بهار نیوز - مصائب خوزستان پس از سیل ویرانگر اخیر

گروه جامعه: سیل خوزستان تمام شد اما اکنون مردم نگران بیماری‌های پس‌ازآن هستند، مشکلاتی نظیر بیماری‌های روده‌ای یا پوستی خطری است که پس از سیل مردم را تهدید می‌کند و باید کنترل‌ها در این زمینه تقویت شود.

تصور اینکه با تمام شدن سیلاب می‌توان با خیال راحت به خانه رفت و دوباره «روز از نو و روزی از نو» برای سیل‌زدگان شاید کمی غیرقابل‌باور باشد، ازآنجایی‌که خانه و کاشانه سیل‌زدگان خوزستانی مدت زیادی اسیر آب بوده، بسیاری از موجودات آبزی هم فرصت را مناسب دیده و وارد این مناطق می‌شوند. به همه این موارد باید گرمای هوا و لشکرکشی حشرات را هم اضافه کرد که شب‌ها خواب و آسایش را از سر سیل‌زدگان می‌پراند؛ دراین‌بین بیماری‌های واگیردار نیز پس از سیلاب فرصت مناسبی را برای شیوع پیداکرده و رسیدگی‌های بهداشتی و درمانی از مهم‌ترین اقدامات برای مبارزه با این نوع بیماری‌ها پس از سیلاب است.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اهواز در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به نبود هیچ بیماری در مناطق سیل‌زده خوزستان می‌گوید: در سیلاب معمولاً بیماری‌هایی مثل لیشمانیا، التور، طاعون و وبا بروز می‌کنند ولی تاکنون با اقدامات و پیش‌بینی‌های انجام‌شده کارشناسان هیچ موردی مشاهده نشده است؛ شاید بعدها به خاطر ماند آب‌ها در مناطق سیل‌زده بروز بیماری متصور باشد ولی با اقدامات بهداشتی تیم‌های آزمایش فنی از بروز بیماری جلوگیری می‌کنیم.
سید مهدی حسینی زاده می‌افزاید: قبل از وقوع بحران، هشدارهایی داده بودیم که بیشتر نگرانی ما بروز بیماری‌های روده‌ای و بیماری‌های اسهالی بود؛ البته امکانات لازم در این خصوص ایجاد شده که آمادگی در حوزه بهداشت برای بحران پساسیل وجود دارد و هماهنگی با بیمارستان‌ها در حوزه درمان هم انجام شده است. وی با اشاره به بومی بودن میکروب وبا در منطقه خوزستان تصریح می‌کند: فصل بهار و پاییز شرایط مناسب برای بروز بیماری التور است و میکروب‌ها در دمای ۱۸ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد رشد می‌کنند؛ در این فصل‌ها باید سلامت آب و غذا با شدت بیشتری تحت کنترل باشد و البته درعین‌حال آموزش‌های لازم به مردم ارائه می‌شود.

