افزایش دوبرابری مصرف‌شیشه در بین دانش‌آموزان

محمد زید‌وند امروز در همایش پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی با رویکرد مدرسه‌محور گفت: تا زمانی‌که آسیب‌های اجتماعی را به خوبی نشناسیم و آنها را به درستی واکاوی نکنیم، قادر نخواهیم بود آن را درمان کنیم. با تأکید بر پیشگیری از معضل اعتیاد قبل از رسیدن به مرحله بحرانی، آموزش و پرورش مدخل آموزش‌های اجتماعی در سطح جامعه و یک نقطه کلیدی در مدیریت این موضوع است. با مثبت ارزیابی کردن عملکرد نیروی انتظامی در این حوزه، بزرگترین آسیب به حوزه موادمخدر را دیدگاه انتزاعی نسبت به این قضیه و مبری دانستن مسئولین دستگاه‌های مختلف از نقش خود نسبت به ادای تکلیف در این حوزه دانست.

دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان مرکزی ادامه داد: بیش از 90 درصد از موادمخدر در افغانستان تولید و به سایر کشورها صادر می‌شود. علیرغم تلاش‌های نیروی انتظامی در حوزه مقابله، هنوز با وفور موادمخدر و مصرف‌کننده آن روبرو هستیم به طوری ‌که سالانه 100 الی 150 هزار نفر در کشور به چرخه اعتیاد و مصرف روانگردان‌های صنعتی وارد می‌شوند.

زیدوند با بیان اینکه کشور ما در حال حاضر خود به یک تولیدکننده مواد روانگردان تبدیل شده است، افزود: در داخل کشور مافیای موادمخدر به سادگی با وارد کردن پیش‌سازها دست به تولید این مواد می‌زنند.با وجود بیش از 340 نوع مواد روانگردان  چرخه مافیای مواد مخدر سالیانه بیش از چهار هزار و 500 دلار در جهان است. 80درصد از افرادی که اعتیاد را ترک می‌کنند دوباره به اعتیاد برمی‌گردند، چراکه در حوزه صیانت و درمان نگهدارنده بعد از سم‌زدایی ضعیف هستیم.

وی با بیان اینکه هنجارها و ضدهنجارها عوض شده‌اند و ما در این خصوص اقدامی نکرده‌ایم، افزود: در خصوص این معضل در حال رسیدن به مراحل بحرانی هستیم، چراکه در حوزه فرهنگی و پیشگیری که بخش عظیمی از آن برعهده آموزش و پرورش است، ضعیف عمل کرده‌ایم.

دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر با تأکید بر تلاش در حوزه فرهنگی گفت: با این روش می‌توان از گرایش به موادمخدر و میزان تقاضا در بازار کاست، همچنین فشارها در حوزه درمان را کمتر کرد. شبکه‌های اجتماعی و مجازی در راستای ترویج مصرف موادمخدر به خوبی عمل می‌کنند و گرایش به مواد مخدر را با تبلیغات گسترده افزایش می‌دهند.

‌شیشه جایگزین ریتالین
ظرف مدت یکسال، مصرف شیشه در بین دانش‌آموزان تا دو برابر افزایش پیدا کرده و شیشه به دلیل انرژی‌زا بودن و برخی ویژگی‌های دیگر جایگزین ریتالین شده است. از آنجاکه یکی از ویژگی‌های مواد روانگردان افزایش میل جنسی است، این مواد موجب ماراتن جنسی شده و موج سوم شیوع ایدز و رفتارهای پرخطر ناشی از مصرف را باعث شده‌ اند.

وی با ام‌الفساد و ام‌الجرایم خواندن موادمخدر، اظهار کرد: 23درصد از خشونت‌ها در کشور، 55درصد از طلاق‌ها، 65درصد از همسرآزاری‌ها، 68درصد از ابتلای ایدز، 25درصد از قتل‌ها، 40درصد از سرقت‌ها، و 64درصد از زندانیان ریشه در گرایش به موادمخدر دارند. 13میلیون دانش‌آموز در کشور وجود دارد، براساس نتایج مطالعات شیوع‌شناسی در سال 71، میزان اعتیاد دانش‌آموزان از مقطع سوم راهنمایی تا پیش‌دانشگاهی نیم درصد بوده است که این عدد در سال 90 یه یک درصد افزایش یافته است.

