بهار نیوز - كاركردهاي اینترنت در منزوی‌ترین کشور جهان

گروه بين الملل: کامپیوتر در کشور منزوی مثل کره شمالی که به شبکه جهانی اینترنت وصل نیست به چه دردی مي‌خورد؟ تلفن موبایل هوشمند در این کشور که تمام راه‌های استفاده هوشمند از موبایل را مسدود کرده به چه کاری مي‌آید؟ و در یک چنین کشوری که به شبکه جهانی اینترنت متصل نیست آیا کسی به دنبال فراگیری برنامه نویسی و ساخت نرم افزارهای کامپیوترخواهد رفت؟ این سئوالات بخشی از معمای فناوری جدید در کره شمالی هستند.

کره جنوبی از نظر استفاده از فن آوریهای ارتباطی جدید پیشرفته ترین کشور جهان است و بسیاری فکر مي‌کنند که کره شمالی به این لحاظ عقب مانده ترین است. ولی شواهد نشان مي‌دهند که چنین نیست. در کره شمالی از هر دوازده نفر جمعیت کشور یک نفر تلفن موبایل هوشمند دارد. در عین حال برنامه نویسان کامپیوتری بسیار پیشرفته ای دارد که انواع و اقسام سیستم ها و نرم افزارهای پیچیده را طراحی کرده و ساخته اند.

ما به این خاطر از تعداد موبایل‌هاي هوشمند در کره شمالی اطلاع داریم چون شبکه ارتباطات موبایل آن که توسط موسسه کوریولینک مدیریت مي‌شود، یک طرح مشترک با همکاری شرکت مخابراتی مصری اوراسکام تلکام و دولت کره شمالی است. طبق آمارهایی که شرکت مصری اخیرا منتشر کرده حدود دو میلیون نفر در کره شمالی مشترک این شبکه مخابراتی تلفن‌هاي هوشمند هستند.

آداب استفاده از موبایل
میزان استفاده مردم کره شمالی از تلفن‌هاي موبایل آنقدر زیاد است که دولت این کشور برای مردم در مورد نحوه رفتار و آداب استفاده از موبایل راهنما و دستورالعمل هایی منتشر کرده است. برخی از این نکات در کشورهای دیگر جهان هم تا حدی عمومیت دارد. خبرگزاری اصلی کره جنوبی اخیرا نسخه ای از یک مجله چاپ کره شمالی را پیدا کرده که در یکی از مطالب آن نوشته شده"صحبت با صدای بلند و یا مشاجره هنگام تماس با تلفن موبایل در یک محل عمومی و یا جایی که عده زیادی از مردم هستند، یک رفتار بی ادبانه و لاقیدی است."

در بخش دیگری از این مقاله معرفی نکردن خود به هنگام جواب دادن به تلفن نیز مورد انتقاد قرار گرفته است. به نظر مي‌رسد برخی از این ایرادها و نکات مربوط به رفتار با تلفن موبایل شبیه سایر کشورهای جهان است. ولی در عین حال نکات دیگری وجود دارد که ظاهرا مختص کره شمالی است اما سئوال مهمتر این است که مردم کره شمالی بدون متصل بودن این کشور به شبکه‌هاي جهانی به چه شکلی از این ابزارها استفاده مي‌کنند. پاسخ این است که دردسر زیادی مي‌کشند. شبکه اینترانت کره شمالی علاوه بر تبلیغات حکومت، دستور آشپزی و توصیه‌هاي سلامتی نیز منتشر مي‌کند.

تعدادی از دانشجویان با استعداد و نخبه در موسسات دولتی که به شدت تحت کنترل هستند، آموزش مي‌بینند و تا حدی به شبکه جهانی اینترنت دسترسی دارند. اما سایر شهروندان کره شمالی فقط به شبکه اینترانت دولتی کره شمالی به نام کوانگمیونگ دسترسی دارند. مسلما یک چنین شبکه ای با همه دانش و لذتی که روی شبکه جهانی اینترنت عرضه مي‌شود تفاوت زیادی دارد. یکی از مضامین شبکه اینترانت کره شمالی انعکاس و نشر سخنان رهبر این کشور است. ولی در کنار آن دستور پخت غذا و نکاتی هم در مورد تغذیه منتشر مي‌کند.

علاوه بر این نکات و توصیه هایی هم به زبانهای انگلیسی، کره ای و چینی در مورد تغذیه، سلامتی و کهنسالی منتشر مي‌کند که شبیه وبسایت‌هاي سلامتی در هر جای دیگر دنیاست که معمولا بازدید کننده‌هاي زیادی را جلب مي‌کند. به عنوان مثال چند توصیه مندرج در این وبسایت اینها هستند: "به هنگام صرف غذا آب زیادی ننوشید" و بعد هشدار مي‌دهد: "نوشیدن آب زیاد همراه با غذا باعث مي‌شود آنزیم‌هاي معده رقیق شده و نتوانند غذا را به خوبی هضم کنند. و در فصل تابستان نیز باکتری‌هاي موجود در مواد غذایی بدن اینکه توسط اسید معده از بین بروند وارد روده شده و مي‌توانند موجب بیماری شوند." از نظر حاکمان کره شمالی شبکه اینترانت داخلی با نشر چنین مطالبی برای مردم کشور کافی است و حکومت هر شکاف باریکی در دیوار سانسور اینترنت جهانی را با تمام قوا مسدود مي‌کند.

