تبعات بحران اقتصادی چین بر ایران

صدای اقتصاد نوشت:ارزش صادرات غیرنفتی ایران به کشور چین طی 4 ماهه نخست امسال، دو میلیارد و 561 میلیون و 705 هزار دلار و ارزش واردات از این کشور سه میلیارد و 516 میلیون و 739 هزار دلار بوده است. این کشور به ترتیب از لحاظ ارزشی حدود 24 درصد از صادرات غیرنفتی و 25 درصد از واردات کشور را به خود اختصاص داده است. البته اگر نفت را نیز به این دایره اضافه کنیم رقم واردات چین از این افزایش زیادی خواهد داشت.

کاهش رشد اقتصادی چین و همچنین ارزش یوآن چین به‌عنوان دومین قدرت‌های اقتصادی جهان که بسیاری از کشورها نیز با آن تبادلات اقتصادی دارند موجب ترس سرمایه‌گذاران و پناه بردن آنها به سمت طلا شده است و حالا بسیاری از کشورها را نیز به تکاپو انداخته تا دامنشان آلوده بحران اقتصادی چین نشود و اقتصادشان کمترین آسیب را از این محل، متحمل شود.

برخی کارشناسان غربی نیز معتقدند که مشکل پکن، مشکل همه به شمار می رود. آنها کم شدن رشد اقتصادی در امریکای لاتین و آماده شدن شرکت های اروپایی برای سقوط و همچنین کاهش ارزش پولی ارز رایج در اقتصادهای کوچک تر آسیایی و درعین حال بیکار شدن بسیاری از افراد را نتیجه این بحران اقتصادی می‌دانند چرا که چین بزرگ‌ترین بازار برای کالاهایی که بسیاری از کشورها تولید می کنند به شمار می رود.

معامله دلاری با چین

 با این حال رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین معتقد است که ایران در رابطه تجاری با چین، پس از بحران اقتصادی اخیر این کشور، دچار هیچ صدمه‌ای نمی‌شود چراکه مبادلات خود را با دلار انجام می‌دهد.

اسدالله عسگراولادی گفت: کشورهایی که در مبادلات دوجانبه با چین، قراردادها را با یوآن بسته‌اند و در برابر صادرات، یوآن دریافت می‌کنند از تنزل ارزش یوآن دچار خسارت می‌شوند. همچنین کشورهایی، مانند آمریکا و برزیل، که در بورس‌های چین سرمایه گذاری کرده اند نیز خسارت خواهند دید.

وی ادامه داد: نه صادرات ایران به چین براساس یوان است و نه شرکت‌ها و بانک‌های ایرانی در بورس‌های چین سرمایه‌گذاری کرده‌اند از این رو در این بحران که با کاهش نرخ برابری یوان نسبت به دلار همراه بوده است، صدمه‌ای نمی‌بینیم.

اما عسگراولادی کاهش در حجم معاملات با چین را پیش‌بینی کرد: حجم مبادلات ما در دو سال پیش حدود 50 میلیارد دلار بوده، سال گذشته به 40 میلیارد رسیده و امسال ممکن است به حدود 35 میلیارد برسد.

وی تصریح کرد: فروش نفت ایران به چین نیز براساس دلار است و دو شرکت بزرگ دولتی چینی، نفت ایران را می‌خرند و پول آن را از دلار به ارزی که ایران درخواست کند، تبدیل می‌کنند و ما نیز از آن پول برای مبادلات تجاری با چین استفاده می‌کنیم.

رئیس اتاق مشترک ایران و چین با اشاره به اینکه پول‌هایی که در چین داریم و استفاده نکرده‌ایم نیز عمدتا دلار یا یورو است، گفت: روزی که قصد برداشت از این پول‌ها را داشته باشیم آنها را به ارزی که می‌خواهیم تبدیل می‌کنیم.

عسگراولادی افزود: تا کنون از تبعات این بحران محفوظ بوده‌ایم و بعد از این هم با توجه به اینکه بحران در حال مهار است و کاهش ارزش یوان هم عمدا برای رونق صادرات انجام شد امیدواریم تجارت ایران با این کشور صدمه نبیند.

