کد QR مطلبدریافت لینک صفحه با کد QR

آمار عجیب قتل، سرقت و جنایت در كشور و ...

اقتصاد و تاثیر شگرف آن بر فرهنگ و اندیشه

20 مرداد 1394 ساعت 17:31

...جامعه فقیر فاقد فرهنگ صحیح، سیستم آموزشی و مدیریتی کارآمد و حتی فاقد اقتصاد کارآمد خواهد بود، چرا که جامعه مولد آن، همواره دغدغه و استرس آینده را خواهد داشت و در چنین جامعه ای انتظار بهره وری، انتظاری بیجاست...


عطا افشاريان


گروه مقالات: در متون دینی، مدیریتی و روانشناسی برای انسان نیازهای اولیه ای برشمرده می‌گردند که تا برآورده نشدن این نیازها، ایجاد سایر نیازها دور از دسترس خواهد بود. بر اساس سلسله نیازهای دانشمندانی چون مزلو، مسیر رشد و حرکت اندیشه و تمایل نیاز به مفید بودن، مطالعه، کسب دانش و هنر و سایر نیازهای متعالی انسانی، از دریچه نیازهای مادی می‌گذرد.

مطالعه حال اندیشمندان و دانشمندان قدیم و جدید نیز مشخص می‌سازد که این افراد، البته اکثریت آنها و نه استثنائات، از زندگی حداقلی برخوردار بوده اند. رهبران جنبشهای انسانی و انقلابها اصولا از متمکنین و یا طبقه متوسط به بالای جامعه بوده اند و از افرادی تلقی می‌شده اند که درگیر نیازهای روزانه خود نبوده اند.

فقر و نیازهای مادی فرودست، انسانها را فرومایه می‌کندو فکر، اندیشه و خرد را از جامعه دور می‌سازد، جامعه فقیر هر چند کلیسا و کنیسه و مسجد و معلم اخلاق داشته باشد، چون سر اندیشیدن و وقت آن را ندارد، به نتیجه مطلوب نخواهد رسید. گذر تاریخ نیز نشان می‌دهد که ثبات سیاسی و اقتصادی، منشا رشد فرهنگ، هنر و علم در جوامع بشری بوده است.

اندیشه در تن سالم نهفته است و مغزی که همیشه در روزمره خود بماند، فاقد اندیشه خواهد بود. ذهن و روان انسانها برای تکاپو و رشد، نیاز به استراحت، گردش و تامل دارد. انسانها حتی نیاز دارند که ساعاتی برای خود باشند، حتی دور از خانواده و بهترین عزیزانشان، تا بتوانند جمع بندی فکری صحیحی داشته باشند.

جامعه فقیر فاقد فرهنگ صحیح، سیستم آموزشی و مدیریتی کارآمد و حتی فاقد اقتصاد کارآمد خواهد بود، چرا که جامعه مولد آن، همواره دغدغه و استرس آینده را خواهد داشت و در چنین جامعه ای انتظار بهره وری، انتظاری بیجاست. شاید یکی از بزرگترین هنر‌هاي دولتمردان یک کشور آن است که اقتصاد و ثبات آن را به مردمانش هدیه کنند و فاصله طبقاتی، تورم و بیکاری را از آن جامعه و کشور حذف نمایند، به طور حتم این دولتمردان در تاریخ آن کشور ماندگار خواهند شد، چرا که به تبع اقتصاد با ثبات و بهبود زندگی مردم جامعه، خرد، اندیشه، اخلاق و انسانیت نیز در جامعه حکمفرما می‌گردد و ادیان الهی نیز جز برای کرامت انسانی نیامده اند.

واقعیت آنجاست که عده ای کوته نظر، دین را برای اجرای طوطی وار پاره ای از احکام می‌دانند و حال آنکه هدف والای دین جز رسیدن به دولت خرد نیست و دولت خرد بر پایه اندیشه آزاد استوار خواهد شد و مردمانی دانا و نه فرومایه، بنیانگذاران جامعه خرد خواهند بود. جامعه ای که در آن کارگر و کارفرمای آن از سهم عادلانه ای برخوردار نباشند و جامعه طبقاتی ایجاد شده باشد، جامعه خرد نخواهد بود و اندیشه در آن جایگاهی نخواهد داشت.

بدیهی است در چنین جامعه ای همه چیز وارونه شود و خرد به نهایت فرومایگی دچار گردد. مردمان آن جامعه درگیر زندگی روزمره شوند و مطالعه، اندیشیدن، حیات انسانی و صحیح زندگی کردن در افسانه‌هاي آن جامعه و در آرزوها عنوان گردند. جامعه ایرانی نیز فارق از جوامع دیگر نیست و راه توسعه آن و ایجاد مردمانی شاد، قانونگرا، با آرامش و حوصله جز با سیستم آموزشی مبتنی بر خرد و نه افکار کهنه، امکان پذیر نخواهد بود و در این راه توسعه اقتصادی زیر بنای توسعه اجتماعی است.

