بهار نیوز - م مثل ماهواره، پ مثل پارازيت، ت مثل تانك!

گروه جامعه: کلمه پارازیت به گوش همه ما خورده است اما احتمالا کمتر کسی بتواند معنای درستی برای آن ارائه دهد. پارازیت در لغت به معنی مزاحم، ایجاد‌کننده اختلال، قیل و قال و… است اما آنچه که اغلب ما هنگام شنیدن این کلمه برداشت می‌کنیم‌‌ همان اختلالاتی است که روی امواج ماهواره‌ای برخی شبکه‌های خارجی انداخته می‌شود. دلیل استفاده از فعل مجهول در جمله قبلی این است که نمی‌توان به درستی گفت این اختلالات از سوی چه نهاد و ارگانی ایجاد می‌شود.

البته می‌توان گفت که تمام سازمان‌های مرتبط با سلامتی مردم و حتی بسیاری از سازمان‌های ارتباطاتی غیر مرتبط با آن درباره تاثیر پارازیت‌ها بر سلامتی افراد جامعه اظهار نگرانی می‌کنند اما هیچ کس اعلام نمی‌کند که چه نهادی به ارسال پارازیت‌ها اقدام می‌کند. مخالفت با ارسال امواج مختل کننده فعالیت ماهواره‌ها تقریبا عمری به اندازه خود پارازیت‌ها یا حتی همه گیر شدن ماهواره‌ها دارد بنابراین حرف زدن از آن چندان موضوع جدیدی نیست اما اتفاقی که دوباره چشم‌ها و ذهن‌ها را به سمت تاثیرات سوء پارازیت‌ها بر سلامتی مردم برده است، رسیدن پای این امواج به شهرستان‌هاست.

به نظر می‌رسد که تا چند وقت پیش ارسال کنندگان پارازیت‌ها با این پیش فرض که شمار کاربران شبکه‌های ماهواره‌ای در تهران و همچنین حساسیت تاثیرپذیری پایتخت نشین‌ها از شبکه‌های ماهواره‌ای بیشتر است، هدف پارازیت‌ها را تهران و بعد هم کلان شهر‌ها قرار داده بودند اما این روز‌ها شاهد ارسال پارازیت تا شهرستان‌ها ی دور دست و شهر‌های کوچک هستیم.

آنچه که مسئله را پیچیده و البته قابل بررسی می‌کند این است که تاثیرات امواج مختل کننده فارغ از شدت و ضعف آن‌ها فقط جامعه هدف پارازیت‌ها یعنی استفاده کنندگان ماهواره را هدف قرار نمی‌دهد بلکه بسیاری از کسانی که حتی هرگز چشمشان به هیچ کدام از کانال‌های ماهواره‌ای نیفتاده هم ناگزیر، درگیر تبعات پارازیت‌ها می‌شوند، اتفاقی که عادلانه به نظر نمی‌رسد.

پارازیت‌ها زیان ندارند/ دارند!
در طول سال‌های گذشته رسم بر این بوده است که در مواقع حساس سیاسی مثل زمان‌های نزدیک به انتخابات یا هر اتفاق دیگری ارسال پارازیت‌ها شدت بگیرد، این اتفاق در برخی موارد آنقدر شدید بوده است که شبکه‌هایی مانند بی‌بی سی تصمیم به متوقف کردن بخش فارسی زبانشان گرفته‌اند اما مسئله این است که این روز‌ها بدون وجود هیچ دلیل سیاسی خاصی و در شرایطی که کشور به لحاظ سیاسی دوره رو به آرامشی را طی می‌کند از شدت ارسال پارازیت‌ها کاسته نشده است.

در تمام این سال‌ها کمتر مسئول دولتی بوده است که موضع مشخصی در مورد تاثیر سوء پارازیت‌ها بر سلامتی مردم گرفته باشد. اغلب مسئولان ضمن اعلام اینکه هنوز تحقیقات درباره تاثیر مضر پارازیت‌ها بر مردم به نتیجه مشخصی نرسیده، قول داده‌اند که تیمی را مسئول رسیدگی به این موضوع کنند، قولی که در اغلب موارد تا پرسشی مجدد به فراموشی سپرده شده است.

یکی از کسانی که سال گذشته، همراه با بالا گرفتن اظهار نظرها درباره تاثیر پارازیت‌ها در این مورد به اظهار نظر پرداخت، مرضیه وحید دستجردی وزیر اسبق بهداشت درمان و آموزش پزشکی بود، او که در مقابل اعتراض‌های برخی نمایندگان کمیسیون بهداشت در مورد بی‌توجهی وزارتخانه متبوعش به موضوع پارازیت‌، وادار به ارائه توضیح شده بود، اعلام کرد: «تا به امروز هیچ تحقیقی نتوانسته تاثیر سوء پارازیت‌ها را برسلامت مردم اثبات کند.»