کاهش سن اعتیاد دختران به 15 تا 19 سال
 70 الی 80 هزارنفر از دانش آموزان در کشور شیشه مصرف می‌کنند، اضافه کرد: سن اعتیاد در بین دختران به 15 الی 19 سال کاهش پیدا کرده است. سه دلیل لذت‌طلبی،‌ کنجکاوی و تفریح و سرگرمی‌های گروهی باعث گرایش دانش‌آموزان به سمت موادمخدر می‌شود. 55درصد از والدین بعد از پنج سال متوجه اعتیاد فرزند خود می‌شوند، چراکه موادمخدر صنعتی برخلاف مواد سنتی، فرد را بشاش و شاداب کرده و و والدین را گمراه می‌کند.

زیدوند با اشاره به روش ارتباط گیری با دانش‌آموزان تصریح کرد: صحبت با فرزندان، مسئولیت و مشورت دادن به آنان و پرهیز از سرکوفت زدن می‌تواند در پیشگیری از اعتیاد بسیار مؤثر باشند.

وی پرخاشگری، عدم تمایل به رفتن به مدرسه، وعده‌های غذایی نامنظم، کسب نمرات ضعیف در دروس، و افزایش یا کاهش خواب را از برخی از علائم مصرف روانگردان‌ها ذکر کرد. 30درصد از دانش‌آموزان استان‌های اصفهان، تهران و زنجان دارای اعتیاد به بازی‌های رایانه‌ای هستند. در استان در مجموع 25 هزار نفر دارای اعتیاد هستند، یعنی در واقع حدود 250 هزار نفردر استان با این موضوع درگیر هستند.

این مقام مسئول، انسجام کم بین اعضای خانواده، نظارت و سخت‌گیری ناکافی، آزادی بیش از حد و بدون مدیریت، اعتقادات سست مذهبی، کم اهمیتی به تربیت فرزندان، جدایی والدین، تغییر رفتار پدر و اعتیاد والدین را از جمله عوامل تسهیل کننده اعتیاد در دانش‌آموزان عنوان کرد.مبارزه با موادمخدر یک مقوله تک‌بعدی نیست و همه نهادها باید در این عرصه ورود پیدا کنند. باید مردم، مسئولین و جامعه نسبت به مواد مخدر حساس شوند و مشارکت‌های مردمی در این راه افزایش یابد.

کاهش سن سوءمصرف مواد در کشور به 12 الی 19 سال
در بخش دیگری از این گردهمایی، دکتر رضا ترابی کارشناس کاهش تقاضای سوءمصرف مواد مخدر و از اساتید دانشگاه‌ نیز نحوه پیشگیری از اعتیاد در محیط مدرسه را تشریح کرد.سن سوءمصرف مواد در کشور به 12 الی 19 سال کاهش پیدا کرده است.

ترابی با بیان اینکه 250 کلینیک درمان اعتیاد در سطح استان وجود دارد، ‌افزود: با این حال اقدامات انجام شده در پیشگیری و درمان موثر واقع نشده‌اند و آمار بالای شهدای موادمخدر نیز حاکی از این واقعیت است.سالانه 25 هزار لیتر الکل و مشروبات الکی وارد کشور می‌شود.دانش کافی در این حوزه وجود ندارد و برخورد احساسی در گردهمایی‌ها مشکل‌گشا نیست.

این کارشناس اجتماعی با بیان اینکه محیط مدرسه نیز می‌تواند باعث اعتیاد شود، ‌افزود: مردود شدن متوالی، فرار از مدرسه و تعلیق، فضای ناسالم منفی و نامنظم مدرسه، انتظارات پایین مسئولین مدرسه، عدم تعریف قوانین و ضوابط، ترک تحصیل، فقدان درگیری دانش‌آموز با فعالیت‌های فوق برنامه می‌توانند در ایجاد این مسئله تأثیرگذار باشند.

وی با بیان اینکه کارشناسان بر وجود اعتیاد دانش‌آموزی اصرار می‌کنند اما آموزش و پرورش انکار می‌کند، افزود: سیستم آموزشی باید اصول جهانی را جهت پیشگیری از اعتیاد در صدر برمانه های خود قرار دهد.و یکی از این اصول را توجه به مداخلات دبستانی عنوان میکنم و  بهترین سن برای آموزش و پیشگیری از اعتیاد، سنین پیش‌دبستانی و دبستانی است.ضعف آموزش مدرسین در خصوص شیوه‌های مدیریت کلاس است و مدرسین به جای آموززش‌های تئوری، باید تجارب خود در مدیریت کلاس را در اختیار یکدیگر قرار دهند، همچنین باید از شیوه‌های تعاملی استفاده کنند.

این کارشناس کاهش تقاضای سوءمصرف مواد مخدر نقش معلمین در حوزه پیشگیری را بسیار پررنگ دانست و انواع مداخلات مدرسه‌محور را شامل مداخلات همگانی، انتخابی و موردی ذکر کرد.