ماهیت آسیب‌های اجتماعی تغییر کرده است

علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در دومین جلسه کمیته فنی حمایت های اجتماعی ایدزکه توسط اداره کل آسیب های اجتماعی وزارت کار و رفاه اجتماعی برگزار شد، ضمن اشاره به تغییر ماهیت آسیب های اجتماعی در زمان فعلی، اظهار کرد: ساختار ذهن ما در حوزه آسیب های اجتماعی هنوز بر مشاهدات تکیه دارد و راهکارهایمان نیز به مواردی که می بینیم ختم می شوند. درصورتی که تنها درصد ناچیزی از آسیب های اجتماعی دیده می شوند وبخش مهمی از آن پنهان است. اگر به این تغییرات توجه نکنیم در راهکارها به خطا خواهیم رفت. وی بر آسیب رسان بودن موضوع طرد اجتماعی درمیان بیماران مبتلا تاکید کرد و ادامه داد: درصد ترک اعتیاد در میان معتادانی که اعتیاد خود را به همراه دیگران و با همراهی یک تشکل صورت می گیرد، بسیار موفق تر از افراد طرد شده از اجتماع است.

 

وزیر رفاه همچنین بر تقویت همکاری با نهادهای مدنی در وزارت های رفاه و بهداشت در حوزه پیشگیری و درمان ایدز تاکید کرد و سپردن بخشی از وظایف این دو وزارتخانه را باعث حرکت سریع تر برنامه های این حوزه دانست.ربیعی تصریح کرد: جامعه هنوز نسبت به ایدز گارد دارد. شاید صدا و سیما نتواند یا نخواهد به این موضوع بپردازد ولی ما در نظام آموزشی بیشتر می توانیم به این موضوع بپردازیم که در عین حال به بی پروایی سنتی برای انجام آن نیاز داریم.وی ضمن بیان اینکه زنان و جوانان در زمینه ایدز بیشتر آسیب می بینند، از پیشروی خط سیر این بیماری به سمت کودکان خبر داد و افزود: سیاست های جمعیتی ما نباید با کنترل آسیب منافاتی داشته باشد. باید روش های برخورد جدیدی با افراد مبتلا به ایدز اتخاذ کنیم و ازکمک سازمان های بیمه ای نیز بیشتر استفاده کنیم.

 

ربیعی درادامه، ضمن تاکید بر لزوم هماهنگی بین بخشی در میان دستگاههای مسئول در حوزه ایدز، نقش سمن ها را در این حوزه کلیدی توصیف کرد.وی افزود: بخش اعظم ابتلا به ایدز، برخلاف سایر آسیب ها، می تواند ناشی از بی پولی باشد. به همین دلیل لازم است از اشتغال آنها حمایت ونوعی مددکاری خاص و همه جانبه برای آنها ایجاد شود. در همین راستا نیز طرح مددکاری ایدز در حال طراحی است. باید به گونه ای اقدام کنیم که افراد از این موضوع نهراسند و با دید پیشگیری به آن نگاه کنند. باید هراسی که از این موضوع ایجاد شده را کنترل کنیم.

 

ربیعی ضمن اشاره به حمایت وزارت بهداشت و بهزیستی از هشت هزار بیمار مبتلا به ایدز و 100کودک آسیب دیده ، سازمان های مردم نهاد را حلقه اتصالی میان وزارت بهداشت، کار و سازمان بهزیستی توصیف کرد.وی افزود: خط کنترل ایدز رو به افزایش نیست و منحنی آن به سمت کاهش حرکت می کند که نشان دهنده تاثیر برنامه های اجراشده است، در اروپا کشورهایی که راحت تر به موضوع ایدز می پردازند منحنی کنترل ایدز نیز بسیار نزولی تر است.

 

**70 درصد موارد ابتلا به ایدز در کشور ناشناخته است

 

پروین کازرونی، رییس اداره کنترل ایدز و بیماری های آمیزشی وزارت بهداشت، صمن بیان اینکه آگاهی جامعه نسبت به نحوه انتقال جنسی ایدز پایین است، اظهار کرد: 70درصد موارد ابتلا به ایدز درایران همچنان ناشناخته است، ولی به طور کلی منحنی شیوع آن دردنیا ثابت و رو به کاهش است.