مادامیکه چهره زشت فقر و بیکاری از جامعه ایرانی رخت بر نبندد، ایجاد یک سیستم اجتماعی کارآمد غیر ممکن خواهد بود. در این راستا، تجربیات بشری راهگشا خواهند شد. استفاده از تجربیات سایر کشورها، مشاهده آرامش و قانون پذیری و درآمد بالای بسیاری از کشورهای اروپایی و غربی و وجود ملیتهای مختلف در آن کشورها، می‌توانند سرعت ایجاد یک برنامه برای توسعه ایران را دوچندان سازند.

این به مفهوم پذیرش نظم غربی نیست، بلکه به مفهوم حرکت در نظم جدید جهانی است و پذیرش مسوولیت در این نظم و یافتن جایگاه واقعی ایران، بعنوان پل شرق و غرب، در این نظم نوین است.
در هر نظم جدیدی و با ظهور هر تمدن نو، تمدنهای کهنه محکوم به شکست و نابودی هستند و در این تغییر اصولا صاحبان قدرت و ثروت و سردمداران مذاهب، بیشترین مقاومت را از خود نشان خواهند داد، چرا که نگران از دست دادن پایگاههای خود خواهند شد، و در این راه افراد و گروههایی پیروز خواهند شد که جای خود را سریعتر در نظم و تمدن جدید پیدا کنند و شیوه‌هاي جدیدتری برای ارائه متون و یا محصولات و خدمات خود به مردم عرضه دارند.

جامعه ایرانی با وجود اینترنت، مسافرتهای خارجی و تحصیل جوانان در دانشگاهها، مانند گذشته نمی تواند باشد و الگوسازی زندگی از جوامع غربی و شرقی در همه کشورها، صورت خواهد گرفت، به گونه ای که فرهنگها به سمت یکسان شدن حرکت می‌کنند و دهکده جهانی این اجازه را نخواهد داد که سبک زندگی افراد، آنچنان که سالهای قبل بود، با یکدیگر متفاوت باشد.

در همه کشورهای دنیا و یا در اکثر آنها، اینترنت و رایانه یکی از ارکان زندگی مردم شده است، شبکه‌هاي اجتماعی با سرعت بالایی در میان مردم محبوبیت می‌یابند، برندها در دنیا یکه تازی می‌کنند، مردم از نوع زندگی و اخبار و حوادث سایر کشورها کم و بیش مطلع اند، سبک زندگی، نوع لباس، خوابیدن و خوردن و حتی نوشیدن در انسانها به مدد رسانه ها، یکسان شده است و شاید دور نباشد روزی که همه انسانها به یک زبان زنده صحبت کنند.

ایران و ایرانی، در جامعه فردا نقش موثری خواهد داشت اگر امروز زیربنای صحیحی را برای وارد شدن به دنیای جدید و جدیدتر ایجاد نماید و این زیربنا جز بر پایه مردمانی توانگر، استوار نخواهد شد. ایران دارای مردمانی به نسبت مرفه و به دور از ظلم، دروغ، گرسنگی، تجاوز، قتل، اعتیاد و زندانی، به طور حتم به مدینه فاضله نزدیکتر است تا ایرانی که نام دین را یدک بکشد، ولی صفحات روزنامه‌هاي آن پر از حوادث عجیب قتل، سرقت و جنایت باشد و قوه قضاییه آن با حجم بالایی از پرونده مواجه گردد و همچنین زندانهای آن به نسبت کشورهایی چون کشورهای اروپای غربی، مملو از زندانی باشد.

برای رشد اندیشه، به سیستم اجتماعی و آموزشی نیاز است و برای ایجاد یک سیستم کارآمد، باید دغدغه نیازهای پست انسانی را از سطح جامعه زدود. برای ایجاد چنین سیستمی، شاید فردا دیر باشد ولی تغییر همواره موجب رشد و حرکت خواهد بود.

سیاستمداران و رهبران و مدیران جامعه ایرانی، باید جامعه و زیرساختی را برای نسلهای فردا به یادگار بگذارند که در آن اختلاف برای قدرت و ثروت و جنگ داخلی صورت نگیرد، بلکه نوعی نظم اجتماعی شکل گیرد که در آن انسانها قادر به برآوردن نیازهای اولیه خود باشند و پس از آن بتوانند در گروه‌های مختلف اجتماعی، هنری و سیاسی به هر شکل و فارق از قومیت، زبان و نژاد ایفای نقش کنند و توانایی‌های خود را پرورش دهند، تا مدیران فردا، مدیرانی فرد محور و متکی به نفس نباشند و مدیرانی گروه گرا، مشورت جو و انسان محور تربیت شوند. جامعه خودمحور، جامعه تنش، جنگ و قدرت طلبی خواهد بود و چنین جامعه ای فاقد نظم لازم برای رشد همه جانبه است.


کد مطلب: 86979

آدرس مطلب :
https://www.baharnews.ir/article/86979/اقتصاد-تاثیر-شگرف-فرهنگ-اندیشه

بهار نیوز
  https://www.baharnews.ir