به روز شده در ۱۴۰۲/۱۲/۲۹ - ۱۲:۴۹
 
۱۶۷
تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۸/۰۷ ساعت ۱۴:۵۸
کد مطلب : ۱۱۹۴۹۴
هفتم آبان؛ روز بزرگداشت کوروش بزرگ

چرا کوروش در سرزمین خود غریب است؟

چرا کوروش در سرزمین خود غریب است؟
علی سبزمیدانی

گروه مقالات: تاریخ و تمدن بشر از آغاز تاکنون شاهد ظهور و حضور قهرمانان و اسطوره‌ها و شخصیت‌های خاص و گاها ناب بوده است. اشخاص و شخصیتهایی که به نوعی با اعمال و رفتار خود و نتایجی که آن برخوردها داشته در میان مردمان محبوبیت پیدا کرده اند. برخی شاید تنها چند سال بعد از زمان حیات خود مطرح بوده‌اند و بعد از آن کم کم از یادها فراموش شده اند، اما نام و یاد بسیاری حتی بعد از گذشت چندین سده همچنان در قلب مردم است.

کشور ما با تاریخ و تمدنی کهن، پر است از چنین شخصیتها و بزرگان، همانند ابو علی سینا که پایه گذار علم پزشکی است و یا مثلا زکریای رازی که با کشف الکل خدمت بزرگی به بشر است، به کاوه آهنگر و بابک خرمدین و آرش و فریدون و ابومسلم خراسانی و بسیاری نامهای دیگر نیز می‌توان اشاره کرد که در ردیف شخصیتهای خاص تاریخ ما جای می‌گیرند، اما بی‌شک خاص‌ترین و محبوب‌ترین شخصیت تاریخی ایران زمین کسی نیست چون کوروش هخامنشی.

هنوز بعد از گذشت بیش از دو هزار و پانصد سال از زمان فرمانروایی کوروش بزرگ و هخامنشان، آوازه عدالت و سخاوتمندی و مردم داری آنها مطرح است، اعلب جهانیان در خاص و منحصر به فرد بودن کوروش بزرگ به نتیجه رسیده‌اند و او را به عنوان قهرمانی تاریخی پذیرفته‌اند. پیروان دین یهود که او را عامل آزادی و نجات اجدادشان در بین النهرین و سرزمین بابل می‌دانند، در دین اسلام و قرآن مجید نیز نظر اجماع پیروان بر این است که او همان ذوالقرنینی است که خداوند بزرگ در قرآن مجید به آن اشاره داشته و از پادشاهی عدالتخواه سخن به میان آورده است.

بین زرتشتیان که اتفاقا از نخستین و کهن‌ترین ادیان خدا پرستی به شمار می‌روند و در دوران کوروش بزرگ هم دین مرسوم در ممالک تحت فرمانروایی پارسیان و کوروش بزرگ و سرزمین پارس (ایران) دین زرتشت بوده که ارادت و توجه خیلی خاص و بیشتری نسبت به سایر ادیان به شهریارشان داشته‌اند، همچنین سایر مذاهب و آئین‌ها و تمدن‌ها که همواره شناخت کافی از این شخصیت تاریخی داشته و در مجموع به نیکی از او یاد می‌کنند، به همین دلیل در بسیاری از مناطق دنیا به نوعی یاد و نام کوروش بزرگ گرامی و مورد احترام قرار دارد.

در تاجیکستان و‌ ترکمنستان تندیس‌های زیادی به یاد او پابرجاست، در بسیاری از کشور‌ها خیابان و یا بنایی به نام اوست و در سازمان ملل هم منشور معروف حقوق بشر که استوانه‌ای گلی است هم اکنون و بعد از دو هزار و پانصد سال همچنان دارای بهترین بندها و نکات برای برقراری اعتدال و برابری در بین مردمان است اما تاسف بار و ناراحت کننده این است که در کشوری که قرنها قبل کوروش فرمانروای آن بوده و در زمان خود بهترین سرزمین از همه نظر در بین جهانیان و تمدنها محسوب می‌شده است، و مردمان آن با غرور و افتخار خاصی کوروش را منتسب به خود می‌دانند، هیچ توجهی به کوروش وجود ندارد.

در منطقه پاسارگاد استان فارس و شهر معروف به همین نام مقبره کوروش بزرگ قرار دارد، بنایی که اگرچه دارای عظمت و شکوهی خواست است اما کاملا ساده است و خبری از تجملات خاص و امکانات برای بازدید کنندگان و. . . نیست. در کنار اینها رسیدگی خاصی هم در سالهای اخیر به آنجا نشده و همواره تغییرات اقلیمی و شرایط جوی خطری برای بنای تاریخی آن محسوب شده است. این عوامل البته تاکنون باعث آسیب دیدگی بخشهایی از بنای آرامگاه شده است که البته بعد از آن‌ترمیم شده اند. تنها رویداد مثبتی که در این سالها برای پاسارگاد روی داده است ثبت جهانی آن به عنوان یک میراث بیم المللی و تاریخی است.