 

وی ادامه داد: ما متعهد شده ایم تا سال 2020، آمار شناسایی بیماران را به 90 درصد، میزان افراد تحت مراقبت را تا90 درصد و همچنین میزان شناسایی بار ویروسی ایدز در کشور را به 90 درصد برسانیم. این درحالی است که تا امروز فقط موفق به شناسایی 30 درصد از موارد آلوده ایدز شده ایم.

 

کازرونی ترس از برچسب زدن و انگ شدید را مانع از شناسایی بیشتر مبتلایان به ایدز عنوان کرد و گفت: میزان آگاهی از این موضوع آن قدر پایین است که مردم فکر می کنند اگر کسی از بیماری آنها باخبر شود دستگیر خواهند شد. مردم باید باخبر شوند که دوری از رفتار پرخطر است که آنها را از ابتلا به بیماری محافظت می کند نه فرد آلوده.

 

**موقعیت حساس ایران در زمینه آسیب های اجتماعی

 

در ادامه، انوشیروان محسنی بند پی، رییس سازمان بهزیستی با بیان اینکه بیماری ایدز یکی از چالش های مهم هزاره سوم است، فقر و بیکاری را در روند رو به افزایش اعتیاد و رفتارهای جنسی موثر دانست.وی ادامه داد: ما در حال حاضر در مرحله حساسی قرار داریم. روند روبه افزایش طلاق در کشور نگران کننده است. در زمینه فقر نیز وضعیت نامناسبی داریم. درسال 86، یک میلیون و 600 هزار زن سرپرست خانوار داشتیم، ولی این رقم در سال 90، به دو میلیون و 700 هزار مورد رسید. نرخ متوسط طلاق نیز حدود23 تا 24 درصد است که در بعضی از استان ها به حدود 50 درصد می رسد.رییس سازمان بهزیستی این عوامل را زمینه ساز روند رو به رشد و غیر معقول آسیب های اجتماعی در ایران عنوان کرد و افزود: تعریف از آسیب های اجتماعی متغیر است واز نظم خاصی پیروی می کنند، به همین دلیل باید نگاه علمی به این مسائل نهادینه کنیم.

 

بندپی با اشاره به آمار 30 هزار نفری جمعیت مبتلا به ایدز، تصریح کرد: شاید آمار واقعی در کشور بیش از این باشد، چون ممکن است بسیاری از خانواده ها به این بیماری مبتلا باشند ولی از ابراز آن خودداری کنند.وی همچنین نگرش مجدد برنحوه شناسایی بیماران را بسیارضروری دانست و بر توسعه خدمات حمایتی و پیشگیری با همکاری سمن هاو ارتقای روحیه زندانیان به عنوان یک استراتژی در حوزه ایدز تاکید کرد.

 

  احمد میدری، معاون وزیرکار، رفاه و تعاون اجتماعی درخصوص برخی مصوبات این کمیته که پیشتر مصوب شدند ولی به هنوز به مرحله اجرا نرسیده اند گفت: صدا و سیما در زمینه تولید اثر در زمینه آسیب های اجتماعی اعلام آمادگی کرده بود. نیروی انتظامی نیز اعلام کرد که می تواند برای ارائه خدمات مورد نیاز وزارت رفاه و بهداشت از مجموعه پلیس اجتماعی، نیرو تخصیص دهد، ما اکنون می‌توانیم از ظرفیت این دو حوزه به خوبی استفاده کنیم.

 

وی در ادامه، یکی از جدی ترین مشکلات اصلی این حوزه را بودجه پیشنهادی مجلس برای پیشگیری از ایدز عنوان کرد و افزود: وضعیت ما در منطقه نسبت به سایر مشورها بهتر است، اما به طور کلی ماهیت ایدز در حال تغییر است و در موقعیت هشدار دهنده ای هستیم. ما در حوزه آسیب های اجتماعی با اپیدمی هایی روبرو هستیم که اگر به موقع جلوگیری نشوند شاید دیگر بتوان به وضعیت مطلوب برگردیم.

