بهار نیوز - انکار تغییر نظر اهالی سیاست در ایران

رضا صادقیان
شماری از چهره‌های سیاسی، اجتماعی و دینی نه تنها تغییر نظرات و دیدگاه‌های سایرین را در طی سالیان طولانی نمی‌پذیرند بلکه در راستای مسدود کردن رای و نظر آنان تلاش دوچندان می‌کنند، گویی فرد تغییر یافته مرتکب حرکت نادرستی شده است و اینان حق مسلم خود می‌پندارند که مقابل اینگونه افراد ایستادگی کنند. در همین زمینه چند مورد قابل ذکر است.

اول: بخشی از اختلاف دیدگاه بعد از سال‌های 1380 مرحوم هاشمی با موافقان و منتقدان سابق خودش طی دو دوره ریاست جمهوری و تکیه زدن بر کرسی ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام به تغییر نظرات وی بازمی‌گشت. هاشمی رفسنجانی به واسطه حضورش در ساختار قدرت و تصمیم‌های بزرگ منتقدان زیادی داشت، اما ایشان به دلیل درک مستقیم پاره‌ای از مشکلات و یا پیوستن به دیدگاهی که حکمرانی را با هزینه‌ای کمتر دنبال می‌کرد از سوی موافقان صد در صدی ریاست جمهوری‌اش مورد حمله قرار می‌گرفت. حتی بخشی از نیروهای اصلاح‌طلب که باور داشتند هاشمی با توجه به نظراتی که در زمینه توسعه اقتصادی و حتی فرهنگی دارد نمی‌بایست در دوره دوم ریاست جمهوری به سوی راست چرخش کند و فرصت‌هایش را از کف بدهد، منتقد همیشگی وی بوده و هستند. متر و معیار همه منتقدان به شخصیت هاشمی دهه شصت شباهت داشت. مردی که تازه وارد میدان قدرت به معنای واقعی آن شده بود، با این حال و طی سال‌های بعد و حتی تا لحظه مرگ ایشان منتقدان وی از ایشان طلب هاشمی ابتدای انقلاب را داشتند و نه چیزی دیگر.

دوم: بی‌تردید علی لاریجانی امروز با شخصیتی که سال‌ها سکان صدا و سیما را در دست داشت و برنامه هویت، چراغ و کنفرانس برلین را به دلیل حمله به جریان‌های فکری متفاوت پخش می‌کرد تفاوت کرده است. لاریجانی آن سال‌ها بیش از آنکه از تریبون صدا و سیما برای تفریح و سرگرم ساختن شهروندان بهره جوید و حداقل سریال‌های پربیننده‌ای مثل امروز روی آنتن ببرد، آن سازمان عریض و غول‌آسا را در خدمت یک تفکر قرار داد و اگر در میانه انتقاد خبری از دولت وقت پخش می‌شد صرفا برای خالی نبودن برنامه‌ها بود. لاریجانی امروز نیک می‌داند که رفتارهای پرهزینه در کشورداری به چه اموری بازمی‌گردد. حتی به خوبی تفاوت معنادار شفافیت، افشاگری و پرده‌دری را درک می‌کند. با این حال منتقدان وی لاریجانی دهه هفتاد و اوایل دهه هشتاد را قبول دارند، فارغ از اینکه او آنقدر تجربه بی‌واسطه در نهادها و ساختار حقوقی قدرت کسب کرده که به سادگی از توپ و تشر مخالفان برجام ناراحت نشود و حتی لغو سخنرانی‌اش در دهه فجر شهر کرج تقریبا نادیده بگیرد. نه تنها اهل قدرت و سیاست که هر کدام از انسان‌هایی که اندکی در گذشته و نحوه تصمیم‌گیری خود با دیده تردید بنگرند، لاجرم به تغییر نظر و عبور از برخی دیدگاه‌های خشک و عبوسانه خواهند رسید. جایگاه نظر اهل قدرت به دلیل تحت تاثیر قرار دادن زندگی امروز و فردای مردم مهم‌تر-فربه‌تر است، چرا که با یک تصمیم می‌توان سیاست و عملی را به درستی انجام داد و بهترین بهره را نیز نصیب کشور کرد و یا حالت معکوس چنین امری نیز دور از تصور نبوده و نیست.

انکار کارنامه سیاسی مرحوم هاشمی، حمله به لاریجانی بعد از تصویب برجام که عده‌ای به اشتباه می‌پنداشتند تصویب آن با همکاری لاریجانی و روحانی در مجلس شورای اسلامی انجام شده است، انتقادهایی که به حسن روحانی در خصوص رفع فیلترینگ می‌شود و... همه و همه ریشه در نپذیرفتن تغییر نظرات آنان در عرصه قدرت و حکمرانی دارد. گویی برای عده‌ای مسلم بوده و هست که اهل قدرت و سیاست می‌بایست تا لحظه مرگشان فقط از یک نگرش دفاع کنند و همان حرف‌های 5 دهه قبل خود را به زبان بیاورند، در صورتی که همان اندازه که فهم قدرت به دلیل محدودیت‌های آنها با الزاماتی همراه بود و هست، تغییر نظر اهل سیاست نیز بخشی از زیست سیاسی اهل قدرت است.