریخی و باستانی استثنایی و کم نظیر می باشد.

در دو کیلومترى شمال غرب روستاى ویند کلخوران٬ تپه بلند رسوبى وجود دارد که ضلع جنوبى آن از فرسایش بستر رودخانه بالیخلو٬ به صورت دیوار مرتفعى درآمده است. در ارتفاع تقریبى ۵۰ متر از بستر رودخانه و بر سینه آن٬ دخمه سنگى با در ورودى و اتاقک چشمگیر کنده شده است. داخل دخمه٬ فضایى است که به شکل هرم مثلثالقاعد ٴه ناقص است٬ بر ضلع غربى دخمه تصویرى بر سنگ نقر شده است که حالت کلى یک مثلث را دارد و در داخل آن مثلث کوچکتر کنده شده است.

در داخل این مثلث نقش آدمى با سرى نزدیک به شکل مثلث و دست و پا و بدنى که محیط در مثلث است٬ قالبگیرى و نقر شده است. در حاشیه آن نیز حروفى کنده شده که قسمت عمده آن از بین رفته است دهکده ی باستانی ویند کلخوران به لحاظ تعداد زیاد و تنوع خانه های سنگی و قابل توجه بودن از لحاظ تاریخی٬ باستانی و گردشگری می تواند به صورت یکی از کانونهای علمی٬ تفریحی و گردشگری ممتاز در آید.

تپه باستانی آناهیتا
طی سالیان از آن به اسامی آناهیتا٬ سارقین و زرتشت یاد شده به شماره 1976 به ثبت آثار ملی رسیده است این تپه در قسمت غربی شهر سرعین قرار دارد که از کاوش های انجام یافته در این منطقه اشیاء و سفالینه هایی به بدست آمده که قدمت آنها به اواخر هزاره دوم و اول قبل از میلاد مسیح باز می گردد. معبد آناهیتا سال ها محل عبادت و ریاضت مغ ها و موبدان زرتشتی بوده و این معبد و حوالی آن به نام ساری قیه ییلاق٬ آسایشگاه تابستانی حاکمان ساسانی بوده است.

در اوایل دهه چهل به منظور ساختن یک منبع آب آشامیدنی بر روی تپه آناهیتا از سوی مسئولان شهر سرعین بقایای دیوار قلعه و بنای موجود روی تپه از میان رفت. معبد آناهیتا سال ها بعنوان مسجد مورد استفاده اهالیقرارمی گرفت که بنا بر روایات در زیر این تپه و قلعه آن راه های زیرزمین وجود داشته که خروجی یکی از آنها در محدوده «میدان گاومیش گلی» شهر سرعین است که اکنون مسدود می باشد. البته تونل های فرعی دیگری هم در این رابطه با کاربری های متفاوت وجود داشته است.

یست اسکی آلوارس
پیست اسکی آلوارس در دامنه های مرتفع سبلان که بزرگترین پیست اسکی از لحاظ وسعت در ایران می باشد واقع شده است پیست اسکی آلوارس در فاصله ۱۲ کیلومتری روستای آلوارس و ۲۴ کیلومتری سرعین واقع شده و از آنجایی که در ارتفاع ۳۲۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد و به جهت دیر ذوب شدن برف های این منطقه می تواند در حدود شش الی هشت ماه از سال مورد استفاده قرار گیرد که از این لحاظ در کشور در رتبه اول است.

از جمله کارهایی که جهت آماده سازی و بهره برداری از آن انجام شده می توان به موارد زیر اشاره کرد : ـ احداث جاده ای آسفالت به طول ۲۴ کیلومتر تا پای پیست ـ نصب و راه اندازی دستگاه و خط تله سی یژ به طول ۱۲۵۰ متر ساخت شرکت دو پل مایر اتریش ـ نصب و راه اندازی یک خط تله اسکی ـ احداث دو باب ایستگاه کلاس های آموزشی از ویژگی های بارز منطقه ای علاوه بر جاذبه های زمستانی می توان به جاذبه های بهاری و تابستانی آن ازجمله ورود عشایران با گله های خود به مناطق حوالی آن٬ هوای خنک و معتدل در اوج تابستان٬ پوشش گیاهی و گل های رنگارنگ بصورت دشت های وسیعی از شقایق های کوهی٬ گل ختمی٬ گون و غیره همچنین قرار گرفتن مسیرهای صعود به قله سبلان و قلل دیگر از فاصله نزدیک کمپ مجتمع و مشرف بودن آن به شهر های سرعین٬ نیر٬ اردبیل می باشد که استفاده از آن را در تمامی فصول سال مفید و خاطره انگیز می نماید.