تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۷/۱۴ ساعت ۰۰:۰۸
کد مطلب : ۹۲۱۷۵
درآمد عربستان از حجاج ایرانی چقدر است؟
گروه جامعه- رسانه‌ها: هفته نامه صدا در گزارشي نوشت: «درآمد عربستان از حج چقدر است؟ ایرانی‌ها چقدر برای سفر به خانه خدا هزینه می کنند؟» با محاسبه‌های تقریبی می توان به اعداد رسید و پاسخ این سوالات را کشف کرد اما نقل هایی که در شبکه‌های اجتماعی از این موضوع می شود بیشتر شکل خیالی دارد. پست‌ها و کامنت‌ها در شبکه های اجتماعی در مورد درآمد عربستان از حج وارد فاز احساسی شده است.
هر بار که چالشی جدید در سفرهای زیارتی به عربستان پیش می آید، در مورد درآمد این کشور از حج و پولی که از جیب ایرانی‌ها به خزانه عرب‌ها سرازیر می شود بحث های بسیاری می شود که بیشتر شبیه افسانه است. اما آمارها نشان می دهد که تعداد زائران ایرانی خانه خدا حتی در شرایطی که حج عمره با بالاترین ظرفیت در جریان بود، کمتر از تعداد مسافرت ایرانی‌ها به کشورهای همسایه غربی و جنوب خلجی فارس است.
در حال حاضر تنها یک درصد از درآمد توریسم عربستان مربوط به ایرانی‌ها است. میزان کل درآمد عربستان از حج نیز در مقابل مجموع درآمدهای این کشور از بخش های نفتی و غیرنفتی، رقم چندان بالایی محسوب نمی شود به طوری که برآوردها نشان می دهد، 3 درصد از تولید ناخالص داخلی عربستان از محل گردشگری که همان مسافران مکه و مدینه است تامین می شود.
عربستان که تولید روزانه نفت خام خود را به 10 میلیون و 250 هزار بشکه رسانده است و از این میزان حدود 7 میلیون و 800 هزار بشکه صادرات روزانه دارد، اصلی ترین محل درآمد خود را بر طلای سیاه استوار کرده است. با این وجود دومین صنعت پول ساز عربستان صنعت گردشگری است که از محل زائران خانه خدا به حیات ادامه می دهد.
گزارش های رسمی نشان می دهد که درآمد عربستان از حج عمره و تمتع در سال 2014 میلادی، 70 میلیارد ریال سعودی معادل 18 میلیارد و 600 میلیون تومان بوده است. در آمد این کشور از محل فروش و صادرات نفت خام با نرخ فعلی طلای سیاه حدود 200 میلیارد دلار برآورد می شود. با این حساب در زمان اوج قیمت نفت درآمد 500 میلیارد دلاری نیز عاید این کشور شده است. هرچند سهم درآمد حج از تولید ناخالص داخلی عربستان حدود 3 درصد برآورد شده است اما رقم نزدیک به 19 میلیارد دلاری معادل نیمی از درآمد صادرات غیرنفتی ایران است.
از طرف دیگر ورود سالانه 7 میلیون زائر حج عمره و تمتع به عربستان، عایدی های غیرمستقیم نیز برای این کشور دارد. زائران به خصوص ایرانی‌ها در بازارهای این کشور نیز نقش پررنگی دارند و دلارهای زیادی را برای خرید سوغات هزینه می کنند. این موضوع به افزایش تقاضا در اقتصاد عربستان و رونق آن کمک کرده است. صنعت توریسم عربستان سعودی به دومین صنعت بزرگ و قدرتمند این کشور تبدیل شده و هشت درصد کل مشاغل این کشور به این بخش محدود می شود.
