جیران با خاک و رنگ حرف می‌زند!

می‌گوید چیزی جز رنگ، خاک وگرمای کوره نمی‌شناسد چون از وقتی چشم به دنیا بازکرده دوروبرش از خاک ریخته‌گری، قلمو، قالب و غیره پر بوده و با همین‌ها با کودکی‌اش خداحافظی کرده و پا به دنیای آدم بزرگ‌ها گذاشته است. سفالگری را به طور جدی از18 سالگی شروع کرده و حالا، در سی و چندمین تابستان زندگیش در این هنر به پختگی رسیده و حرف‌های جدیدی برای گفتن دارد. می‌گوید در سبک و سیاق هنریش بیشتر وامدار طبیعت است و تا حدی هم از ایده‌ها و خط فکری پدرش الهام می‌گیرد، پدری که بیش از 50 دهه از عمر خود را صرف سفالگری کرده و همه دانسته‌های هنری‌اش را به فرزندش هدیه داده است.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) منطقه البرز، جیران فخر موسوی سفالگری را نه یک شغل بلکه هنری می‌داند که توانسته روح جستجوگرش را آرام و شخصیتش را شکل دهد. به همین دلیل است که با قطعیت می‌گوید اگر چند باردیگر هم به دنیا بیایم بازهم سفالگری را ادامه می‌دهم.

با خاک و رنگ بزرگ شدم
این هنرمند سفالگر به خبرنگار ایسنا گفت: ازآنجایی که از دوران کودکی با سفال آشنا شدم، انتخاب هنری جز سفالگری برایم سخت بود. هرچند به طور مقطعی کارهای دیگری چون مجسمه‌سازی، شمع سازی، دکوراسیون داخلی و ساخت بدلیجات نیز انجام داده‌ام. فخرموسوی افزود: برگزاری یک نمایشگاه تقریبا خصوصی در سن یازده سالگی این باور را در من ایجاد کرد که می‌توانم درسفاگری موفق شوم و انگیزه‌ای در من به وجود آورد تا این هنر را جدی‌تر و خارج از حال و هوای کودکی دنبال کنم.

وی خاطرنشان کرد: تا قبل از18 سالگی هر روز بعد ازپایان مدرسه مستقیم به کارگاه پدر می‌رفتم و شروع می‌کردم به قالب‌ریزی و ساختن سفال‌هایی که آن زمان در نظر خودم بی‌عیب و کامل بودند. وی با اشاره به تجربه حضورش درششم بینال سفال ایران گفت: 15 سالم بود که در بینال ششم سفال شرکت کردم و در پایان، جایزه ویژه(کوچکترین شرکت کننده) این بینال را بردم و همین باعث شد با خودم فکر کنم که با سن کمم توان رقابت با با تجربه‌های این رشته را دارم.

فخر موسوی با اشاره به زمانی که به طور قطعی تصمیم گرفت تا رشته سفال را ادامه دهد، اضافه کرد: همه تشویق‌ها وموفقیت‌های قبلی‌ام باعث شد که پس ازگرفتن مدرک دیپلم به طور قطعی تصمیم بگیرم سفالگری را به عنوان شغل و هنرآینده‌ام انتخاب کنم . وی اظهار کرد: هنوز چند ماه از18 سالگی ام نگذشته بود که ازطرف دانشگاه الزهرا برای آموزش سفال به تعدادی از دانش‌آموزان کیش دعوت شدم . پس ازشنیدن این خبر به سراغ پدر رفتم و از او خواستم که خرج سفرم را متقبل شود ولی او نپذیرفت و گفت 20 روز تا سفر کیش فرصت داری و طی این مدت می‌توانی ازآنچه طی این سال‌ها آموختی برای تامین خرج سفرت استفاده کنی .

وی ادامه داد: پدرم آن روز 20 هزار تومان به من قرض داد و با آن پول شروع کردم به ساختن سفال‌های کوچکی که ارزان بودند و راحت می‌شد جابه جایشان کرد. وی افزود: درسفر کیش بیشتر تولیداتم را فروختم و با مبلغی بیش از آنچه از پدرم قرض گرفته بودم به خانه برگشتم و این اولین تجربه و شاید لذت بخش‌ترین خاطره کسب درآمدم بود.

