بهار نیوز - ۲۵ درصد گرد و خاک فقط از یک تالاب

گروه جامعه: سدسازی‌ها، عدم توجه به حق‌آبه زیست‌محیطی و چاه‌های غیرمجاز، چند سالی می‌شود که تالاب جازموریان کرمان را به یکی از کانون‌های اصلی تولید گرد و غبار در کشور تبدیل کرده است. کانونی که به گفته رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، سهمی ٢٥‌درصدی در گرد و غباری دارد که بر سر استان‌های مرکزی و شرقی کشور می‌بارد.

خداکرم جلالی در افتتاحیه نشست ملی سازمان‌های مردم‌نهاد منابع طبیعی و محیط زیست، با تاکید بر این‌که هم‌اکنون تالاب جازموریان در جنوب کرمان به دلیل سدسازی‌های بی‌رویه و عدم رعایت حق‌آبه‌های زیست‌محیطی به یک بیابان تبدیل شده است، گفت: «براساس پایش‌های صورت گرفته، ٢٥‌درصد گرد و غبار داخلی از ناحیه تالاب جازموریان است که باید این مهم را مورد توجه قرار داد.» اهمیت توجه به این تالاب و احیای آن درحالی از سوی رئیس سازمان جنگل‌ها مطرح می‌شود که مدت‌هاست صحبت از سهم بالای این تالاب در تولید گرد و غبار در داخل کشور مطرح شده و هرازگاهی هم صحبت از این می‌شود که برنامه احیای آن روی میز مسئولان سازمان حفاظت محیط‌ زیست قرار دارد اما هنوز جازموریان، بیابان است و کانون مهم تولید غبار.

جلالی در ادامه این نشست، پایین بودن جرایم آسیب به منابع طبیعی و محیط‌ زیست را از مهم‌ترین مشکلات این بخش اعلام کرد و گفت: «لایحه بازنگری جرایم به دولت ارایه شده است. بازنگری جرایم باید متناسب به روز باشد تا بازدارندگی لازم را داشته باشد.» او ادامه داد: «به‌دلیل عدم تعادل در اکوسیستم و نبود حفاظت مناسب از محیط ‌زیست، امروز سطح جنگل‌های جهان به کمتر از ٤‌میلیارد هکتار رسیده که ناشی از غلظت گازهای گلخانه‌ای است. اگر در جهان یک درخت قطع شود، آثار سوء آن را باید همه مردم کره زمین تحمل کنند و حال اگر یک درخت کاشته شود، آثار مثبتش به همه موجودات کره زمین می‌رسد. این در شرایطی است که طبق آمار سازمان خواروبار کشاورزی ملل متحد (فائو) سالانه ٢٥٠‌میلیون هکتار از سطح جنگل‌های جهان کاسته می‌شود.»

به گفته رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، پدیده گرمایش زمین در ٥٠‌سال اخیر، هشت‌دهم درجه برای کل کره زمین بوده و ایران به دلیل قرار گرفتن روی کمربندی خشک، میزان گرمایش آن از ١,١ تا ١.٥ درجه بوده است. با یک درجه افزایش حرارت، نیاز آبی حدود ١٧‌درصد افزایش می‌یابد و تبخیری که از این شرایط ایجاد می‌شود بسیار حیرت‌انگیز است.او یادآوری کرد که «امروزه در جهان، گرم شدن کره زمین، تغییر اقلیم، کاهش آب شیرین و بیابان‌زایی حاصل ٣ پدیده خطرناک ازجمله کاهش تنوع‌زیستی آلاینده‌های خاک، آب، هوا و خشکسالی‌هاست به‌طوری که در بخش ملی، خشک شدن دریاچه‌ها، تالاب‌ها و رودخانه‌ها ناشی از کاهش کمیت و کیفیت آب زیرزمینی و قلیایی شدن آن است.»