هزینه ایرانی‌ها در عربستان
حضور ایرانی‌ها در عربستان با توقف حج عمره محدود شده است تا عملا هزینه‌ها محدود به کمی بیش از 60 هزار زائر حج تمتع شود. مجموع زائران حج تمتع از 180 کشور جهان به 2 میلیون نفر می رسد. زمانی که اعزام حج عمره از ایران جریان داشت، سالانه حدود 800 هزار ایرانی راهی سرزمین حجاز می شدند. بر این اساس با حساب هزینه 2 میلیون تومانی برای اعزام هر نفر، یک هزار و 600 میلیارد تومان معادل 500 میلیون دلار برای سفر عمره پرداخت می شد. با حساب هزینه یک میلیون تومانی به ازای هر نفر در این کشور نیز می توان مجموع درآمد عربستان از عمره ایرانی‌ها را سالانه 2 هزار و 400 میلیارد تومان معادل 700 میلیون دلار برآورد کرد.
اعزام 60 هزار نفر برای حج تمتع نیز با حساب هزینه 12 میلیون تومانی به ازای هر نفر، مجموع درآمد عربستان از ایران 720 میلیارد تومان معادل 210 میلیون دلار می شود. با این حساب در زمان برقراری عمره و تمتع در طول سال درآمد عربستان از سفر ایرانیان به این کشور 900 میلیون دلار برآورد می شود که این رقم با احتساب هزینه های سفر و همچنین هزینه های جانبی برای خرید در عربستان است.
اگر تنها هزینه های سفر محاسبه شود مجموعا حدود 700 میلیون دلار از مجموع درآمد 19 میلیارد دلاری عربستان ار حج مربوط به ایران است. با این حساب حدود 3.5 درصد از درآمد توریسم مذهبی عربستان مربوط به ایران بوده است. در حال حاضر که تنها حج تمتع برای ایرانیان برقرار است در آمد عربستان از سفر ایرانیان به حدود 200 میلیون دلار در سال می رسد که حدود یک درصد از کل درآمد توریسم مذهبی عربستان است.
این در حالی است که در طول سال گذشته حدود 2 میلیون ایرانی برای سیاحت راهی سفر ترکیه شده اند. با میانگین هزینه 2 میلیون تومانی برای هر نفر، 4 هزار میلیارد تومان سالانه از سوی ایرانی‌ها در ترکیه هزینه می شود که معادل1.1 میلیارد دلار است. این رقم از اوج زمان عزیمت زائران ایران به حج عمره و تمتع بیشتر است. سفیر ترکیه در ایران میزان سفر ایرانی‌ها به ترکیه در سال 2013 را 6 میلیون نفر اعلام کرده است که این رقم شامل همه مسافرت‌ها نظیر ترانزیت‌ها می شود اما تعداد توریست های ایرانی در ترکیه طی یک سال از 2 میلیون نفر عبور کرده است.
توریسم مذهبی در عربستان
در حال حاضر اما مصر، پاکستان و الجزایر بیشتر زائر عمره را دارند. بنا بر اعلام وزارت حج عربستان، در موسم حج تمتع سال گذشته، کشورهای اندونزی با 168 هزار، پاکستان با 143 هزارو 368، ایران با 61 هزار و 677، ترکیه با 59 هزار و 200، مراکش و سودان با 25 هزار و 600 و عراق با 25 هزار و 172 نفر، بیشترین سهم را در میان زوار داشته اند.
طبق اعلام بانک جهانی در سال 2012 میلادی، عربستان نوزدهمین کشور پربازدید جهان بود. در دسامبر 2013، عربستان سعودی برای نخستین بار در تاریخ این کشور، از آغاز صدور ویزای توریستی با مقاصد غیرزیارتی خبر داد. این کشور همچنین قصد دارد با توسعه زیرساخت ها، بر ظرفیت توریسم خود بیفزاید.
پول حج کجا هزینه می شود؟
براساس گفته های مقامات عربستانی بیشتر درآمد این کشور از حج، صرف توسعه و نگهداری از حرمین شریفین می شود. همچنین بخشی از این درآمد صرف موسسات خیریه می شود. هرچند برخی رسانه‌ها همچون پرس تی وی، گزارش داده اند که انتشار اسناد محرمانه در انگلیس نشان می دهد کل درآمد عربستان از حج، تحت کنترل انگلیسی‌ها قرار دارد. علاوه بر این پرس تی وی مدعی است اسنادی که از سوی دولت انگلیس منتشر شده حکایت از آن دارد که ملک عبدالعزیز بنیانگذار کشور پادشاهی سعودی، در زمان حکومت خود بخشی از این پول را در اختیار می گرفته است.