وی در پاسخ به این سوال که تا به حال به این موضوع فکر کرده که سفالگری را برای همیشه کنار بگذارد، یادآورشد: به این که برای همیشه با خاک و سفال خداحافظی کنم فکر نکرده‌ام ولی دوست دارم در هرگوشه ازکارگاهم یک هنری را انجام دهم مثلا دریک قسمت ازکارگاه میز جواهرات باشد، درگوشه دیگر امکانات مجسمه‌سازی و دربخشی دیگر لوازم نجاری. به طور واضح باید بگویم ازاین که در یک هنر خلاصه شوم احساس رضایت نخواهم داشت . وی با توضیح در خصوص منبع ایده‌پردازی آثارش ادامه داد: در ایده‌پردازی‌هایم بیشتر از طبیعت به ویژه زمین و گیاهان ایده می‌گیرم و درکل اولین های خلقت برایم جذاب است.

درایده‌پردازی به دنبال پیچیدگی و امور انتزاعی نیستم
وی یادآورشد: درایده پردازی‌هایم از طبیعت به دنبال پیچیدگی و امورانتزاعی نیستم و دوست دارم مخاطب با دیدن کارهایم سریع به اصل آنچه می‌خواستم نشان دهم پی ببرد . وی افزود: به جز طبیعت، در طرح‌هایم خط فکری پدرم را هم به عنوان هنرمندی که چندین دهه از عمرش را در این رشته سپری کرده دنبال می‌کنم اما تلاش می‌کنم این دنباله‌روی رنگ و بوی تقلید صرف و کپی کاری به خود نگیرد . فخرموسوی در پاسخ به این سوال که نهایت کار یک هنرمند سفالگر را چه زمانی می‌داند توضیح داد: پایان کاراین هنرمند زمانی است که آثارش درخانه‌های مردم استفاده شود .

این هنرمند گفت: اگر گلدان، لیوان، بشقاب و نمونه‌های دیگری از سفال‌هایی که ساخته‌ام را درخانه کسی ببینم احساس می‌کنم رسالت هنری‌ام را آن طور که باید و شاید انجام داده‌ام و بدون اغراق دیگر چیزی نمی‌خواهم . فخر موسوی با تاکید بر این که وضعیت روحی یک هنرمند در خروجی اثری که ارائه می‌دهد تاثیر به سزایی دارد ، گفت: بدون شک احساسات درونی و حالات روانی یک هنرمند در تولید آثارش نقش به سزایی دارد به طوری مثلا اگر روزی به خاطر دیدن یک تئاتر خوب یا مطالعه یک کتاب جذاب هیجان‌زده و شاد باشم این حس درساده‌ترین حالت دررنگ‌آمیزی سفال‌ها تاثیرگذار است .

وی درخصوص تاثیرپذیری‌اش از دوستانی که در سایر رشته‌های هنری فعالیت دارند، گفت: هرچند ارتباطم با سایر هنرمندانی که در رشته سفال فعالیت دارند خوب است ولی سعی می‌کنم محدود به آنها نشوم و از ایده‌ها و پیشنهادات دوستانی که درسایر رشته های هنری فعالیت دارند نیز استفاده کنم چون آنها دنیا را متفاوت‌تر از هم صنفی‌های من می‌بینند و گاه نظراتشان جرقه‌ای برای تولید آثاری خاص در ذهنم ایجاد می‌کند .

اینترنت به روز کردن دانش سفالگری را ساده کرده است
وی بااشاره به روش‌های به روزکردن دانش سفاگری در دنیای امروز یادآورشد: امروزه با وجود اینترنت دسترسی به جدیدترین اطلاعات و فنون هررشته درعرض چند دقیقه امکان پذیراست. علاوه براین مطالعه کتاب و شرکت درکارگاه‌های آموزشی نیز تاثیر به سزایی در به روز کردن دانش هنرمندان رشته سفال دارد. فخر موسوی با توضیح این که درحال حاضر بیش از 30 نمونه کار به بازار عرضه می‌کند، اضافه کرد: درحال حاضر بیش از 30 نمونه سفال با برند جیران به بازار عرضه می‌شود که این آثار شامل لیوان، پیاله،گلدان، بشقاب،آثاردکوراتیو،کاسه،چکمه و ... است .