خسارت از محل نفت و مشتقات نفتی و پتروشیمی

نایب رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین نیز نظراتی مشابه رئیس این اتاق دارد.مجید رضا حریری گفت: هیچ کشوری نمی تواند با چین معامله نکند؛ چین، هم در واردات و هم در صادرات، بزرگ‌ترین تاجر و دومین اقتصاد بزرگ دنیاست، از این رو در دوران پساتحریم، تجارت با چین نه‌تنها کاهش پیدا نخواهد کرد بلکه افزایش نیز خواهد یافت.

وی ادامه داد: در 10 سال اخیر، تراز تجاری ایران و چین اغلب با نسبت حدود 65 درصد صادرات به چین و حدود 35 درصد واردات از این کشور، به نفع ایران مثبت بوده است، چراکه عمده نفت ایران به چین فروخته می‌شد. اگر صادرات نفت را نادیده بگیریم، آمار متفاوت خواهد شد همانگونه که با کاهش قیمت نفت، در شرایطی فعلی، وادرات و صادرات ایران و چین در نقطه متعادلی است و با احتساب نفت، 52 درصد صادرات به چین و 48 درصد نیز از چین واردات داریم.

به گفته حریری، در دوران پساتحریم، چنانچه به نقطه ای برسیم که مبادلات عادی با دنیا داشته باشیم؛ قطعا مبادلات با چین بیشتر نیز خواهد شد چراکه تحریم‌ها، در ارتباط تجاری با چین نیز محدودیت ایجاد کرده است.

نایب رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین تصریح کرد: از یک سو در بحث صادرات نفت، روزانه حداکثر یک میلیون بشکه نفت صادر می‌کنیم و تا سهمیه صادرات دو و نیم میلیون بشکه در روز فاصله بسیار زیادی داریم و از دیگر سو بسیاری صادرات بسیاری از کالاهای چینی به ایران ممنوع است چون تولیدکنندگان این محصولات، شرکای اروپایی و امریکایی دارند و در زمان تحریم اجازه تعامل با ایران را نداشتند.

حریری با اشاره به اینکه اقتصاد ایران باید در تجارت جهانی بزرگ‌تر از آن چیزی باشد که حالا هست، گفت: در سال 2014 سهم ایران از تجارت جهانی کمتر از 0.4 درصد بوده است حال اینکه ایران جزو بیست اقتصاد بزرگ دنیاست و از نظر جمعیت نیز یک درصد جمعیت دنیا را داراست بنابراین ایران باید بین یک و دو دهم تا یک و نیم درصد از تجارت جهانی را در اختیار بگیرد، یعنی حداقل سه برابر چیزی که الان در اختیار دارد.

وی اضافه کرد: اگر قرار باشد در یک بازه میان مدت، هدف دو برابر شدن تجارت خارجی را مدنظر داشته باشیم، سهم چین که حالا حدود 20 میلیارد دلار از واردات ما را شامل می شود نیز 20 تا 30 درصد افزایش خواهد یافت.

حریری خاطرنشان کرد: از سال 2005 که روند مبادلات ایران با چین شدت گرفت و چین به یکی از سه شریک تجاری اول و اغلب اولین شریک تجاری ایران تبدیل شد، رکورد مبادلات ایران با چین تا 52 میلیارد دلار برای سال 2014 بوده ولی در سال 2015 پیش بینی می شود رقمی حدود 40 میلیارد باشد.

وی با بیان اینکه، با کاهش ارزش یوان در برابر دلار، کالای صادراتی به چین برای مصرف کننده چینی گران‌تر از قبل می‌شود و کالاهای صادراتی از چین به دیگر کشورها ارزان‌تر تمام می‌شود، گفت: ارتباط مالی ما با کشور چین به دلار بوده است و تغییرات یوآن تاثیر زیادی بر آن ندارد.

نایب رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین تصریح کرد: متعادل بودن تراز تجاری ایران و چین باعث شده تا از این محل لطمه‌ای به رابطه تجاری کشور وارد نشود اما پس از اجرای سیاست‌های اقتصادی اخیر در چین، قیمت نفت و مواد اولیه و معدنی کاهش پیدا کرده است و از آنجا که شاکله صادرات ما به دنیا، متشکل از نفت و مشتقات نفتی و پتروشیمی است، از این محل خسارت‌هایی را متحمل می‌شویم.