رئیس مرکز بهداشت خوزستان با اشاره به راه‌های مقابله با شیوع بیماری‌های واگیردار و اهمیت رعایت بهداشت فردی و سلامت آب بیان می‌کند: بیماری التور از طریق آب و سبزیجات آلوده امکان بروز دارد ولی این موارد معمولاً با آموزش قابل‌پیشگیری است؛ برای کنترل میکروبی آب نیز با کلرزنی پیشگیری‌های لازم انجام و برای مناطق سیل‌زده نیز تا حد امکان آب بسته‌بندی‌شده را توزیع و یا کلر مادر را در اختیار خانواده‌ها قرار می‌دهیم.
حسینی زاده با اشاره به ورود آب‌های فراوان به خوزستان در سیلاب اخیر ادامه می‌دهد: با توجه به زمان زیاد وجود آب در مناطق امکان حضور پشه‌های مالاریا دور از انتظار نیست ولی با لایروبی و آهک پاشی و همچنین دفع صحیح فاضلاب‌ها می‌توان از این معضل جلوگیری کرد. جمعیت هلال‌احمر خوزستان هم در زمان وقوع سیلاب و هم پس‌ازآن خدمات‌رسانی در حوزه بهداشت و درمان را در کنار دانشگاه علوم پزشکی اهواز انجام داده است. معاون بهداشت، درمان و توان‌بخشی جمعیت هلال‌احمر خوزستان که خود نیز متخصص بیماری‌های عفونی است اظهار می‌کند: تیم‌های BHCU هلال‌احمر که شامل گروهای درمانی و بهداشتی هستند پس از اتمام فاز حاد سیل به فاز مراقبت‌های بهداشتی ورود و به‌صورت دوره‌ای به مناطقی که احتمال بیماری‌های عفونی مطرح است یا گزارش‌هایی از بیماری‌های محتمل می‌رسد اعزام و اقدامات لازم بهداشتی و در صورت نیاز درمانی را انجام می‌دهند.
پیشگیری از بیماری التور
مجید فرهادی می‌افزاید: در زمینه پیشگیری از بروز بیماری التور چون بیشترین راه آن سرایت از طریق آب و مواد غذایی آلوده به‌خصوص سبزیجات است، بهترین راه استفاده از آب‌معدنی یا جوشاندن آب و سپس مصرف آن است. وی توصیه می‌کند: به‌هیچ‌وجه آب‌های غیربهداشتی نباید مصرف شود، آب‌های مصرفی کلرزنی و سبزیجات با روش‌های ضدعفونی‌کننده شسته و سپس مصرف شوند.
معاون بهداشت، درمان و توان‌بخشی جمعیت هلال‌احمر خوزستان در رابطه با خدمات ارائه‌شده به سیل‌زدگان بیان می‌کند: از ابتدای وقوع سیل، تیم‌های درمانی بهداشتی (BHCU) متشکل از پزشک، پرستار، ماما، روانشناس و کارشناس بهداشت محیط وارد فاز عملیاتی در اردوگاه‌ها، روستاها و مناطق سیل‌زده مانند حواشی روستاها شدند. فرهادی ادامه می‌دهد: تاکنون ۱۵ تیم حدود ۷۳ هزار و ۷۵۵ خدمت ارائه کردند که بخشی از آن‌ها در مناطق صعب‌العبور توسط بالگرد انجام شد.

وی با اشاره به تداوم خدمات‌رسانی‌ها با شدت کمتر یادآور می‌شود: همچنین علاوه بر دارو و تجهیزات مصرفی پزشکی، بسته‌های بهداشتی شامل پوشاک و نوار بهداشتی، شیر خشک، پمادهای دورکننده حشرات، پشه‌بند، شامپو، صابون، خمیردندان و مسواک برای سیل‌زدگان تهیه و تحویل داده شد.مرکز بهداشت غرب اهواز نیز در ایام وقوع سیلاب در مناطق غرب اهواز با دردسرهای پس از سیلاب دست‌به‌گریبان بود و ازآنجایی‌که بخشی از مناطق حاشیه اهواز در حوزه این مرکز قرار داشتند، همه نیروهای خود را برای مقابله با مشکلات بهداشتی و ارائه خدمات بهداشتی به سیل‌زدگان بسیج کرد.
بیماری‌هایی مثل سالک و مالاریا یا بیماری پوستی و قارچی از مهم‌ترین بیماری‌هایی مستعد بروز هستند رئیس مرکز بهداشت غرب اهواز نیز اظهار می‌کند: مهم‌ترین موضوع پساسیلاب، بیماری‌های روده‌ای است که شامل بیماری مثل وبا، حصبه، تب تیفوئید، لپتوسپیروز و هپاتیت A می‌شود؛ همچنین بیماری‌هایی مثل سالک و مالاریا یا بیماری پوستی و قارچی از مهم‌ترین بیماری‌هایی مستعد بروز هستند.

