نمایش‌ترامپ و نقش ما

حالا دیگر همه مطمئن شده‌اند مذاکره ایران و آمریکا محال است و ملاقات‌ترامپ و روحانی غیرممکن. از امروز دیگر کمتر رسانه‌ داخلی را می‌توان یافت که از لزوم مذاکره ایران و آمریکا مطلبی منتشر کند. مذاکره ممنوع بود و این ممنوعیت فعلا ادامه‌دار است. مدتی پیش که دونالد‌ترامپ در پیشنهادی غافلگیرکننده خطاب به مقامات ایران از آمادگی خود برای ملاقات بدون پیش‌شرط گفت بسیاری معتقد بودند آنچه رییس‌جمهور ایالات متحده می‌گوید بیشتر از آنکه آغاز راهی برای مذاکره‌ای همچون مذاکرات هسته‌ای و دست یافتن به توافقی مانند برجام یا بهتر از آن باشد یک نمایش تبلیغاتی است. «شو من» عرصه سیاست در آمریکا هر کاری را بلد نباشد در این دو سال به خوبی نشان داده است که نمایش را به خوبی بلد است.

‌ترامپ که پس از خروج از توافق، در این موضوع خاص در موقعیتی شبه انزوا قرار گرفته بود تلاش کرد با چنین پیشنهادی به جامعه جهانی این پیغام را ارسال کند که دولت آمریکا مشتاق و آماده ملاقات با مقامات ایرانی و مذاکره با آنان است. حالا و در نمایش‌ترامپ نوبت بازی طرف ایرانی بود. مشکل بزرگ در همین اول کار آغاز شد که چه کسی قرار است نقش مقابل ترامپ را بازی کند؟! ابتدا فرماندهان نظامی به میدان آمدند و اعلام کردند «مردم» اجازه مذاکره با آمریکا را به هیچ کس نخواهند داد. سپس‌ تریبون‌داران نماز جمعه پاسخ منفی ایران به پیشنهاد‌ترامپ را اعلام کردند. وزیر کشور نفر بعدی بود که در این باره اظهارنظر کرده و پیش‌شرط مذاکره را «عذرخواهی» مقامات آمریکایی دانست.

پس از چند روز بالاخره ظریف هم در این باره سخنی گفت و مقدمه مذاکره با آمریکا را بازگشت این کشور به برجام دانست. رییس‌جمهور نیز پس از گذشت چندین روز از پیشنهاد‌ترامپ در پاسخی که دقیقاً نمایشی در برابر نمایش‌ترامپ بود  ملاقات با او را رد نکرد (اعلام موافقت هم نکرد) و به صراحت اعلام کرد که برای ملاقات پیش‌شرطی ندارد و در نهایت در روزهای اخیر نیز مذاکره با دولت فعلی ایالات متحده ممنوع اعلام شد. قصد‌ترامپ از آن پیشنهاد عجیب مشخص است؛ او به دنبال ایجاد فضایی تبلیغاتی است که در آن ایران به عنوان کشوری شناخته شود که تمایلی به قرار گرفتن پشت میز مذاکره ندارد.

اینکه مذاکره چه نتیجه‌ای دارد برای‌ترامپ در حال حاضر به هیچ وجه اهمیتی ندارد. رییس‌جمهور ایالات متحده در انتظار پاسخ منفی ایران است تا پس از آن با در اختیار گرفتن فضای رسانه‌ای جهانی این موضوع را به افکار عمومی القا کند که طرفی که خواهان مذاکره است آمریکا و طرفی که از میز مذاکره دوری کرده ایران است. به نظر می‌آید که ضرورت دارد که در این نمایش، کمی هم همچون‌ترامپ نمایشی رفتار کنیم. این یک احتمال بسیار قوی است که مقامات آمریکایی در هنگام حضور رییس‌جمهور روحانی در سازمان ملل فضایی را ایجاد کنند تا مقامات جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا به شکل «اتفاقی» با هم مواجه شوند و حتی فضایی برای ملاقات چند دقیقه‌ای و نمایشی ایجاد شود. پرسش اساسی این است که تصمیم‌گیران عرصه سیاست خارجی در ایران برای این فاز تازه از نمایش‌ترامپ چه برنامه‌ای خواهند داشت؟ !