گروه جامعه: در ارتفاع سه هزار و 750 متری کوه دنا کنار چشمهای به نام چشمه پیدنی (پونهای) گوری وجود دارد که بسیاری از کوهنوردان ایرانی و خارجی که همهساله به دنا صعود میکنند، از کنار آن میگذرند. روی تابلوی کوچک فلزی بالای این قبر دو بیت شعر و یک جمله کوتاه نوشته شده است اما خیلیها نمیدانند این گور متعلق به کیست و چرا اینجا و در این ارتفاع بلند دفن شده است.
این گور کوچک و ساده متعلق به یک کوهنورد آلمانی عاشق دنا و ایران است. نامش «رلف هنکلس» بود. یک فیزیکدان اهل و متولد آلمان. جسد نه، اما خاکستر جنازه سوزاندهشده رلف هنکلس فیزیکدان آلمانی 12 سال پیش با همکاری سفارت آلمان و تعدادی از مردم محلی شهر سیسخت در استان کهگیلویهوبویراحمد، که نزدیکترین شهر به قلههای دنا است، در این نقطه به خاک سپرده شد.
رلف هنکلس فقط یکی از صدها کوهنوردی است که از حدود 70 سال پیش به این سو، هر سال برای صعود به مجموعه قلههای بالای چهار هزار متری دنا راهی ایران و این استان میشوند. سفر و صعود او اما تفاوتی بزرگ با دیگر کوهنوردان داشت، رلف هنکلس اولینبار بیشتر از 40 سال پیش به ایران آمد، ابتدا از قلعه بابک و الموت دیدن کرد و سپس راهی دنا شد، اما این سفر پاگیرش کرد و پس از آن بیشتر از 20 بار دیگر برای دیدن و بالارفتن از دنا به ایران آمد.
زواره نیکاقبالیان، سیسختی پژوهشگر ساکن همین شهر و نویسنده کتاب دنا نامها و یادها که با کوهنوردان خارجی بسیاری برای صعود از دنا همکاری و آنها را راهنمایی کرده است، از ابتدای حضور رلف هنکلس در ایران و پای کوه دنا با او آشنا بوده است. نیکاقبالیان درباره او میگوید: آقای رلف هنکلس عاشق شرق و مولانا و گویی در پی پیداکردن گمشدهای بزرگ بود. پیش از آنکه به ایران بیاید و با دنا آشنا شود، مدتی در ترکیه بود اما به گفته خودش، گمشدهاش را آنجا پیدا نکرد و در ادامه راهی ایران شد.
پس از آمدن به ایران ابتدا به قلعه بابک و الموت رفت و بعد راهی دنا شد و انگار همان چیزی را که دنبالش میگشت اینجا یافته بود. مدتها اینجا ماند و پس از آن نیز همیشه، چه پیش از انقلاب و چه بعد از آن، دوباره و چندباره برای دیدن و صعود به دنا میآمد، تا اینکه حدود 15 سال پیش، پس از آنکه در آلمان به تشخیص پزشکان معالجش متوجه ابتلای خود به بیماری سرطان میشود و به او میگویند به بهبود و درمانش امیدی نیست، به فرزندانش وصیت میکند حتماً جنازهاش را در کوه دنا دفن کنند.
نیکاقبالیان در ادامه در رابطه با چگونگی دفن او در دنا نیز میگوید: بعد از آنکه رلف هنکلس به دلیل سرطان از دنیا رفت، اعضای خانوادهاش تلاش کردند برای عمل به وصیتش او را در دنا دفن کنند، بااینحال به دلیل مخالفتها و مشکلاتی که در زمینه انتقال جنازه و دفن در دنا پیش آمد، درنهایت ترتیبی داده شد تا همانجا در آلمان جنازه او سوزانده شود و خاکسترش را با همکاری سفارت آلمان به ایران فرستادند و به سیسخت منتقل کردند. اینجا در سیسخت نیز با همکاری جمعی از اهالی و کوهنوردان آشنا به منطقه، خاکستر به ارتفاعات دنا منتقل شد و در کنار چشمه پیدنی، که از چشمههای معروف در یکی از مسیرهای اصلی صعود به دناست، به خاک سپرده و روی مزارش نیز قطعهشعری نوشته شد.