 

**افزایش پوشش شناسایی بیماران مبتلا به ایدز، نیازمند تصویب بودجه چندبرابری

 

دومین نماینده سازمان بهزیستی در این نشست، درخصوص فعالیت های بهزیستی در حوزه ایدز اظهار کرد: یکی از اقدامات معاونت پیشگیری سازمان بهزیستی استفاده از گروههای خودیاری همتایان در قالب باشگاههای مثبت است. همچنین تلاش کردیم برنامه های حمایتی به نحوی صورت بگیرد که به توانمندی پایدار افراد منجر شود.

 

وی افزود: در تمام استان ها خدمات اجتماعی از راههای مختلف ارائه میشود. در حال حاضر نیز بالغ بر چهار هزار نفربیمار مبتلا به ایدز تحت پوشش برنامه های این معاونت قرار گرفته اند.

 

به گفته معاون پیشگیری سازمان بهزیستی، حدود 50 درصد مبتلایان به ایدز به کمک های معیشتی، مالی، مسکن و بیمه نیاز دارند که در مجموع جمعیتی 15 هزار نفری را تشکیل می دهند. تاکنون نیز بیش از هزار زن و 300 کودک مبتلا به ایدز تحت پوشش خدمات معیشتی سازمان بهزیستی قرار گرفته اند.صدور 1200 دفترچه بیمه برای 1200 نفر، تامین 100 کمک هزینه مسکن و 250 کم هزینه اشتغال، ارائه خدمات به 60 یتیم ایدز، همچنین تامین دارو برای 850 بیمار، پرداخت یارانه برای خدمات مشاوره و تامین بسته های معیشتی از سایر اقدامات بهزیستی در شش ماهه اول سال 94 بود.

 

وی ادامه داد: بالارفتن سطح پوشش بیماران مبتلا به ایدز در برنامه چهارم استراتژیک ایدز، نیازمند افزایش چندین برابری بودجه این حوزه است.احمدزاده سه پیشنهاد تشکیل تعاونی برای بیماران مبتلابه ایدز در معاونت تعاونی وزارت رفاه، کمک سازمان فنی و حرفه ای برای آموزش های مناسب اشتغال و همچنین ادغام خدمات پیشگیری و مراقبتی با کمک مراکز کاهش آسیب گذری را به عنوان راه حل معضل اشتغال و اقتصادی مطرح و تاکید کرد: ما برای اشتغال این افراد نیاز به کمک داریم، اگر این موضوع حل نشود با مشکلات بیشتری روبرو می شوند.

 

**اشتغال و پول، رنج اصلی بیماران مبتلا به ایدز

 

در ادامه نشست کمیته فنی حمایت های اجتماعی از ایدز، مدیر عامل سازمان مردم نهاد مدیران جوان، مهم ترین رنج این بیماران را مسائل مالی عنوان کرد و آن را عاملی برای جلوگیری از ادامه روند درمان انها دانست.وی افزود: ما ارائه خدمات بهداشتی در مراکز درمانی کمتر می بینیم. حتی با فرزندان آنان نیز برخوردهای تبعیض آمیزی صورت می گیرد.

 

این فعال اجتماعی عمده فعالیت موسسه مدیران جوان را ورود به مسائل خدماتی بیماران مبتلا به ایدز و ایجاد مشاغل پایدارمعرفی کرد و محدودیت زمانی آنها درساعات کاری به علت پرداختن به مسائل درمانی را بسیار آسیب رسان توصیف کرد.  نماینده سازمان زندانها در این جلسه، در خصوص مشکلات گفت: بعد از آزاد شدن زندانی، جایی برای دریافت خدمات رایگانی که در زندان دریافت میکند را ندارد و نمی تواند برای آنها هزینه کند. خانواده او نیز بعد از ورود او به زندان در معرض آسیب و تهدید قرار می گیرد.

