بهار نیوز - درباره تقلب در کنکور و رانت‌خواری

رضا صادقیان
موضع‌گیری وزیر علوم درباره تقلب داوطلبان کنکور بیش از آنکه نقل حرفی‌ درباره یک رخداد تلخ و فاجعه‎بار در سیستم آموزشی باشد، روایت داستان ترسناکی است که انتهای آن چیزی جزء به رسمت شناختن رانت و رشد غول‌واره پخمگان دانشجو را به همراه نخواهد داشت.
وزیر علوم درباره دانشجویان متقلب گفته است: وقتی کسی دانشجو شده و سر کلاس حاضر می‌شود و شما آنها را فرا می‌خوانید، آثار اجتماعی و روحی روانی دارد. جای بسی شگفتی، تامل و دقت دوچندان دارد که وزیر علوم یک کشور به جای آنکه نگاهش به مذمت، نفی، سرکوب، منکوب و انکار هرگونه تقلب و رانت‌خواری آموزشی در روز روشن باشد، دل‌نگران «آثار روانی و روحی» دانشجویان متقلبی است که با سرقت کاملا حرفه‌ای فرصت از دیگران، رانت‌خواری، تقلب و جعل عنوانی که حق آنان نبوده را کسب کرده‌اند و حال در کمال بی‌عدالتی و نادیده گرفتن قوانین یکی از صندلی‌های دانشگاه به آنان اختصاص داده شده است.
بدون تردید دانشجویانی که از نردبان تقلب و جعل عنوان موفق به حضور در دانشگاه‌های خوب کشور و رشته‌های پزشکی شده‌اند، همان کسانی هستند که در اولین دقایق به پاسخ سوالات کنکور دسترسی داشتند. چنین افرادی صاحب رانت بوده‌ و هستند. رانتی که دامنه آن از رانت اطلاعاتی، ثروت، دارای ارتباطات خاص و کسب جایگاه اجتماعی را شامل می‌شود تا نشستن در دانشگاهی که هیچ وقت حق مسلم آنان نبوده و نخواهد بود، دانشجویانی که طی تمام دوران تحصیل با پرداخت پول به معلم‌های خصوصی و نشخوار کتاب‌های کمک آموزشی و با هزاران ضرب و زور خانواده موفق به کسب دیپلم شده‌اند. عدم برخورد متولی اصلی دانشگاه، دانشجو و علم و دانش با رانت‌خواران از چنین زاویه‌ای قابل درک است. فرض کنید فردی عادی سر امتحان کنکور با ساخت وسیله‌ای کوچک از قبیل میکروفون، سیستم صوت با امواج کوتاه و تجهیزات نوین شنود موفق به تقلب و کسب پاسخ سوالات شود، آیا کشف اینگونه تجهیزات از طرف مراقبین به اخراج، معرفی به کمیته‌های انضباطی، بازداشت و معرفی متقلب به دستگاه قضایی نخواهد شد؟ آیا وزارت علوم و شخص وزیر علوم در چنین بزنگاهی نگران آثار اجتماعی، روانی و روحی فرد متقلب خواهد شد؟ بدون شک هیچکدام از این شرایط پیش نخواهد آمد. اما در صورتی که چنین فرد و گروهی از طریق رانت اطلاعاتی و استفاده از ظرفیت برخی افراد در ساختار آموزشی موفق به تقلب شده باشد، همان افرادی که به کلید سوالات دسترسی دارند می‌توانند نظر منفی وزیر را مثبت و با سایر چهره‌های تاثیرگذار درباره آثار و پیامدهای روانی برخورد با متقلبان کنکور رایزنی کنند و به پاسخ‌های بسیار مثبت درباره اهمیت نداشتن تقلب، مهم نبودن موضوع و ادامه تحصیل چنین افرادی در دانشگاه‌های خوب برسند! هنگامی که پای رانت به معنای واقعی کلمه از قبیل؛ رانت‌جویی، رانت‌خواری و رانت‌پروری در بخش‌های مختلف ساختار اجرایی کشور در میان باشد، دور از واقعیت نیست که طی سال‌های آینده شهروندان با پزشکان، مهندسین و افراد تحصیل‌کرده‌ای روبرو شوند که ذره‌ای معرف علمی ندارند. مهمتر آنکه چنین افراد تحصیل‌کرده رانت‌خوار به چیزی نمی‌اندیشند مگر بهره بردن از رانت‌های دیگر و کسب ثروت‌های نجومی.