او همچنین در مورد یکی از اصلی‌ترین تاثیرات اشاره شده پارازیت‌ها بر سلامت افراد یعنی سقط جنین، گفت: «قطعا پارازیت بر این موضوع تاثیر نداشته است. میزان سقط و آمار و ارقام دست ما و پزشکی قانونی است. هیچ تغییری در آمار سقط جنین با توجه به افزایش جمعیت نسبت به گذشته وارد نشده است، ضمن اینکه ما باید بگوییم علت این قضایا چه است. افرادی که در این باره صحبت می‌کنند نه تخصصی در این رشته داشته‌اند و نه تحقیقی!»

صحبت‌های وحید دستجردی واکنش‌های مختلفی را از سوی نمایندگان مجلس و برخی فعالان حوزه سلامت به وجود آورد تا جایی که نماینده بوشهر، در صحن علنی مجلس نسبت به آثار سوء پارازیت‌هایی که صدای مردم بوشهر را درآورده بودند به وزیر بهداشت تذکر داد. از آن زمان تا کنون که دوباره بحث و بررسی‌ها درباره مسئله پارازیت‌ها بر سر زبان‌ها افتاده نهادهای مختلفی اعلام کرده‌اند که تیمی برای بررسی آثار سوء این امواج تشکیل خواهند داد.

این وعده‌ها به دولت فعلی هم رسیده است تا جایی که با گذشت کمتراز سه ماه از آغاز به کار دولت، وزیر ارتباطات دولت یازدهم هم وعده بررسی معضل پارازیت‌ها رابه خبرنگاران داده و اعلام کرده است: «بحث پارازیت‌ها مرتبط با وزارتخانه ما نیست اما کمیته‌ای برای بررسی این موضوع تشکیل شده است. به هر حال ما خواهان صدمه به مردم نیستیم و قطعا در بررسی‌های خود اعلام می‌کنیم که آیا این اتفاقات برای مردم مضر هستند یا خیر. تاکنون گزارش‌های رسیده مضر بودن پارازیت‌ها را تایید نکرده است اما دولت مصر است که بررسی‌های لازم را انجام دهد تا آسیبی به مردم در این‌باره نرسد.»

کی بود ،کی بود؟ ما نبودیم
یکی از اصلی‌ترین سوالاتی که در مورد ارسال امواج مختل کننده ارتباطات ماهواره‌ای یا‌‌ همان پارازیت‌ها مطرح می‌شود این است که چرا مسئولان و قوای حکومتی در عین حال که دائما از عدم اثبات آثار سوء پارازیت‌ها صحبت می‌کنند هیچ کدام نه تنها حاضر به پذیرفتن مسئولیت ارسال آن‌ها نیستند بلکه کوچک‌ترین اطلاعی در مورد منبع ارسال پارازیت‌ها بروز نمی‌دهند، انگار که پارازیت‌ها نوعی بلای طبیعی محسوب می‌شوند و مسئولان تنها در مورد نحوه کم کردن صدمات آن‌ها مسئول هستند.

البته سال گذشته در همین روز‌ها صحبت‌هایی در مورد منبع ارسال امواج مطرح شد اما به سرعت متوقف شد و کسی دنبال آن را نگرفت. ماجرا از این قرار بود که یکی از نمایندگان مجلس که اتفاقا رئیس یکی از کمیسیون‌ها هم بود در گفت‌و‌گو با یکی از خبرگزاری‌ها اعلام کرد: «پارازیت‌ها منشأ داخلی دارند و ما هم می‌دانیم کدام ارگان مبادرت به ارسال پارازیت‌ها می‌کند اما نمی‌توانیم آن را اعلام کنیم.»

با انتشار این حرف‌ها انگشت و ذهن بسیاری به سمت مخابرات رفت اما مدیر عامل شرکت مخابرات به سرعت نقش داشتن این شرکت را در ارسال پارازیت‌ها تکذیب کرد و گفت: «بلند‌ترین دکل‌های شرکت مخابرات۴۸ متر است، اما برای ارسال پارازیت‌های ماهواره‌ای به دکل‌های بسیار بلندی نیاز است، در واقع پارازیت‌های ماهواره‌ای دارای طول موجی بیش از یک گیگا هرتز هستند که از سوی دستگاه‌های دیگری ارسال می‌شوند.»