او با اشاره به این‌که برای کاهش مشکلات منابع طبیعی و زیست‌محیطی ٥ راهبرد، در دستور کار این سازمان قرار دارد، «حفاظت، احیا و توسعه منابع طبیعی، فرهنگ‌سازی و پیشگیری از تخریب سرزمین را راهبردهای این سازمان برای کاهش مشکلات دانست.» جلالی ادامه داد: «هم‌اکنون ٢٠ محور اساسی ازجمله تثبیت مالکیت دولت در اراضی ملی و منابع طبیعی، کمربندی حفاظتی، کنترل سوخت هیزمی و بوته‌ای، خروج دام از جنگل، کنترل طرح‌های عمرانی، طرح‌های معدنی و گردشگری، بیماری‌ها و آفات، تصرفات، پسماند زباله، قاچاق چوب، توسعه گیاهان دارویی، کنترل سیلاب و سیل، نظام‌های بهره‌برداری، سیستم پایش مراقبت، اثربخشی و بازدارندگی قوانین و مقررات، رفع اختلافات کشاورزی و منابع طبیعی در حوزه حفاظت مورد توجه و تاکید قرار دارد.»

رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری تاکید کرد: «در حوزه حفاظت هنوز با استاندارد جهانی فاصله داریم و باید تلاش کنیم به متوسط جهانی برسیم.» گرد و غبار‌های نمکی و سلامتی ساکنان حاشیه‌ای دریاچه ارومیه، مدت‌هاست که به نگرانی جدی ساکنان حاشیه دریاچه ارومیه و حتی استان‌های مجاور آن تبدیل شده است. گفته می‌شود، غبارهای نمکی، فشار خون و مشکلات تنفسی برای ساکنان آذربایجان‌های شرقی و غربی به همراه آورده است. در این نشست، جلالی درباره وضع این دریاچه و غبارهای نمکی که تهدید جدی سلامت مردم منطقه هستند هم گفت: «بخشی از آنچه در دریاچه ارومیه رخ داده است به تغییر اقلیم و خشکسالی‌ها و بخش دیگر به نحوه استفاده و بهره‌برداری ما از اراضی اطراف این حوزه برمی‌گردد.»

او ادامه داد: «در اطراف دریاچه ارومیه نباید سدسازی انجام می‌شد زیرا همین امر تعادل اکوسیستم این منطقه را برهم زده و کار را به جایی رسانده که امروز ٣٠٠‌هزار هکتار از اراضی اطراف دریاچه ارومیه خشک و بیابانی شده است. در این راستا برای کنترل گرد و غبار نمکی، درحال اجرای محورهای حفاظتی هستیم.» او با اشاره به این‌که برای برنامه ششم توسعه طرح‌های توسعه آبخیزداری، جنگل‌کاری مشارکتی، کنترل کانون‌های بحران بیابان‌زا، توسعه گیاهان دارویی، احیای جنگل‌های آسیب‌دیده زاگرسی و افزایش ضریب حفاظت دیده شده است، گفت: «نقش سازمان‌های مردم‌نهاد در اصلاح برخی اقدامات نامناسب تاثیرگذار است و باید از توانمندی آنان بهره‌مند شد.»

یک‌دهم‌ درصد جنگل‌های ایران در یک دهه گذشته از بین رفت
در ادامه این نشست، معاون سازمان حفاظت محیط‌ زیست کشور، درباره وضع جنگل‌ها و تخریب اراضی جنگلی کشور گفت: «طبق بررسی‌های صورت گرفته در یک دهه گذشته، یک‌دهم‌ درصد از جنگل‌های ایران به دلیل آتش‌سوزی‌ها و عملیات‌های عمرانی از بین رفته است.» زهره مظاهری ادامه داد: «سازمان‌های مردم‌نهاد هم در کاهش مشکلات منابع طبیعی و محیط‌ زیست کمک‌های ویژه‌ای داشتند که این امر به تنوع‌ زیستی و پایداری و گسترش اکوسیستم کمک خواهد کرد.»