بهار نیوز - زنانی که هنر می‌فروشند و آبرو می‌خرند

گروه فرهنگی: زنی جوان، هنرمند و کارآفرین است که 13 سال به همراه خواهرش به شکل تجربی سرّاجی سنتی انجام می‌دهد.

«مینا جوان» و خواهرش کارشان را از خانه و با داشتن کارت صنعت‌گری و همکاری که با سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی داشته‌اند، شروع و کم کم برای خودشان کارگاهی راه انداختند. حدود چهار سال است که با ستاد توانمندسازی امور بانوان شهرداری همکاری می‌کنند و به زنان سرپرست خانوار آموزش می‌دهند تا در کارگاه‌شان مشغول به کار شوند. آنها در کارگاه‌شان مجموعه‌ای از کیف و کفش‌های سنتی از جنس چرم می‌سازند که بخشی از آن به صورت دستی است و برای بخش دیگر مجبور می‌شوند از ابزار صنعتی کمک بگیرند تا در یک هفته 150 تا 200 کیف تولید کنند.

«جوان» می‌گوید: از داغی بته جقه روی کارهایمان بهره می‌گیریم و حدود دو سال است که چوب و چرم را با هم تلفیق می‌کنیم. سعی‌مان این است که از اِلمان‌ها و نقوش سنتی ایرانی در کارها استفاده کنیم. در تولید کفش‌ نیز تلاش داریم از پاپوش‌های سنتی ایرانی بهره بگیریم. او و خواهرش بعد از معرفی کارهایشان به سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی؛ در طول این چند سال موفق به دریافت مُهر اصالت یونسکو به خاطر یکی از کفش‌هایی که دوخته‌اند و دو اثر دیگر که کیف و دفترچه یادداشت است شده‌اند. چند آثار دیگرشان هم مهر اصالت ملی دارند.

این هنرمند می‌گوید: نیروهایمان در اینجا متغیر است، زیرا بخشی از کار ما به شکل آموزشی است و کارگاهی که ما در آن کار می‌کنیم کارگاه توانمندسازی است. یعنی قرار است ما در اینجا به زنان سرپرست خانوار، حرفه‌ای را یاد بدهیم تا توانمند شوند و به صورت مستقل کار کنند. اما معمولا هشت کارمند به صورت ثابت در کارگاه‌ها کار می‌کنند و برخی از کارها را هم به زنانی که توانایی رفت و آمد ندارند می‌دهیم تا آن را در خانه انجام دهند.

«جوان» درباره بازار فروش محصولات‌شان بیان می‌کند: کم‌کم با بازار فروش آشنا شدیم و اول خودمان سعی کردیم بازار فروش را پیدا کنیم. در سال‌های اخیر آنقدر با ارگان‌های مختلف کار کردیم و کارمان پخش شده که دیگران به دنبال محصولات ما می‌آیند. در حال حاضر با شهرهای کتاب و فروشگاه‌های صنایع دستی کار می‌کنیم و در شهرهای مختلف ایران نمایندگی فروش داریم.

او درباره تنوع بیشتر محصولات‌شان اظهار می‌کند: حدود یک‌سال است که 40 تکه را وارد کارهایمان کرده‌ایم و این چهل تکه‌ها از طریق دوخت کنارهم قرار نمی‌گیرند و از یک‌سری رِزین استفاده می‌کنیم که به شکل خطی در کنار هم قرار می‌گیرند و برای این کار از چرم‌های دور ریز استفاده می‌کنیم و ضایعات چرم از کارگاه بیرون نمی‌رود.

این هنرمند ادامه می‌دهد: البته هنگامی که رقبا می‌بینند کاری موفق است آن را کپی می‌کنند، به همین دلیل برای اینکه در کارها تکرار بوجود نیاید، آنها را به تعداد خاصی تولید می‌کنیم و بعد از آن طراحی‌ها تغییر می‌کند. برای مثال در حال حاضر به روی یک‌سری یراق آلاتی که جنس‌های فلزی دارند و اِلمان‌های سنتی به روی آن تاکید شده کار می‌کنیم. او همچنین درباره حق کپی رایت طرح‌هایشان بیان می‌کند: من خیلی پیگیر کپی‌رایت طرح‌هایم بودم، اما به من گفتند همین نشان ملی و یونسکویی که دریافت می‌کنیم همان سند ثبتی طرح‌هایمان است.

شهرام مریخی - معاون صنایع دستی استان تهران - که به مناسبت روز زن از این کارگاه دیدن می‌کند، در پاسخ به این مطلب می‌گوید: جدیدا برگه‌ای برای ثبت اثر آمده است که می‌توانید یک اثر را با مشخصاتش به ما بدهید، ما آن را به وزارت ارشاد ارجاع می‌دهیم تا نوبت به ثبت اثرات بعدی هم برسد. جوان» درباره کنترل قیمت محصولات‌شان و حفظ رقابت با کالاهای واردتی نیز اظهار می‌کند: این کار خیلی سخت است. چون زمانی که ما هزینه‌های کار را برآورد می‌کنیم با توجه به اینکه مواد اولیه ما طبیعی است و کار به شکل دستی انجام می‌شود، سودی که ما از این کار دریافت می‌کنیم نسبت به کالاهای چرمی دست‌دوز دیگر بسیار پایین است تا دیگران نتوانند با آن رقابت کنند.

این کارآفرین معتقد است: هر کاری یک روندی دارد. برندسازی زمان می‌برد. امروز من سرمایه‌ام را می‌گذارم و کارم را ادامه می‌دهم و امیدوارم هدف‌گذاری که برای برگشت مالی‌ام انجام داده‌ام، اتفاق بیافتد. این هنرمند بیان می‌کند، دوره‌ای که تحریم‌ها وجود نداشت، صادرات هم انجام می‌داده است و کفش‌هایی که شناسنامه دارند را با یک بسته‌بندی خاصی به برخی از کشورها مثل کانادا، آمریکا و انگلیس می‌فرستادیم. البته ما محصولات‌مان را به واسطه یک شرکت داخلی صادر می‌کردیم که قراردادمان لغو شد.

خودش نمونه‌ای از صندل‌هایی که تولید می‌کنند را پایش کرده و می‌گوید: چون کف این صندل‌ها تخت است عموم مردم تمایلی به خرید آن ندارند. جوان که جدیدا در تهیه مواد اولیه به مشکل برخورده است، اظهار می‌کند: چون چرم بسیار گران شده و مثلا چرمی که 1200 تومان می‌خریدم، الان باید با مبلغ هفت هزار تومان تهیه کنم و این تفاوت قیمت زیادی است. اما نمی‌توانم این افزایش یک‌باره قیمت را روی محصولاتم بگذارم، چون سودم پایین می‌آید؛ اما باید تولید و عرضه‌ام را حفظ کنم. از زمانی که تحریم‌ها تشدید شد بسیاری از مواد دباغی و رنگ‌هایی که وارد می‌شد، متوقف و این اتفاق در کیفیت برخی از کارهای ما تاثیر گذاشت.