بهار نیوز - پشت پرده انتخاب رئیس اتاق بازرگانی ايران

گروه اقتصاد- رسانة‌ها: زهرا‌علی‌اکبری در گزارشي از انتخابات اتاق بازرگاني ايران در روزنامه قانون نوشت: اولین زورآزمایی رئیس دفتر و معاون اول رئیس جمهور به نفع اولی پایان یافت.شاید پیروزی نهاوندیان، رئیس دفتر رئیس‌جمهور بر جهانگیری، معاون اول را باید در شیوه لابی‌گری این دو یافت. دیروز اتاق بازرگانی ایران شاهد برگزاری انتخاباتی پشت درهای بسته بود. خبرنگاران اجازه ورود به این نشست را نیافتند و در غیاب رسانه‌ها ریاست اتاق بازرگانی، به نایب رئیس فعلی اتاق، یعنی غلامحسین شافعی رسید‌. اهالی اتاق ایران می‌گویند ایده برگزاری انتخابات در غیاب خبرنگاران متعلق به رئیس سابق بود‌. نهاوندیان که حالا رئیس دفتر رئیس جمهور است ترجیح داد انتقادهایی که از سوی مخالفان شافعی و البته خود وی مطرح می‌شود رسانه‌ای نشود. اما اصل ماجرا چه بود؟

ماجرا از جلسات حل و عقد آغاز شد.جلسات حل و عقد پیش از این‌ها با ابتکار نهاوندیان برگزار می‌شد و در آن از هیات رئیسه اتاق بازرگانی ایران، روسای کمیسیون‌های اقتصادی و ریش سفیدان اتاق بازرگانی برای تصمیم گیری و مشورت پیرامون موضوعات خاص دعوت می‌شد‌. در یکی از همین جلسات بود که رئیس اتاق بازرگانی ایران لب به سخن باز کرد و موضوعی جدید را پیش کشید و از سنگینی کارش گفت و ضرورت رسیدگی به هر دو شغل‌.

وی می‌گفت قرار بود برای مدت کوتاهی راهی دولت شود اما فعلا با شرایط موجود آنجا را برای خدمت مناسب‌تر یافته وی می‌خواهد از این سمت استعفا دهد و کار را به دیگری واگذار کند‌. خبر به صورت رسمی از سوی خود نهاوندیان در جلسه هیات نمایندگان اتاق اعلام شد و زمزمه‌ها برای تعیین جانشین بالا گرفت‌. نهاوندیان کار را در همان جلسات حل و عقد دنبال کرد. کم کم پای دیگر دولتی‌ها به میدان رقابت باز شد.

دوشنبه هفته قبل بود که آخرین جلسه حل و عقد با حضور نهاوندیان برگزار شد. در همان جلسه برخی از لابی‌ها برای ریاست شافعی انتقاد داشتند‌. نهاوندیان رسما خوانساری را برادرش خواند و گفت بنا ندارد از کسی حمایت کند اما قرارهای از قبل گذاشته شده کار خود را کرد‌. درست یک هفته بعد، پشت درهای بسته کاندیدای مورد حمایت نهاوندیان، شافعی، توانست بر صندلی ریاست اتاق تکیه زند و کاندیدای مورد حمایت جهانگیری با تنها 16 رای اختلاف از رسیدن به اتاق ریاست جا ماند‌.

ترقی تحول‌خواهان
خوانساری جمعیتی را نمایندگی می‌کرد که به تحول‌خواهان در اتاق بازرگانی مشهورند‌. آنها معتقدند باید فضای اتاق‌های بازرگانی باز شود‌. باید رفت و آمد هیات‌های تجاری خارجی به کشور رونق گیرد و اتاق‌های مشترک تنها در اختیار محافظه‌کاران نباشد‌. نمی‌توان تحول‌خواهان اتاق بازرگانی را، در کل مدافعان مدرنیزاسیون در اتاق بازرگانی نامید اما می‌توان برنامه‌ها و طیف فکری این گروه را متفاوت از سنتی‌های محافظه‌کار ارزیابی کرد. جدا از جهانگیری، مردی دیگر از میان دولتی‌ها نیز موضوع انتخابات اتاق را با حساسیت پیگیری می‌کرد‌.

