دریافت لینک صفحه با کد QR
چند هفته پیش و همزمان با آغاز دور تازه‌ای از افزایش قیمت‌ها شاهد آن بودیم که جمعی از فعالان سیاسی و رسانه‌ای اصولگرا که بیشتر در دانشگاه‌ها مشغول تدریس هستند در بیانیه‌ای به ظاهر علمی راه‌حل‌های خود را برای گذر از مشکلات اقتصادی مطرح کردند. یکی از راه‌حل‌هایی که در آن بیانیه بر آن تاکید شده بود برگزاری دادگاه‌های جنگی و اعدام مفسدان اقتصادی بود. با افزایش مشکلات اقتصادی در روزهای اخیر و بی ثباتی شدید در بازار ارز همان «راه‌حل» از سوی افراد دیگری نیز در صداوسیما و رسانه‌های شناخته شده اصولگرا تکرار شد.
در نهایت صبح پنجشنبه نیز آیت‌اله مکارم شیرازی در بیانیه انتقادی خود خطاب به مقامات قوه مجریه و قضاییه راه حل مشکلات اقتصادی را تسریع در رسیدگی پرونده متهمان اخلال در بازار و اعدام آنان دانست. در چنین شرایطی شاهد آن بودیم که روز گذشته‌تریبون‌های نماز جمعه هم یکصدا همین درخواست را تکرار کردند. اما آیا به واقع اعدام راه حل عبور از بحران اقتصادی است؟ ! بیاییم فرض کنیم چند نفری از اخلال‌گران بازار ارز و یا محتکران و یا سواستفاده‌گران از ارز دولتی و دیگر مفسدان صبح فردا اعدام شوند. آیا در چنین حالت فرضی تغییری در شرایط اقتصادی مردم ایجاد خواهد شد و دیگر شاهد افزایش لجام گسیخته نرخ ارز و سکه و مایحتاج روزمره مردم نخواهیم بود؟!
به نظر می‌آید چنین نگاهی به بحران اقتصادی با نوعی تقلیل‌گرایی همراه است. به طور کلی در مواجهه با انواع بحران‌ها ما با دو گروه روبرو هستیم که فضا را برای حل و فصل واقعی بحران نامساعد می‌کنند. گروه اول افرادی‌اند که از اساس وجود بحران را کتمان کرده و معتقدند واقعیت جامعه آنقدرها هم ملتهب نیست و رسانه‌ها بحران‌نمایی می‌کنند! این افراد که اغلب‌شان از مسئولان دولتی هستند همواره تلاش می‌کنند اصل وجود بحران‌ها را که نمایانگر بی کفایتی آنان است منکر شوند و نمایش واقعیت‌های جامعه را سیاه‌نمایی بنامند. گروه دیگر نیز به جای تن دادن به اصلاحات واقعی و ساختاری یا پیشنهادهایی برای تغییرات روبنایی و بی اهمیت می‌دهند و یا با نشان داد کج‌راهه‌هایی راه‌حل‌های اساسی را به حاشیه می‌برند.
به نظر می‌آید تصور اینکه اعدام مفسدان اقتصادی راه حلی برای مشکلات اقتصادی است یکی از همان کج‌راهه‌ها است که ظاهراً مورد تشویق بخش‌هایی از جامعه هم قرار می‌گیرد! اینجا همان نقطه‌ای است که می‌باید نخبگان و اهل علم به میدان آمده و تعقل را جانشین احساسات و جوّزدگی کنند. آری، اعدام چند مفسد اقتصادی دانه درشت قطعا سبب تشفی خاطر مردم خواهد شد و یا حتی می‌تواند مدتی از مفاسد اقتصادی و رانت‌خواری هم جلوگیری کند اما هنگامی که ساختاری فسادزا است و در سیکل بسته‌ای از مدیریت و نظارت فعالیت می‌کند تکرار مفاسد اقتصادی و فشار بر مردم مانند آنچه در هفته‌های اخیر شاهد آن بوده و هستیم بدیهی خواهد بود.