البته او اشاره‌ای به ماهیت «دستگاه‌های دیگر» نکرد. بعد از این شرکت نوبت به وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات رسید. او هم به نوبه خودش از ارسال پارازیت‌ها شکایت کرد و گفت: «ارسال پارازیت ربطی به این وزارتخانه ندارد. پارازیت‌های اخیر از سوی وزارت ارتباطات ایجاد نشده و منشأ آن نیز مشخص نیست. در ارتباط با این موضوع به دفعات مکرر گزارشی درباره پارازیت‌های تلفن‌های همراه برای نمایندگان و اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس ارائه کرده‌ایم.

وزارت ارتباطات خود درصدد کشف منشأ ارسال پارازیت‌ها است و قطعا باید به دنبال منبع ارسال این پارازیت‌ها و شناسایی آنها بود زیرا بی‌توجهی به این موضوع آثار و عواقب بسیار سوء و متعددی در پی خواهد داشت.»این پاس‌‌کاری‌ها تا کنون هم ادامه دارد و مسئولان در نهاد‌های مختلف توپ ارسال پارازیت را از زمین خودشان بیرون می‌اندازند.

دم خروس یا قسم حضرت عباس؟
در مورد موضوع تاثیر گذاری یا عدم تاثیر گذاری پارازیت‌ها بر سلامتی مردم، راه مسئولان و متخصصان از یکدیگر جدا شده است. این مورد از آن دسته مواردی است که مسئولان کشور چندان با متخصصان موافق نیستند وابراز نگرانی‌های آن‌ها را علمی نمی‌دانند! محمد رضا ابوترابی متخصص درمان ناباروری در یکی از مراکز معتبر و شناخته شده و یکی از اين افراد نگران است.

او می‌گوید: «طبق آخرین آمار که در اختیار ما قرار گرفته است تعداد سقط‌های غیر عمدی نزدیک به ۶ درصد و حاملگی‌های خارج رحمی ۲ درصد رشد داشته‌اند تعداد زایمان‌های زودرس هم بسیار بیشتر از این تعداد است، این برای یک بازه زمانی کوتاه بسیار زیاد است. ما از این جهت نگران تاثیر گذاری پارازیت‌ها هستیم که مسائلی مانند تغذیه، استرس، سبک زندگی و… نمی‌تواند تاثیر زیادی بر این مسائل داشته باشد بلکه عواملی مانند رادیواکتیویته یا امواج قوی مغناطیسی و رادیویی چنین تاثیری ایجاد می‌کنند.»

او ادامه می‌دهد: «تمام حرف مسئولان این است که هنوز تاثیر این امواج ثابت نشده است، اولا باید در پاسخ به این گفته اعلام کرد که چه چیزی برای شما حکم اثبات را دارد، آیا کمیته‌هایی که طی چندین سال اخیر تشکیل دادید توانستند حکم قابل قبولی برای کم کردن نگرانی‌های متخصصان صادر کنند؟ اگر این کمیته‌ها به نتیجه قطعی درباره عدم تاثیر گذاری این امواج رسیده‌اند چرا نتیجه آن را در اختیار صاحب نظران قرار نمی‌دهند؟»

دکتر ابوترابی به لزوم اهمیت قائل شدن برای این موضوع اشاره می‌کند و می‌گوید: «اینکه مادری دچار سقط مکرر شود یا کودکی زود‌تر از موعد به دنیا بیاید مشکلاتی را در آینده برایشان ایجاد می‌کند، اگر تعداد این مادران و کودکان زیاد شود در آینده با نسلی رو به رو خواهیم بود که دچار مشکلات جسمی و روحی فراوانی هستند. البته این مسئله تنها گوشه‌ای از صدمه‌ای است که ما به امواج موسوم به پارازیت نسبت می‌دهیم، برخی از همکاران ما معتقدند افزایش سر درد‌ها، پایین آمدن سن ابتلا به انواع سرطان‌ها و… هم می‌تواند ناشی از افزایش ارسال این امواج باشد. من از کلمه «می‌تواند» استفاده می‌کنم چون نمی‌خواهم با قطعیت حکم صادر کنم اما مسئولان در برابر همین تردید هم مسئول هستند.

یکی از پایه‌ای‌ترین اصول عقلی دفع خطر احتمالی است. نمی‌توان گفت که تا زمانی که کاملا از آثار سوء پارازیت‌ها مطمئن نشده‌ایم می‌توانیم به ارسال آن‌ها ادامه دهیم چون باید احتمالی هم برای مضر بودن آن‌ها قائل شویم، حتی اگر یک جنین به خاطر ارسال این پارازیت‌ها از بین برود ما در پیشگاه خدا مسئول هستیم. چرا که در قرآن آمده است که کشتن یک انسان برابر با کشتن تمام انسان‌ها است. این درحالی است که مسئولان ساده‌ترین راه را برای کنترل فرهنگی مردم انتخاب می‌کنند.»