وی ادامه داد: علاوه سفال‌هایی که جنبه تجاری دارند، سفال‌هایی هم برای هدیه به دوستان و شرکت درنمایشگاه تولید می‌کنم که هدف از تولید آنها صرفا رضایت درونی و ارضای نیازهای روحی‌ام است.

برخی سفال‌ها تا چهار بار لعاب داده می‌شوند
این هنرمند در توضیح فرایند سفال لعابی گفت: در ابتدا خاک ریخته‌گری تبدیل به دوغ آب می‌شود و این دوغ‌آب‌ها درقالب‌های در نظرگرفته شده ریخته و طی فرایندی آب اضافی آنها گرفته می‌شود و به شکل قالب در می‌آید .

وی ادامه داد: بعد گل‌هایی که شکل گرفته‌اند و از قالب جدا می‌شوند و بعد از تمیز شدن درکوره قرار می‌گیرند تا پخته شوند. وی اضافه کرد: سفال‌ها پس از پخته شدن لعاب می‌خورند و مجددا داخل کوره می‌روند؛ چراکه اگز لعاب‌دهی نشوند آب پس می‌دهند و قابلیت استفاده چند منظوره خود را ازدست می‌دهند . وی اظهار کرد: گلدان‌هایی که در حیاط خانه‌ها استفاده می‌شوند نمونه‌های تولیداتی است که لعاب داده نشده اند . وی ادامه داد: برخی سفال‌ها برای این که برای کاربرد مورد نظرآماده شود چند بارلعاب داده شده و تا چهاربار داخل کوره رفته و بعد رنگ‌آمیزی می‌شوند .

تهیه مواد اولیه سفالگری کارساده‌ای است
فخرموسوی تصریح کرد: دسترسی به مواد اولیه سفالگری از جمله رنگ در بازار کارساده‌ای است چون شرکت‌های زیادی هستند که در زمینه تولید رنگ و مواد اولیه سفال فعالیت دارند و همین دست هنرمند را برای انتخاب مواد با کیفیت باز می‌گذارد . وی با بیان تفاوت‌های سفال مدرن و سنتی یادآورشد: هنر سفالگری نیز مثل سایر هنرها مدام درحال تغییر و رشد است و از روش‌های سنتی فاصله گرفته است .

شیوه تولید سفال طی نیم قرن گذشته بسیار تغییرکرده است
این هنرمند سفالگر گفت: هرچند سفال‌هایی که درگذشته تولید می‌شدند اصیل‌تر بودند و جذابیت بیشتری داشتند ولی با توجه به این که خط و شیوه تولید سفال طی نیم قرن گذشته تغییرکرده چاره‌ای جز حرکت به سمت سفالگری مدرن وجود ندارد .

فعالیت 150 کارگاه سفالگری درالبرز
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی البرز نیز گفت: درحال حاضر150 کارگاه انفرادی و گروهی سفال در استان البرز فعالیت دارند. وی افزود: بیشتراین کارگاه‌ها درمنطقه گلستانک و شهرک‌های صنعتی نظرآباد فعالیت دارند. امینی اظهار کرد: کارگاه‌های سفالگری دراستان فراوانی زیادی دارند و تولیدات‌شان علاوه بر استان در سایر استان‌های کشور نیز به فروش می‌رسند.

این مسئول ادامه داد: اکثر هنرمندان رشته سفال تولیداتی به بازار عرضه می‌کنند که جنبه مصرفی دارند و درمنازل مورد استفاده قرار می‌گیرند. امینی خاطرنشان کرد: تولیدات برخی از این هنرمندان به صورت انبوه در مجتمع‌های تجاری و فروشگاه‌های زنجیره‌ای سراسرکشور به فروش می‌رسد. معاون صنایع دستی میراث فرهنگی البرز در پایان گفت: سفالگری دراستان البرز قدمت دیرینه‌ای دارد وهنرمندان زیادی در این رشته فعالیت دارند و دانش و تجربه خود را به نسل‌های بعد انتقال می‌دهند تا این هنر همچنان زنده باقی بماند.