هر بار که چالشی جدید در سفرهای زیارتی به عربستان پیش می آید، در مورد درآمد این کشور از حج و پولی که از جیب ایرانی‌ها به خزانه عرب‌ها سرازیر می شود بحث های بسیاری می شود که بیشتر شبیه افسانه است. اما آمارها نشان می دهد که تعداد زائران ایرانی خانه خدا حتی در شرایطی که حج عمره با بالاترین ظرفیت در جریان بود، کمتر از تعداد مسافرت ایرانی‌ها به کشورهای همسایه غربی و جنوب خلجی فارس است.
در حال حاضر تنها یک درصد از درآمد توریسم عربستان مربوط به ایرانی‌ها است. میزان کل درآمد عربستان از حج نیز در مقابل مجموع درآمدهای این کشور از بخش های نفتی و غیرنفتی، رقم چندان بالایی محسوب نمی شود به طوری که برآوردها نشان می دهد، 3 درصد از تولید ناخالص داخلی عربستان از محل گردشگری که همان مسافران مکه و مدینه است تامین می شود.
عربستان که تولید روزانه نفت خام خود را به 10 میلیون و 250 هزار بشکه رسانده است و از این میزان حدود 7 میلیون و 800 هزار بشکه صادرات روزانه دارد، اصلی ترین محل درآمد خود را بر طلای سیاه استوار کرده است. با این وجود دومین صنعت پول ساز عربستان صنعت گردشگری است که از محل زائران خانه خدا به حیات ادامه می دهد.
گزارش های رسمی نشان می دهد که درآمد عربستان از حج عمره و تمتع در سال 2014 میلادی، 70 میلیارد ریال سعودی معادل 18 میلیارد و 600 میلیون تومان بوده است. در آمد این کشور از محل فروش و صادرات نفت خام با نرخ فعلی طلای سیاه حدود 200 میلیارد دلار برآورد می شود. با این حساب در زمان اوج قیمت نفت درآمد 500 میلیارد دلاری نیز عاید این کشور شده است. هرچند سهم درآمد حج از تولید ناخالص داخلی عربستان حدود 3 درصد برآورد شده است اما رقم نزدیک به 19 میلیارد دلاری معادل نیمی از درآمد صادرات غیرنفتی ایران است.
از طرف دیگر ورود سالانه 7 میلیون زائر حج عمره و تمتع به عربستان، عایدی های غیرمستقیم نیز برای این کشور دارد. زائران به خصوص ایرانی‌ها در بازارهای این کشور نیز نقش پررنگی دارند و دلارهای زیادی را برای خرید سوغات هزینه می کنند. این موضوع به افزایش تقاضا در اقتصاد عربستان و رونق آن کمک کرده است. صنعت توریسم عربستان سعودی به دومین صنعت بزرگ و قدرتمند این کشور تبدیل شده و هشت درصد کل مشاغل این کشور به این بخش محدود می شود.
هزینه ایرانی‌ها در عربستان
حضور ایرانی‌ها در عربستان با توقف حج عمره محدود شده است تا عملا هزینه‌ها محدود به کمی بیش از 60 هزار زائر حج تمتع شود. مجموع زائران حج تمتع از 180 کشور جهان به 2 میلیون نفر می رسد. زمانی که اعزام حج عمره از ایران جریان داشت، سالانه حدود 800 هزار ایرانی راهی سرزمین حجاز می شدند. بر این اساس با حساب هزینه 2 میلیون تومانی برای اعزام هر نفر، یک هزار و 600 میلیارد تومان معادل 500 میلیون دلار برای سفر عمره پرداخت می شد. با حساب هزینه یک میلیون تومانی به ازای هر نفر در این کشور نیز می توان مجموع درآمد عربستان از عمره ایرانی‌ها را سالانه 2 هزار و 400 میلیارد تومان معادل 700 میلیون دلار برآورد کرد.