مهرداد شریفی در خصوص جمعیت در خطر ابتلاء به بیماری‌های واگیردار در سیلاب توضیح می‌دهد: خوشبختانه با نشست بسیار خوبی که با بخشدار مرکزی و اسماعیلیه و با حضور دهیاران و شوراهای اسلامی اهواز داشتیم تا امروز لایروبی و آهک پاشی بین ۶۰ تا ۸۰ درصد از این دو بخش انجام شد.
وی در پاسخ به این سوال که «چه کمبودهایی در بحث رسیدگی به فاضلاب پس از سیلاب وجود دارد» می‌گوید: در حوزه روستایی به دلیل میزان آب‌گرفتگی در سطح وسیعی از روستاها ارتفاع آب به‌شدت بالاآمده و از مهم‌ترین اقداماتی که برای این کار صورت گرفته لایروبی تمام جوی‌های روباز است. رئیس مرکز بهداشت غرب اهواز بیان می‌کند: با مداخلات بسیار خوبی که در مرکز بهداشت استان بر اساس رسالت اصلی خود یعنی پیشگیری انجام دادیم، امیدوار هستیم که بدون عارضه و با هزینه کم از این مقطع حساس گذر کنیم. شریفی با اشاره به اقدامات خوب انجام‌شده در حوزه آب برای حدود ۸۰ هزار نفر جمعیت در خطر معرض سیل می‌گوید: اگر بیماری ایجاد می‌شد ضمن نیاز به هزینه‌های هنگفت درعین‌حال عوارض زیادی نیز به همراه داشت.

توزیع آب بسته بندی
وی با اشاره به توزیع آب بسته‌بندی‌شده در مناطق با میزان دسترسی کمتر از سوی کارشناسان بهداشت اضافه می‌کند: در تمامی روستاهایی که مشکل آب داشتند، آب‌های بسته‌بندی توزیع و برای آب‌رسانی با تانکر در مرحله بعدی اقدامات لازم از سوی آب و فاضلاب روستایی انجام شد.

شریفی با اشاره به پیش‌بینی مکانی برای توزیع کلر و گندزدایی آب در مناطق مختلف، از نبود نشانه بیماری التور و هپاتیت خبر می‌دهد و عنوان می‌کند: نگران مناطق درگیر با آب‌گرفتگی هستیم چون یک سری باتلاق‌ها وجود دارد که بهترین محل برای تخم‌گذاری پشه و تکثیر حشرات و جوندگان است؛ مناطق درگیر با آب‌گرفتگی در خطر گزش مار، عقرب و پشه و همچنین انتقال بیماری‌هایی مثل مالاریا، بیماری‌های پوستی و قارچی هستند که بهترین راهکار مقابله خشک شدن باتلاق‌ها و پر کردن گودال‌ها و نقاط ناقل آلودگی با شیر آهک ۲۰ درصد است.