نیکاقبالیان، همچنین میافزاید: «البته آقای رلف هنکلس تنها آلمانی شیفته دنا نیست. حدود 10 سال پیش نیز کوهنورد دیگری از اهالی همین کشور، که برای صعود به دنا آمده بود، هنگام پایینآمدن از قله، در ادامه مسیر به یکی از روستاهای کوهپایه دنا به اسم روستای لما میرود و شب را همانجا میماند، درنهایت وقتی برای خداحافظی از روستا آماده میشد، متوجه میشود مدرسه این روستا مناسب نیست و ساختمانی مخروبه و قدیمی است و تصمیم میگیرد به پاس قدردانی از میهماننوازی اهالی این روستا برای آنها مدرسهای بسازد که در ادامه با هماهنگی با استانداری و سازمان نوسازی مدارس، در همین روستا مدرسهای مجهز و نوساز ساخت؛ مدرسهای که این کوهنورد آن را بهنام دخترش الیزابترز نام گذاشت».
به گفته اعضای هیأت کوهنوردی استان کهگیلویهوبویراحمد، هرساله حدود 600 تا هزار کوهنورد خارجی از کشورهای مختلف، که بیشتر آنان از کشورهای اروپایی هستند، راهی استان کهگیلویهوبویراحمد میشوند تا به دنا صعود کنند. آنها به نقل از این کوهنوردان میگویند یکی از اصلیترین موانع پیشروی حضور آنان و دیگر همنوردانشان برای صعود به دنا، مشکلات و سختیهای مربوط به صدور ویزا و روادید است و اگر این مشکل برطرف یا تسهیل شود، بر تعداد کوهنوردانی که برای صعود به دنا به ایران خواهند آمد، بسیار افزوده خواهد شد.
دنا را بهشت کوهنوردان میخوانند. رشتهکوه دنا، بلندترین کوه و بزرگترین چینخوردگی رشتهکوه بزرگ زاگرس محسوب میشود و خطالرأسی به طول تقریبا 90 کیلومتر دارد و بین سه استان کهگیلویهوبویراحمد، اصفهان و فارس واقع شده است. این رشتهکوه زیبا 49 قله بالای چهارهزارمتر دارد. دنا با بزرگترین مجموعه قلههای چهارهزار متری در ایران، همچون گوهری بیهمتا در میان رشته کوههای ایران میدرخشد. درباره دنا یک اشتباه عامیانه وجود دارد؛ دنا یک قله نیست بلکه یک رشتهکوه است. دنا از شمالغربی تا جنوب شرقی کشیده شده است که به سه رشته اصلی و یک رشته فرعی عمودی توسط سه گردنه، بیژن، مورگل غربی و پوتک تقسیم میشود.
رشته مرکزی دنا از گردنه بیژن به ارتفاع سه هزار و 200 متر تا گردنه مورگل غربی به ارتفاع چهار هزار و صد متر ادامه دارد و 18 قله بالای چهار هزار متر دارد، بلندترین قله رشته دنا و همچنین رشته بزرگ زاگرس قله قاش مستان یا بیژن 3 است. قلل دیگر این رشته از گردنه بیژن به ترتیب عبارتند از: بَرد آتش، سیچان 1، 2 و 3، حوضدال، کرَ سُمی شرقی، کَر سُمی غربی، تنگه راه (حرا)، بیژن 1 (ماش)، کپیری، بیژن 2 (برج آسمانی)، قِزِل قُله، هِرم، کیخسرو، بن رو، بیژن 3 (قاش مستان)، قبله، مورگل، مورگل غربی (پازنک) و مورگل شمالی.
در جناح مرکزی دنا، قله مورگل نیز از محور روستای کرمی در کنار جاده یاسوج - میمند میتوان در مسیر رودخانه کره تا نومون اول رسید و از مسیر تنگ زولدون از دیواره زیر قله صعود کرد و ابتدا به قله کل گردل رسید و سپس به سمت شرق و از روی خطالرأس اصلی حرکت کرد و به قله مورگل (دومین قله دنا) به ارتفاع چهار هزار و 425 متری رسید. از دیگر قلههایی که در جبهه مرکزی قرار دارند و از جنوب و از مبدأ سیسخت میتوان به آنها صعود کرد، سیچانی و برد آتش هستند که از دو مسیر گردنه بیژن و درهسی چانی قابلدسترسیاند که در مدت یک روز میتوان به آنها صعود کرد.