گشت‌هاي مرزی
طبق دستور نهاد دولتی که ارتباطات و ابزارهای فناوری جدید را کنترل مي‌کند از این پس مسافران خارجی هنگام ترک کره شمالی باید سیم کارتهایی را که در این کشور خریده و از آن استفاده کرده اند غیرفعال کنند. سابقا این امکان وجود داشت که مسافران خارجی سیم کارت هایی را که هنوز حدی از اعتبار آن برای استفاده از اینترنت باقی مانده بود به شهروندان کره شمالی بدهند تا از آنها استفاده کنند. ولی حتی این امکان بسیار کوچک هم مسدود شده است.

شکاف دیگری در دیوار سانسور که اخیرا مسدود شده استفاده شهروندان کره شمالی از پوشش سیستم وای فای اینترنت ساختمان سفارتخانه ها و موسسات خارجی است. در ماه اوت امسال دولت به سفارتخانه ها و دفتر موسسات خارجی اعلام کرد "پخش علایم مخابراتی این سیستم ها روی محیط اطراف تاثیرات زیانباری گذاشته است" و در نتیجه جواز استفاده از سیستم وای فای در این ساختمانها لغو شد.

دولت کره شمالی این تصمیم را پس از انتشار گزارشی در مطبوعات کره جنوبی گرفت که در آن ادعا شده بود تقاضا برای نقل مکان به خانه‌هاي نزدیک به سفارتخانه کشورهای خارجی در شهر پیونگ یانگ افزایش یافته چون همسایه‌هاي این ساختمانها ظاهرا مي‌توانند از پوشش وای فای استفاده کرده و به شبکه اینترنت سانسور نشده دسترسی پیدا کنند. این بازی موش و گربه بین حکومت کره شمالی و مردمی که مي‌خواهند به جهان خارجی دسترسی پیدا کنند همیشه وجود داشته و معمولا افرادی که در این بازی مي‌بازند شناسایی شده و به شدت جریمه و مجازات مي‌شوند.

بسیاری از ساکنان کره شمالی در جوار مرز با کره جنوبی و یا چین سعی مي‌کنند به شبکه اینترنت این کشورهای همسایه دسترسی پیدا کنند اما مارتین ویلیامز که فعالیت‌هاي مرکز کنترل اینترنت کره شمالی را بررسی مي‌کند در مصاحبه ای با بی بی سی گفت این کار ساده ای نیست. او افزود: "مرز با کره جنوبی یک منطقه به شدت نظامی و کنترل شده است و مردم عادی کره شمالی نمی توانند به راحتی وارد نوار مرزی شوند. نزدیک شدن به نوار مرزی چین هم دشوار ولی از مرز کره جنوبی ساده تر است. مردم در آنجا سعی مي‌کنند از سیم کارت‌هاي چینی استفاده کنند و در مواردی توانسته اند تلفن‌هاي موبایل چینی را به شکل قاچاق وارد کشور کنند."

مارتین ویلیامز مي‌افزاید: "اگر آنها بتوانند به شبکه تلفن موبایل چین وصل شوند مي‌توانند به هر نقطه دنیا تلفن بزنند. در عین حال بدون ایجاد هر نوع مانعی از سوی حکومت مي‌توانند به شبکه جهانی اینترنت دسترسی پیدا کنند. به همین خاطر دولت این نواحی مرزی را به شدت کنترل کرده و تلاش مي‌کند کسانی را که ازتلفن موبایل استفاده مي‌کنند پیدا کند."

بد افزار بازیهای کامپیوتری
کره شمالی متهم شده که در بازیهای مخصوص تلفن موبایل که به بازار کره جنوبی راه یافته اند، بد افزارهایی را برای کنترل مکالمات جا سازی کرده است. با وجود چنین کنترل شدیدی بر هر گونه تماسی با جهان خارج انتظار مي‌رود که در کره شمالی هیچ اثری از برنامه نویسی‌هاي کامپیوتری پیشرفته وجود نداشته باشد. اما در کمال تعجب وجود دارد. مارتین ویلیامز مي‌گوید: "افرادی که در معاملات اقتصادی با کره شمالی فعال هستند به من مي‌گویند که از میزان پیچیدگی و پیشرفت برخی از برنامه‌هاي کامپیوتری موجود در آن کشور حیرت می‌کنند.

