ویروس 30 هزارساله هنوز مسری است!

اگرچه این ویروس جدید خطری برای انسان ندارد و در اواخر عصر سنگی آمیب‌های تک‌سلولی را آلوده می‌کرده است. ویروس Mollivirus sibericum در یک نمونه خاک از عمق 30 متری سطح زمین کشف شد. این ویروس یکی از اعضای خانواده جدید ویروس است که چهارمین خانواده کشف‌شده تاکنون محسوب می‌شود. تا حدود یک دهه پیش ویروس‌ها به عنوان موجودات ریزی تصور می‌شدند که با روش‌های فیلتر کردن از ذرات بزرگتر جدا می‌شوند. اما پس از کشف یک ویروس غول‌پیکر عفونی کننده آمیب موسوم به Mimivirus که گزارش آن نخستین بار در سال 2003 در مجله ساینس منتشر شد، محققان گستره تحقیقات خود را به دنبال ویروس‌های غول‌پیکر بزرگتر کردند.

از زمان کشف خانواده Mimivirus، محققان خانواده‌های Pandoraviridae و Pithoviridae را شناسایی کرده‌اند که دومی در همان نمونه خاکی بود که Mollivirus sibericum در آن کشف شد. ویروس Mollivirus sibericum از قطر بیشتری نسبت به سایر ویروس‌های غول‌پیکر کشف شده تاکنون برخوردار بوده و اندازه آن 600 نانومتر است. ژنوم این ویروس از 600 هزار جفت پایه برخوردار است که دستورالعمل‌های ژنتیکی را برای ایجاد 500 پروتئین نگه می‌دارند.

ویروس‌ها قطعاتی از آران‌ای و دی‌ان‌ای هستند که با ربودن ماشین‌آلات سلول برای انجام این دستورالعمل‌ها فعالیت می‌کنند. به گفته محققان، روش آن‌ها برای جداسازی و بررسی این ویروس‌ها هیچ گونه خطری برای انسان یا حیوان به دنبال ندارد، اما ممکن است ویروس‌های خطرناکی به شکل معلق در اعماق زمین وجود داشته باشند.

این ویروس‌ها در اعماق زمین دفن شده‌اند، از این رو ممکن است فعالیت‌های انسان مانند معدن‌کاری یا حفاری به دنبال مواد معدنی، نفت یا گاز طبیعی، مزاحم آن‌ها شود. کشف ویروس‌های غول‌پیکر نشان‌دهنده آن است که آن‌ها می‌توانند حداقل برای دهها هزار سال عفونی باقی بمانند. اما تاکنون دانشمندان هیچ ویروس غول‌پیکر باستانی از نوع آلوده‌کننده انسانی را شناسایی نکرده‌اند. نتایج این تحقیق در مجله مجموعه مقالات آکادمی ملی علوم آمریکا منتشر شده است.