آسمان را از دریچه تخت جمشید ببینید!

آسمان فارس به نظر کارشناسان و صاحب‌نظران، به واسطه ویژگی‌هایی که دارد، کم‌نظیر است. این ویژگی‌ها آستروتوریسم را هم به جمع پتانسیل‌های گردشگری استان فارس افزوده است، ظرفیتی که نیازمند سرمایه‌گذاری است تا بارور شود.

 

آستروتوریسم یا گردشگری نجومی، از زیرشاخه‌های اکوتوریسم و بر پایه منابع طبیعی است و فارس به این لحاظ از ظرفیت‌های کم نظیری برخوردار است و می‌تواند نه تنها در کشور بلکه در جهان پیشگام این شاخه از گردشگری باشد.

 

محسن عامری، مسئول کمیته‌های تخصصی معاونت گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس در این زمینه به خبرنگار ایسنا گفت: کم بودن میزان آلودگی نوری در گردشگری نجومی اهمیت فراوانی دارد که این ویژگی در مناطق فارس دیده می‌شود.

 

وی خاطرنشان کرد: هر چه میزان توسعه شهری بیشتر باشد، نور بیشتری در محیط انتشار می‌یابد که امکان دیدن ستاره‌ها را با چشم غیر مسلح در شب کاهش می‌دهد، به این دلیل مناطقی برای تورهای نجومی مناسب است که از تولید کننده‌های نور دور باشد.

 

عامری، لازمه‌ رصد موفق را آسمانی تاریک و بی‌ابر دانست و گفت: هرچه بیشتر در ارتفاعات قرار بگیریم به دلیل کاهش غلظت هوا، آسمان صاف‌تری رصد خواهد شد.

 

وی تصریح کرد: با وجود ظرفیت‌های مناسبی که برای برگزاری تورهای نجومی وجود دارد، نیروی انسانی کارآمدی در این بخش در اختیار نداریم. اکثر راهنمایان با دریافت کارت راهنمایی در حد راهنما مانده‌اند در حالیکه برای برگزاری تورهای اختصاصی به مفسر نیاز است. باید از نیروهایی در زمینه هدایت تور استفاده شود که از اطلاعات مناسب نجومی برخوردار باشند.

 

به اعتقاد وی، فارس دارای قابلیت‌های گردشگری فراوانی است که توسعه هر یک از این پتانسیل‌ها، سایر شاخص‌ها را هم رشد خواهد داد زیرا شاخه‌های گردشگری مانند حلقه‌های یک زنجیر به هم متصل است.

 

عامری از تک بعدی بودن فعالیت برخی آژانس‌های مسافرتی، انتقاد و تصریح کرد: آژانس‌های مسافرتی می‌توانند ضمن معرفی جاذبه‌های طبیعی و تاریخی به گردشگران، آنها را به سمت طبیعت‌گردی و تورهای نجومی سوق دهند.

 

وی باور دارد: توریست‌های علاقمند به گردشگری خاص از منابع اطلاعاتی وسیع، مقاصد خود را انتخاب می‌کنند، به همین دلیل تبلیغات می‌تواند در جذب گردشگران خارجی موثر باشد.

 

پیام غرابی، سرپرست امور فرهنگی و ارتباطات اداره کل میراث فرهنگی فارس نیز در این خصوص به ایسنا گفت: در گردشگری نجومی به دنبال رصد آماتوری هستیم، یعنی گردشگر به پدیده‌های نجومی که نیاز به تخصص خاصی ندارد، علاقه‌مند شود. برای یک گردشگر نجومی، حتی دیدن یک غروب زیبا می‌تواند جذاب باشد ولی برای ستاره شناس کیفیت آسمان و پایین بودن آلایندگی نوری مهم است که البته این مسئله برای گردشگر نجومی اهمیت ندارد.

 

وی معتقد است: آسمان می‌تواند مکمل سایر ظرفیت‌های گردشگری استان فارس شود. فارس با توجه به ویژگی‌هایش همچون قرار داشتن سایت‌های تاریخی و وجود کمترین میزان آلاینده‌ها و ریزگردها در آن می‌تواند مقصدی خاص برای آستروتوریسم باشد. سایت‌ها و مکان‌های تاریخی فارس مانند کاخ سروستان، کاخ بیشاپور و مجموعه‌های جهانی پاسارگاد و تخت جمشید این قابلیت را دارد که به لحاظ آستروتوریسم به عنوان مناطقی ویژه، تلقی و معرفی شوند.

 

امیر میری، مدیر یکی از اقامتگاه‌های بوم‌گردی استان فارس که در شهرستان پاسارگاد قرار دارد به خبرنگار ایسنا گفت: سعادت شهر و منطقه پاسارگاد در شمال استان فارس به‌دلیل موقعیت ویژه جغرافیایی و تاریخی، ظرفیت بسیار مناسبی برای آستروتوریسم محسوب می‌شوند. فعالیت‌های آماتوری نجوم در این شهرستان سابقه حدود سه دهه را دارد،. سال 83 حدود یکصد منجم برای رصد تقابل زهره و خورشید، پاسارگاد را انتخاب کردند و این نشان می‌دهد که ظرفیتی در آسمان این منطقه وجود دارد.

 

این فعال گردشگری با یادآوری اینکه آسترونومی، واژه‌ای ایرانی و تغییر یافته اختر است، گفت: واژه اختر در زبان فارسی پهلوی به استر تبدیل می‌شود.

 

وی با بیان اینکه آستروتوریسم یکی از گردشگری‌های کم‌هزینه است، گفت: این نوع گردشگری می‌تواند در ارز‌آوری و رونق اقتصادی، بسیار تاثیرگذار باشد. آسمان ایران در مقایسه با سایر نقاط جهان، پاک و کم‌ابر تر است بنابراین همواره و از گذشته تاکنون مد نظر منجمان بوده و هست.

 

این فعال گردشگری، سابقه نجوم در ایران را بیش از 7000 سال دانست و گفت: با کمترین هزینه و ایجاد زیرساخت‌های مناسب در استان فارس، می‌توان از این ظرفیت ویژه بهره مناسبی برد. باید تورهایی برای گردشگران حرفه‌ای، نیمه‌حرفه‌ای و آماتور در این موضوع پیش‌بینی کرد. خواسته‌های گردشگران با هم تفاوت‌های زیادی دارد لذا باید افراد تشکیل دهنده یک تور، همگن باشند تا بتوان پاسخگوی نیازها بود.

 

میری با بیان اینکه برخی گردشگران تنها به تماشای طلوع، غروب یا شب مهتابی، اکتفا می‌کنند، گفت: شماری از گردشگران به‌دنبال اقامت شبانه و ثبت حرفه‌ای تصاویر نجوم هستند و هر یک از این نیازها، تامین زیرساخت خاص خود را طلب می‌کند.

 

این فعال گردشگری نجوم، با یادآوری اینکه رویدادهای نجومی در مدت زمانی مشخص تکرار می‌شود، گفت: تکرار گذر زهره هر هفتادسال و بارش شهابی برساوشی، هر 21 سال اتفاق می‌افتد. بنابراین می‌توان با برنامه‌ریزی از چنین رویدادهایی بهره کافی اقتصادی را برد.

 

به نظر می‌رسد در شرایط کنونی که توسعه کشاورزی به‌واسطه محدودیت‌های شدید منابع آبی با محدودیت مواجه است، پرداختن به نجوم و گردشگری نجومی می‌تواند زمینه‌ای مناسب برای اشتغالزایی باشد.