اعزام 60 هزار نفر برای حج تمتع نیز با حساب هزینه 12 میلیون تومانی به ازای هر نفر، مجموع درآمد عربستان از ایران 720 میلیارد تومان معادل 210 میلیون دلار می شود. با این حساب در زمان برقراری عمره و تمتع در طول سال درآمد عربستان از سفر ایرانیان به این کشور 900 میلیون دلار برآورد می شود که این رقم با احتساب هزینه های سفر و همچنین هزینه های جانبی برای خرید در عربستان است.
اگر تنها هزینه های سفر محاسبه شود مجموعا حدود 700 میلیون دلار از مجموع درآمد 19 میلیارد دلاری عربستان ار حج مربوط به ایران است. با این حساب حدود 3.5 درصد از درآمد توریسم مذهبی عربستان مربوط به ایران بوده است. در حال حاضر که تنها حج تمتع برای ایرانیان برقرار است در آمد عربستان از سفر ایرانیان به حدود 200 میلیون دلار در سال می رسد که حدود یک درصد از کل درآمد توریسم مذهبی عربستان است.
این در حالی است که در طول سال گذشته حدود 2 میلیون ایرانی برای سیاحت راهی سفر ترکیه شده اند. با میانگین هزینه 2 میلیون تومانی برای هر نفر، 4 هزار میلیارد تومان سالانه از سوی ایرانی‌ها در ترکیه هزینه می شود که معادل1.1 میلیارد دلار است. این رقم از اوج زمان عزیمت زائران ایران به حج عمره و تمتع بیشتر است. سفیر ترکیه در ایران میزان سفر ایرانی‌ها به ترکیه در سال 2013 را 6 میلیون نفر اعلام کرده است که این رقم شامل همه مسافرت‌ها نظیر ترانزیت‌ها می شود اما تعداد توریست های ایرانی در ترکیه طی یک سال از 2 میلیون نفر عبور کرده است.
توریسم مذهبی در عربستان
در حال حاضر اما مصر، پاکستان و الجزایر بیشتر زائر عمره را دارند. بنا بر اعلام وزارت حج عربستان، در موسم حج تمتع سال گذشته، کشورهای اندونزی با 168 هزار، پاکستان با 143 هزارو 368، ایران با 61 هزار و 677، ترکیه با 59 هزار و 200، مراکش و سودان با 25 هزار و 600 و عراق با 25 هزار و 172 نفر، بیشترین سهم را در میان زوار داشته اند.
طبق اعلام بانک جهانی در سال 2012 میلادی، عربستان نوزدهمین کشور پربازدید جهان بود. در دسامبر 2013، عربستان سعودی برای نخستین بار در تاریخ این کشور، از آغاز صدور ویزای توریستی با مقاصد غیرزیارتی خبر داد. این کشور همچنین قصد دارد با توسعه زیرساخت ها، بر ظرفیت توریسم خود بیفزاید.
پول حج کجا هزینه می شود؟
براساس گفته های مقامات عربستانی بیشتر درآمد این کشور از حج، صرف توسعه و نگهداری از حرمین شریفین می شود. همچنین بخشی از این درآمد صرف موسسات خیریه می شود. هرچند برخی رسانه‌ها همچون پرس تی وی، گزارش داده اند که انتشار اسناد محرمانه در انگلیس نشان می دهد کل درآمد عربستان از حج، تحت کنترل انگلیسی‌ها قرار دارد. علاوه بر این پرس تی وی مدعی است اسنادی که از سوی دولت انگلیس منتشر شده حکایت از آن دارد که ملک عبدالعزیز بنیانگذار کشور پادشاهی سعودی، در زمان حکومت خود بخشی از این پول را در اختیار می گرفته است.