از دیگر موارد بی‌مهری ما به کوروش بزرگ می‌توان به این موضع اشاره کرد که در سرزمین کوروش حتی یک کوچه هم در هیچ یک از شهرهای کشور به نام او وجود ندارد چه برسد به خیابان و میدان یا بزرگراه! این در حالیست که در بسیاری از کشورها حداقل یک تندیس از کوروش بزرگ قرار دارد. در پایتخت ایران هم اکنون خیابان و بزرگراه‌هایی به نام شخصیتها و افراد مشهور داخلی و حتی افراد گمنام غیر ایرانی است اما هر چه نگاه می‌اندازی نامی از معروفترین چهره تاریخ ایران و یکی از اساطیر تاریخ بشریت نمی‌بینی!

آبان ماه فرا رسیده، اول برج است و تقویم را به دست می‌گیرم تا مناسبت‌های و تعطیلات برج آبان را ببینم و بررسی کنم. در تقویم ملی ما مناسبت‌هایی اعم از اعیاد مذهبی و شهادت‌ها و ولادتهای ائمه معصومین (ع) و روزهای ملی زیادی درج شده است. روزهایی هم برای بزرگداشت بزرگان ملی خصوصا بعد از مشروطه به اینطرف در نظر گرفته شده است. به هفت آبان ماه می‌رسم. هفت آبان در تقویم ما غریبی خاصی دارد. مثل بقیه روزها، یکروز عادی عنوان شده است و در توضیحات تقویم، توضیحی برای این روز نگارش نشده است. حتی کوچکترین اشاره‌ای هم به موضوعی نشده است. اما همه میدانیم که جای یک نام و اشاره در این روز خالیست، کوروش!

روز هفتم آبان ماه روزی است که بر اساس اسناد تاریخی و نوشته‌های تاریخ نگاران کوروش وارد بابل شد و آنجا را بدون جنگ و خونریزی فتح کرد و منشور حقوق بشر را در آنجا نوشت. همان زمانی که هزاران تن از یهودیان را هم از بند آزاد کرد. حالا این روز در تاریخ به نام روز بزرگداشت کوروش بزرگ ثبت شده که برابر است با بیست و نهم اکتبر میلادی، که یک روز جهانی است و حتی در تقویم چند کشور نیز به ثبت رسیده است. اما شوربختانه در تاریخ ما هیچ اشاره‌ای بدان نشده است. بسیاری هم هفتم آبان را زادروز کوروش بزرگ میدانند.

اینکه چرا و به چه دلیل در کشور ما نامی از کوروش بزرگ دیده نمی‌شود پاسخی است که در ذهن خیلی از مردم ایجاد شده اما تا الان جواب پاسخ و دلیل قانع کننده‌ای نداشته است. مگر می‌شود شهریاری با ابن همه صفات و روایات مثبت و نیکی که در موردش وجود دارد اینقدر مورد سانسور قرار بگیرد؟ ! عدم ثبت، نام کوروش و درج روز بزرگداشت او در تقویم یکی دیگر از نشانه‌های غربت این شهریار نیک منش و خردمند در سرزمین خود است

سال گذشته همین روزها یکی از نشریه‌های داخلی که در حوزه تاریخی و فرهنگی و برای معرفی چهره تاریخی ایران فعالیت می‌کند در اقدامی قابل تقدیر همراه با چند تن دیگر از تاریخ پژوهان و شخصیت‌های ادبی و فرهنگی طی نامه‌ای به دکتر روحانی رئیس جمهور محترم خواستار آن شده‌اند که برای ثبت روز هفتم آبان ماه به نام روز بزرگداشت کوروش بزرگ تلاش شود اما یکسال بعد هفتم آبان دیگری از راه رسیده و همچنان نامی از کوروش بزرگ در تقویم ملی سرزمینش آورده نشده است. باید منتظر آینده نشست و دید چه خواهد شد.

در سالهای اخیر، مردم با پیامک‌ها و پیامهای تبریک به یکدیگر به صورت غیر رسمی این روز را تا حدودی گرامی می‌دارند، اما این هرگز برای شهریار نامی و تاریخی ایران زمین کافی نیست. امسال اما مردم خصوصا در فضای مجازی خیلی پر شورتر به پیشواز روز هفتم آبان رفته‌اند و متن‌ها و تصاویر خیلی زیادی در مورد این روز دست به دست می‌شود. حتی قول و قرارهایی نیز برای حضور در محوطه آرامگاه کوروش بزرگ در هفتم آبان گذشته‌اند. خلاصه همه زوایا نشان از معرفی بیشتر این روز و شخصیت شهریار دادگر ایران زمین به مردمش دارد. اما باید دید آیا این در نهایت باعث می‌شود که در کشورمان روز هفتم آبان خیلی رسمی‌تر شود یا در همین حد باقی می‌ماند.