شریفی با اشاره به کلرزنی مداوم آب شرب و نمونه‌برداری از تمام نقاط شهری و روستایی برای پیشگیری از بروز هرگونه آلودگی اضافه می‌کند: بیشترین بیماری‌های واگیردار از یک ماده خوردنی یا آشامیدنی آلوده منجر به بروز یک اپیدمی می‌شوند ولی خوشبختانه نظارت بر مواد غذایی از سوی کارشناسان بهداشت ایمنی و محیط به‌صورت روزانه در تمامی نقاط شهر و روستا انجام می‌شود.
رئیس مرکز بهداشت غرب اهواز با ابراز نگرانی از وضعیت فاضلاب اهواز تصریح می‌کند: اگر وضعیت فاضلاب اهواز ساماندهی نشود و اداره آب و فاضلاب شهرستان اهواز به تعهدات خود عمل نکند، قطعاً بهداشت وارد عمل می‌شود. وی ضمن هشدار در زمینه افزایش گرمای هوا یادآور می‌شود: الزامات فعلی مناسب گرما نیست و شهرداری باید تمام جوی‌های روباز را لایروبی و آهک پاشی کند؛ اداره آب و فاضلاب هم باید تمام شکستگی‌های لوله‌ها را برطرف و در مورد فاضلاب نیز باید تدابیر لازم را بیندیشد.
شریفی با ابراز نگرانی از امکان بروز مشکلاتی برای اهواز ادامه می‌دهد: در ایام سیل بالغ ۰ ۷ هزار مراجعه‌کننده داشتیم که توسط پزشکان تخصصی و کارشناسان مقابله با بیماری و بهداشت محیط در مناطق سیل‌زده یا مراکز بهداشت ویزیت شدند. رئیس مرکز بهداشت غرب اهواز با اشاره به درمان رایگان افراد سیل‌زده و ارائه خدمات درمانی توسط ۲۲ تیم سیل‌زده مستقر در مناطق روستایی می‌گوید: کارشناسان سلامت محیط، مبارزه با بیماری، تغذیه و مامایی در کنار پزشکان حاضر مراقبت از مادر، کودکان زیر پنج سال و سالمندان را انجام می‌دادند. وی تصریح می‌کند: یکی از دلایل عدم بروز بیماری‌های عفونی برقراری اردوگاه‌های اسکان اضطراری و واکسینه شدن بیش از ۸۰۰ کودکان زیر پنج سال علیه بیماری فلج اطفال، سرخک و سرخچه بود.

شریفی درباره دیگر دلایل عدم شیوع بیماری‌های واگیردار و عفونی اظهار می‌کند: یکی از دیگر دلایل این امر مداخلات بسیار خوب در حوزه سلامت و تعهد و حمایت لازم است؛ همچنین جذب مشارکت‌های مردمی و توزیع ۵۰ هزار بروشور آموزشی و نصب بنرهای آموزشی در خصوص مشکلات سیل و پساسیل در روستاها نیز از جمله عوامل مؤثر بود.
سمپاشی دو هزار مترمربع
وی با اشاره به توزیع حدود ۴۲۰ هزار لیتر آب ضدعفونی و سم‌پاشی دو هزار مترمربع جغرافیای اطراف اردوگاه‌ها، توزیع سیستم صابون مایع، شامپو، وسایل شوینده، نوار و پوشاک بهداشتی در مناطق سیل‌زده ادامه می‌دهد: الحمدالله با مشارکت خوب مردم بیماری عفونی خاصی نداشتیم و هیچ نگرانی در این خصوص نداریم. رئیس مرکز بهداشت غرب اهواز یادآور می‌شود: در مرکز بهداشت غرب اهواز ۱۲ کمیته تخصصی التور برای دهیاران، کارشناسان بهداشت محیط، بهورزان، مسئولان آب و فاضلاب، شورای شهر و روستا و…برگزار کرده و راه‌های پیشگیری را به آن‌ها آموزش دادیم.
شریفی در خصوص راه‌های مقابله با بیماری‌های واگیردار با اشاره به آلوده بودن آب‌های توزیعی به‌صورت بشکه‌ای از سطح شهر و نبود نظارت بر آن‌ها توضیح می‌دهد: بهترین راه مقابله با بیماری‌های واگیردار رعایت نکات بهداشتی، شستشوی دست و استفاده از آب سالم بهداشتی است. شریفی تصریح می‌کند: شهروندان نباید از دوره‌گردهای توزیع‌کننده مواد غذایی تحت هیچ شرایطی خرید داشته باشند؛ در یخچال هم مواد خام و پخته را از هم جدا کنند. قصه سیلاب در خوزستان هنوز به آخر نرسیده و تازه بعد از سیلاب است که مشکلات خود را نشان می‌دهند و در این میان سلامت مردم باید مهم‌ترین نکته و اولویت نخست رسیدگی‌ها باشد؛ با توجه به شروع فصل گرما و اینکه خوزستان مستعد شیوع بیماری‌های واگیردار و عفونی است نباید زمان را از دست داد.