بهار نیوز - چه بر سر جلگه خوزستان خواهد آمد؟

گروه جامعه: عضو انجمن دوستداران و پژوهشگران دزفول گفت: با انتقال آب رودخانه دز اکوسیستم منطقه بر هم خواهد خورد و جلگه خوزستان به جهنمی مبدل خواهد شد که کوچ اجباری مردم خوزستان کمترین نتیجه آن خواهد بود.

سامان پورفلاطون در گفت‌وگو با ایسنا خاطرنشان کرد: مسایل زیست ‌محیطی و به ‌ویژه موضوع آب با توجه به اینکه اقلیم‌های سراسر دنیا روزبه‌روز در حال تغییر هستند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. وی افزود: به عقیده کارشناسان امر، با توجه به اهمیت و حساسیت این موضوع لازم است طرح‌هایی که در این راستا برنامه‌ریزی و اجرا می‌شوند با نگاهی آینده‌نگرانه و بر اساس توسعه‌ پایدار برنامه‌ریزی شوند. با این همه تاکنون پروژه‌های گوناگونی برای انتقال آب از سرچشمه‌های رود دز اجرا شده است؛ رودی که به گفته آقای فتاح، وزیر وقت نیرو، یکی از بهترین آب‌های دنیا را داراست.

وی افزود: با اندکی تأمل در روند اجرا و بازخورد و نتیجه این‌ چنین پروژه‌هایی می‌توان به ‌روشنی دریافت که در سال‌های اخیر ضمن کاهش فراوان دبی این رود بزرگ کشور، محیط زیست منطقه نیز آسیب‌های جدی دیده‌ است. پورفلاطون یادآور شد: دز رودخانه‌ای است که از رشته‌ کوه‌های زاگرس میانی (در جنوب استان لرستان) سرچشمه می‌گیرد و چندین هزاره است که در اقتصاد و حیات شمال استان خوزستان و تا حدی جنوب آن، نقشی بسیار مهم و اساسی داشته است.

عضو انجمن دوستداران و پژوهشگران دزفول گفت: چهار پیش‌ شرط انتقال آب براساس دیدگاه کارشناسان یونسکو شامل تأمین و رعایت منافع مبدأ، مدیریت منابع در مقصد، نداشتن خسارت زیست ‌محیطی برای مبدأ و تقسیم عادلانه منافع انتقال آب بین مبدأ و مقصد است. در طرح‌های انجام شده برای انتقال آب دز به شهرهای قم و اصفهان آن هم با صرف هزاران میلیارد ریال هزینه، هیچ یک از این شروط مهم و زیربنایی در نظر گرفته نشده و شاهد خسارت‌های تدریجی در استان خوزستان هستیم. او ادامه داد: با وجود محدودیت‌های زیست‌محیطی و بودجه‌های کشور و با توجه به تأکیدات مقام معظم رهبری مبنی بر حفظ محیط زیست و توجه به اقتصاد مقاومتی، شاهد اجرای طرح‌هایی در منطقه بدون توجیه اقتصادی، محیط زیستی و مغایر با موضوع توسعه پایدار در کشور هستیم.

پورفلاطون خاطرنشان کرد: رود دز تأمین‌کننده‌ شریان حیات‌بخش بیش از یک و نیم میلیون نفر در شمال خوزستان است و دربردارنده و پشتوانه طیف وسیعی از ارزش‌های طبیعی و فرهنگی است. با این همه، بررسی‌ها نشان می‌دهد با ادامه اجرای چنین طرح‌هایی زندگی میلیون‌ها ماهی و آبزی این رودخانه بزرگ به خطر خواهد افتاد. از دیگر تبعات این انتقال، برهم خوردن اکوسیستم منطقه و تغییر اقلیم و در پی آن شدت گرفتن پدیده‌ ریزگردها و خشک‌سالی است که نظم طبیعی هزاران ساله‌ تمدن کهن این منطقه را برهم خواهد زد. با انتقال آب رودخانه‌های خوزستان به ویژه دز و کارون، این موضوع در حال اتفاق افتادن است و این امر فرصت‌ها و امکان توسعه راهبردی استان را نیز از بین خواهد برد.

عضو انجمن دوستداران و پژوهشگران دزفول افزود: دز، آب مورد نیاز بخش عمده‌ای از زمین‌های کشاورزی شمال خوزستان را تأمین می‌کند، بنابراین پروژه‌های انتقال آب، آسیب جدی به این صنعت وارد کرده و علاوه بر تأثیر مستقیم و جلوگیری از توسعه شاخص‌های صنعتی کشور، معیشت قشری زحمت‌کش در شمال خوزستان را نیز با تهدیدهای فراوانی روبه‌رو کرده است.

وی ادامه داد: آسیب‌شناسی تأثیر کم‌آبی و به تبع آن، مشکلات معیشتی قشر کشاورز، به موضوعات بغرنجی از جمله از بین رفتن جذابیت‌های کشاورزی، افزایش مهاجرت از روستاها به شهرها و افزایش معضل بیکاری و تبدیل زمین‌های کشاورزی خواهد انجامید که خود نیز پیامدهایی چون افزایش نیاز به واردات محصولات کشاورزی و خروج ارز از کشور آن هم در چنین شرایطی که نقدینگی دولت کم‌تر از زمان‌های دیگری است را به دنبال خواهد داشت.

او گفت: آب ایران اکنون در شرایطی قرار دارد که به گفته بسیاری از کارشناسان بی‌اعتنایی به وخامت اوضاع آن در آینده‌ای نه ‌چندان دور کشور را با فاجعه‌ای زیست‌محیطی درگیر خواهد کرد. در همین زمینه برای جلوگیری از به خطر افتادن رود دز آن هم در وضعیت بحرانی کم‌آبی کشور نیاز به همکاری و هم‌افزایی سازمان‌ها و ادارات گوناگون به‌ ویژه اداره کل حفاظت محیط زیست استان خوزستان و وزارت نیرو است. علاوه بر تمامی موارد یاد شده و تبعات اقتصادی و محیط زیستی رود دز نقش ویژه‌ای در حیات اجتماعی، فرهنگی و گردشگری شمال استان خوزستان و به ‌ویژه‌ شهرستان دزفول دارد. رود دز به ‌عنوان یک میکروکلیما در کنترل دمای هوای این شهر نقش بسزایی داشته و تنها امید ساکنانی است که با وجود گرمای بالای 50 درجه سانتی‌گراد و کمبود شدید امکانات مختلف در این منطقه زندگی می‌کنند.

پورفلاطون بیان کرد: از این رو لازم است تجدید نظر جدی در خصوص ادامه‌ اجرای چنین طرح‌هایی صورت گرفته تا بیش از پیش شاهد به خطر افتادن حیات استان خوزستان و مردم مقاوم منطقه و سنگربانان میهن اسلامی ایران در هشت سال دفاع مقدس نباشیم که با وجود تمام کاستی‌ها به میهن و زادگاه خود عشق ورزیده و در این استان ساکن هستند.