واضح است که هدف کره شمالی فقط استفاده‌هاي تجاری نیست. جنگ سایبری موضوع مهمی است و امروزه همه کشورهای جهان تلاش مي‌کنند قابلیت‌هاي خود را در این عرصه افزایش دهند. به نظر مي‌رسد که برای دولت کره شمالی برنامه نویسی کامپیوتری اساسا اهداف نظامی دارد ولی در کنار آن مي‌تواند برای مقاصد تجاری و اقتصادی هم مورد استفاده قرار بگیرد." کره شمالی مثل هر کشور دیگر جهان به کارشناسان نخبه ای نیاز دارد که بتوانند در سیستمهای کامپیوتری و اطلاعاتی کشورهای دیگر نفوذ کرده و در مقابل از رخنه سازمان‌هاي جاسوسی خارجی در سیستم اطلاعاتی آن کشور جلوگیری کنند.

دولت کره جنوبی هیچ تردیدی ندارد که کره شمالی به شکل گسترده ای مي‌کوشد از آن کشور جاسوسی کنند. به گفته رییس اداره امنیت کره جنوبی در فاصله ماههای مه و سپتامبر امسال کره شمالی از طریق بدافزارهایی که در بازیهای کامپیوتری جاسازی کرده بود سعی کرده است ارتباطات تلفن موبایل بیش از ۲۰ هزار نفر در کره جنوبی را کنترل کند. دولت کره شمالی این اتهام را تکذیب کرده است.

مارتین ویلیامز مي‌گوید دولت کره شمالی دانشجویان با استعداد و نخبه را گزینش کرده و در مراکز ویژه ای آنها را برای اجرای این برنامه ها آموزش مي‌دهد. ولی در عین حال مهندسان باهوش و مبتکری هم در کره شمالی روی نرم افزارهایی کار مي‌کنند که استفاده غیرنظامی دارند. کره شمالی سال گذشته یک تبلت جدید به نام سامجییون را ساخت که با سیستم عامل اندروید کار مي‌کند و تعداد زیادی از بازیهای کامپیوتری در آن نصب شده که به نظر مي‌رسد یکی از آنها تقلیدی از بازی کامپیوتری معروف انگری بردز است. یکی دیگر از نرم افزارهایی که در این تبلت نصب شده نسخه دیجیتال (ای بوک) کتاب معروف برباد رفته است.

به نوشته روزنامه واشنگتن پست نسخه دیجیتال برباد رفته مقدمه ای داشت که در آن توضیح داده مي‌شود"این داستان برای درک گسترش سرمایه داری مدرن در سراسر آمریکا بسیار مفید است."
مشکل افراد با استعدادی که در کره شمالی سعی مي‌کنند در عرصه برنامه نویسی و تولیدات کامپیوتری نوآوری کنند این است که به خاطر عدم دسترسی به جهان خارج نمی دانند که با چه محصولاتی باید رقابت کنند.

جفری سی موسس نهادی که هدف آن ارتقا دانش و فناوری کامپیوتری در کره شمالی است، اخیرا در شهر پیونگ یانگ یک سمینار انفورماتیک برگزار کرد. او مي‌گوید: "خیلی از اوقات وقتی که با شرکت‌هاي کوچک کامپیوتری در کره شمالی صحبت مي‌کنم مي‌بینم در حال توسعه و ساخت محصولاتی هستند که هم اکنون بهترین نمونه آن در بازارهای خارجی وجود دارد."

برنامه نویسان و نوآوران کره شمالی که بدون تماس با جهان و در تاریکی دست و پا مي‌زنند وقت و انرژی خود را صرف اختراعاتی مي‌کنند که از مدتها پیش ساخته شده و در بازار وجود دارند. جفری سی مي‌گوید: "برای اینکه یک چنین تلاشهایی به ثمر برسد باید با برنامه نویسان در سطح جهان ارتباط داشت، از تازه ترین محصولات و روشهایی برنامه نویسی مطلع بود و با موسسات مالی که از این پروژه ها حمایت مي‌کنند ارتباط نزدیکی داشت. فقط از این طریق مي‌توان با خبر شد که دیگران هم مشغول کار و تولید محصولات مشابهی هستند."

مشکل همین است. حکومت کره شمالی به هیچ وجه قصد ندارد به مردم آن کشور امکان دهد که با جهان خارجی یک چنین ارتباط فعالی داشته باشند. بیست و پنج سال از فرو ریزی دیوار برلین مي‌گذرد. اکثر اهالی آلمان شرقی سابق مي‌گویند که آرزوی آنها نه مفاهیم مجرد در مورد آزادی و دموکراسی بلکه برخورداری از امکان تماس و شناخت جهان خارج بود. رهبران کره شمالی از خطرات یک چنین تغییری به خوبی آگاهند. ولی تا چه زمانی مي‌توان تمام شکاف‌هاي دیوار سانسور و روزنه‌هاي تماس با دنیای خارج را مسدود کرد؟