 

وی ادامه داد: اگر تعامل خوبی بین سازمان های مردم نهاد برقرار شود می تواینم انتظار داشته باشیم که زندانی با جرم وبیماری مشابه به زندان برنگردد. جمعیت زندانیانی که آزاد می شوند و دوباره برمی گردند حدود چهار برابر بیشتر از آمار ثابت زندان است.نماینده جمعیت هلال احمر نیز مهم ترین اقدامات این جمعیت در حوزه پیشگیری از ایدز را ورود به حوزه دانشجویی و برگزاری همایش های ایدز عنوان کرد.

 

نماینده وزارت آموزش و پرورش در تشریح فعالیت های این وزارتخانه در زمینه ارائه آموزش های ایدز به دانش آموزان گفت: چون موارد پیشگیری از ایدز بیشتر از نوع رفتارهای پیشگیرانه است نیاز به آموزش مستمر دارد و همکاری بخش های دیگر مانند سازمان صدا وسیما دارد.وی برگزاری دوره های ضمن خدمت برای معلمان، ارائه آموزش های پیشگیری از ایدز به دانش آموزان مقطع متوسطه از طریق کتب درسی و مراقبان سلامت را مهم ترین فعالیت آموزش و پرورش در زمینه ایدز عنوان کرد.

 

در ادامه، نماینده ستاد مبارزه با مواد مخدر به ارائه گزارشی از میزان تخصیص بودجه این ستاد برای راه اندازی مراکز کاهش آسیب به همراه تیم سیار، اجرای برنامه آزمایشی درمان در گروههای خاص با هدف کاهش آسیب، راه اندازی مراکز گذری و درمان متادون با آستانه پایین، تامین داروهای درمان نگهدارنده با آگونیست، ارائه خدمات مددکاری در مراکز نگهدارنده و کاهش آسیب، کمک به تداوم برنامه افزایش دسترسی و .... پرداخت.

 

وی عدم تعامل میان دستگاههای ذیربط را یکی از مشکلات اصلی حوزه ایدز عنوان کرد و آن را نیازمند آسیب شناسی و بازنگری دانست.نماینده سازمان فنی و حرفه ای و شورای عالی استان ها در جلسه دوم کمیته فنی حمایت های اجتماعی ایدز ضمن اعلام آمادگی برای همکاری، مشخص کردن یک متولی از سوی هر ارگان و هچنین دخالت کمیته برای پرداخت نشدن تعرفه دریافت گواهینامه های لازم از سوی سازمان فنی و حرفه ای توسط بیماران مبتلا به ایدز نیز به عنوان پیشنهاد از سوی آنها مطرح شد.

 

  محسن روشن پژوه، معاون پیشگیری و درمان سازمان بهزیستی اظهار کرد: بخش عمده ای از مفهوم حمایت اجتماعی در حمایت ادراک شده و احساس ارزشمندی از سوی بیمار نهفته است. دستگاهها باید این نوع از حمایت ها را افزایش دهند.وی ارائه خدمت به 400 واحد متادون درمانی و اجرای پایلوت طرح "ون های اچ آی وی سنتر" در کلانشهر تهران را به عنوان یکی دیگر از برنامه های در حال اجرای سازان بهزیستی معرفی کرد.

 

در این جلسه از نمایندگان وزارتخانه های بهداشت، آموزش و پرورش، رفاه و سازمان های شهرداری تهران، صدا وسیما،ستاد مبارزه با مواد مخدر، سازمان مدیریت و برنامه ریزی، وزارت کشور، سازمان بیمه سلامت،زندان ها، بهزیستی، هلال احمر، پزشکی قانونی، کمیته امداد امام خمینی، مرکز تحقیقات ایدز و دو موسسه مردم نهاد دعوت شده بود که نمایندگان پزشکی قانونی، صدا وسیما، شهرداری تهران، کمیته امداد و بیمه سلامت از غایبان کلیدی آن بودند.