موردی خوب برای تغییر مسیری اشتباه

محمد توکلی

---

عدم توجه به شفافیت و افراط در سنت محرمانگی تبدیل به یک بیماری لاعلاج در سیاست ایران شده است. به گونه‌ای که ساده‌ترین موضوعاتی که در همه‌ی کشورهای جهان جز مسائل پیش پا افتاده محسوب می‌شود از نگاه تصمیم گیران در ایران مهر محرمانه می‌خورد و حصاری از ممنوعیت به دور آن کشیده می‌شود. یکی از این موارد غیر شفاف در ایران نحوه تعیین صلاحیت نامزدها توسط شورای نگهبان است. به گونه‌ای که خیل عظیم ردصلاحیت شدگان در هر انتخاباتی اولین پرسشی که مطرح می‌کنند این است که به چه دلیل انگ عدم التزام به قانون اساسی و ولایت فقیه و اسلام بر پیشانی شان خورده است و از گردونه‌ی رقابت‌های انتخاباتی حذف شده اند.

نکته‌ی جالب در این موضوع این است که به گفته سخنگوی سابق شورای نگهبان رهبری نظام هم با انتشار مذاکرات شورا که نتیجه‌ی طبیعی اش شفافیت بیشتر تصمیم گیری‌ها خواهد شد موافق هستند و دقیقا مشخص نیست که چه نیرو و قدرتی اجازه‌ی عمل به این توصیه‌ی رهبری را نمی‌دهد.

شاید نتیجه‌ی شفاف شدن فرآیند تصمیم گیری درباره‌ی تعیین صلاحیت‌ها بیش از هر کسی به نفع خود شورای نگهبان باشد و بتواند آن‌ها را از اتهام تصمیم گیری‌های شخصی و سلیقه‌ای مبرّا کند و اگر بخواهیم از سوی دیگر به این ماجرا نگاه کنیم می‌توانیم به این نتیجه برسیم که متنفذّانی در شورا علاقه‌ای به این شفافیت ندارند زیرا ممکن است انتشار مذاکرات سبب شود که همه ملاحظه کنند که نقدها به این وجه از عملکرد شورای نگهبان منطبق بر واقعیت بوده است.

بحثی که در چند روز اخیر درباره‌ی رد صلاحیت هاشمی رفسنجانی در انتخابات92 بین سخنگوی شورای نگهبان، وزیر اطلاعات دولت احمدي‌نژاد و همراهان هاشمی در گرفته است (که البته حرف جدید‌ی هم در آن دیده نمی‌شود و پیش‌تر شخص هاشمی همه‌ی آن‌ها را به شکل علنی گفته بوده است) ، می‌تواند بهانه‌ی خوبی باشد که بار دیگر به صدماتی که عدم شفافیت به اعتماد عمومی نسبت به ساختار سیاسی وارد آورده بیندیشیم و این مسیر نادرست را اصلاح کنیم.

و این مورد خاص که هر دو طرف ماجرا معتقدند مشکلی با انتشار مذاکرات ندارند مورد بسیار خوبی برای آنکه بکبار هم این مسیر شفافیت را امتحان کنیم. اینکه سخنگوی شورا معتقد است به علت حرمت هاشمی مذاکرات را منتشر نمی‌کنند بیشتر شبیه یک شوخی است، وقتی طرف مقابل خودش راضی است به انتشار مطالب مطرح شده علیه او در آن جلسه دیگر این کاتولیک‌تر از پاپ شدن اگر بهانه نیست پس برای چیست؟

نامحرم دانستن مردم و عدم شفافیت و تصمیم گیری پشت درهای بسته و با ملاک‌ها و شاخص هایی غیر قابل سنجش آن هم برای موضوع مهمی مانند تعیین صلاحیت نامزدهای انتخابات موضوعی نیست که بتوان به سادگی از کنارش عبور کرد و به نظر می‌رسد روشی که سالهاست در این موضوع دنبال کنیم بی‌حرمتی بزرگتری است هم به نامزدهایی که مهر رد صلاحیت بر کارنامه شان زده می‌شود و هم از آن مهمتر به مردمی که قرار ولی نعمت مسئولان باشند.