نعمت زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت حامی خسروتاج، شریک کاری قدیمی‌اش بود اما در آخرین ساعات خسروتاج ترجیح داد با کناره‌گیری به نفع خوانساری مانع از شکسته شدن آرا شود‌. کاری که نتوانست تاثیر چندانی بر روند قضایا بگذارد‌. یکی از مهم‌ترین ایراداتی که تحول خواهان بر آن تکیه می‌کردند‌، دولتی بودن روسای اتاق ایران بود اما در انتخاب کاندیدای خود همان راهی را رفتند که پیش از این بدان انتقاد داشتند. خوانساری کاندیدای مورد حمایت تحول‌خواهان سابقه بیش از دو دهه حضور به عنوان معاون وزیر و‌... را در بدنه دولت دارا بود‌. حال با توجه به وجود 16 رای اختلاف میان نماینده تحول‌خواهان و نماینده راست‌های محافظه‌کار می‌توان چنین ارزیابی کرد که تحول‌خواهان از سویه قوی‌تری نسبت به گذشته برای تاثیرگذاری بر فعالیت‌های اتاق بازرگانی برخوردار شده‌اند و به نظر می‌رسد سال‌های پیش رو‌، سال‌های فعالیت جدی آنها در پارلمان خصوصی باشد‌.

از تجارت انار تا ریاست اتاق
غلامحسین شافعی که حالا ریاست اتاق بازرگانی ایران را عهده دار است چهره سرشناسی نیست. در ناشناس بودن وی همین بس که برخی از خبرگزاری‌ها و سایت‌های خبری‌، در مواجهه اولیه با این خبر به جای تصویر وی، تصویر غلامرضا شافعی، مدیرعامل ایدرو را روی خروجی‌های خود قرار دادند و در جست‌وجو‌های اینترنتی نیز معرفی از وی یافت نمی‌شود‌. شافعی مردی غیرسیاسی است که به طیف محافظه‌کار اتاق ایران نزدیکی بیشتری دارد اما در عین حال هیچ گاه وارد دسته‌بندی‌های سیاسی نشده است.

او سابقه فعالیت در هیچ دستگاه دولتی ندارد.خرق عادت در این انتخابات تنها در این نکته خلاصه نمی‌شود. غالبا این رئیس اتاق بازرگانی تهران است که در انتخابات، اکثریت آرا برای ریاست اتاق ایران را از آن خود می‌کند اما این بار در غیاب آل اسحاق که ترجیح داد در تهران بماند و به ایران نیاید رئیس اتاقی از شهرستان بر صندلی ایران تکیه زد. روسای اتاق بازرگانی ایران، چه قبل از انقلاب و چه بعد از انقلاب همگی سابقه‌ای در دولت داشته‌اند‌. هر چند 34 سال از انقلاب ایران می‌گذرد و دولت یازدهم آماده می‌شود تا جشن 35 سالگی انقلاب را برگزار کند، اتاق بازرگانی ایران دو رئیس به خود دیده که مدت ریاست یکی 26 سال بود و دیگری 6 سال‌.

هر دو وابسته به تشکیلات محافظه‌کار بودند و وقتی نهاوندیان بر آن شد تا ساختمان خیابان طالقانی را به مقصد پاستور ترک کند، رئیس اتاق بازرگانی مشهد، را به عنوان نایب رئیس خود برگزید تا کارها سامان یاید.حالا شافعی رئیس اتاق بازرگانی است وی تجارت‌خانه‌ای در مشهد دارد و با شیوه سنتی و مالوفش فعالیت‌های خود را در این عرصه سامان می‌دهد.هر چند دستی در تجارت «زعفران» و «زیره» دارد و رئیس شورای ملی زعفران بوده است اما گفته می‌شودهمکارانش وی را به تجارت انار می‌شناسند.

می‌گویند انبوهی انار هر ساله از باغ‌های خراسان توسط وی خریداری می‌شود‌. انارهای صادراتی از مجموع انارهای خریداری شده جدا می‌شود و راهی بازارهای جهانی می‌شود و انارهای غیر صادراتی به بازار داخل می‌رود‌. این شیوه سنتی تجارت را عسگراولادی نیز در تجارت پسته و‌... به کار می‌گیرد‌. تاجران مدرن‌تر کالای مورد نیازشان را سفارش می‌دهند‌. می‌گویند فلان کالا را با فلان مشخصات می‌خواهند اما سنتی‌ها همچنان با شیوه شناخته شده خود پیش می‌روند.حالا در شرایط تازه شافعی، رئیس تازه اتاق بازرگانی را حالا خیلی ها تداوم نهاوندیان می‌خوانند، چیزی که باید در گذر روزهای ریاست وی مورد تحلیل قرار داد.