رضا صادقیان
وضعیت روزنامههای چاپی کشور به جایی رسیده که صاحبان نشریات برای تامین نیازهای مالی و ادامه حیات روزنامه هر نوشته، گزارش و تصویری را به عنوان خبر ولی با رویکرد ریپورتاژ منتشر میکنند.
اکثر روزنامهها و نشریات استانی به جای ارایه مطالب مخاطب محور و پرداختن به معضلات جامعه و تولید محتوایی که با عنوان گزارش و تحلیل انحصاری و متعلق به خود نشریه منتشر شود، در حال ارتزاق از جنس خاص هستند. در واقع آنان برای کسب درآمدهای خود به سراغ رونمایی از مدیران توانمند، نشر گزارشهای سفارشی شرکتها و سازمانها و چاپ یادداشتهای سراسر تبلیغی برای مدیران ارشد استانی همت میکنند! در واقع نه تنها ذرهای از دغدغهمداری اهل رسانه را در این نشریات نمییابیم بلکه هر روز با مطالبی در راستای تبلیغات برای مدیران استانی و کشوری روبرو میشویم. به عبارتی مشخصتر، بسیاری از نشریات کشور نقش روابط عمومی سازمانها را عهدهدار شدند، وظیفهای که نه تنها وظیفه رسانهها نیست بلکه اینگونه فعالیتها در نهایت منجر به ارایهی تصویری دور از واقع و غلو شده از شرایط کشور است. تصویری غیر واقعی و سراسر گمراه کننده برای مخاطب امروز و فردا.
واقعیت آنکه بودن و نبودن اینگونه نشریات هیچ تاثیری در فضای رسانهای کشور و انعکاس صدای شهروندان نداشته و ندارد. روزنامهای که تمام غم و غصهاش دریافت آگهی از فلان نهاد و سازمان باشد و تنها به فکر رونمایی از کارهای نکرده مدیران شهری از این سازمان به آن اداره مراجعه کند تنها غم جیب خود را دارد، برای او و سایر همکارانش که اسم و رسم روزنامهنگار را یدک میکشند چیزی به غیر از کسب درآمد وجود ندارد، نشریاتی که دایم در حال تصویری به مخاطب هستند که ریشه در واقعیتهای جامعه ندارد. صد البته نا آشنایی، نشناختن، بلد نبودن، بهره نبردن از مشورت کارشناسان و خبرگان رسانه از جانب مدیران باعث میشود نشریات سودجو با طرح مسائلی همچون نشان دادن فعالیت سازمان مربوطه، برندسازی شخصی مدیران در نشریات و به نمایش گذاشتن طرح و برنامههای خاص سازمانها که در عالم واقع وجود خارجی ندارد به اندازه توان و امکانات به کسب درآمد مشغول شوند.
نشریات تزیینی، نه تنها روزنامه و نشریه به معنای دقیق آن نیستند، بلکه به بولتن سخنان و بازدیدهای سراسر تبلیغی مدیران استانی و سازمانها در میآیند. اینکه عکس، تیتر اول و تیتر دوم و صفحه نخست بسیاری از نشریات به جای تحلیل، سرمقاله و یادداشت روز و واکنش نشان دادن به حرفها و سیاستهای مسئولان ارشد دولتی به تصویر فلان مدیر ارشد و معاونین وی منقش میشود نشانههای روشن سودجویی صاحبان نشریات بیدغدغه است.
آفت نشریات تزیینی دو چیز است؛ آنان ابتدا تصویری غیر واقعی از مدیران و فعالیتهای آنان به مخاطبان ارایه میدهند، دوم اینکه دایم در حال فریب خود مدیران هم هستند، مدیرانی که پس از مدتی به بودن و حضور همیشگی در نشریات خو میگیرند و باور میکنند بهترین راه ارتباط با شهروندان رسانهها هستند، در صورتی که شرح وظیفه و کارکرد سازمان آنها به صورت دقیق مشخص و روشن است.