حداکثر ساعت کار مفید در ایران

دلایل زیادی مانند نبود تناسب در دستمزد کارکنان با کار، ضعف در مدیریت و نظارت، سیستم فرسوده اداری و ازدیاد نیروی کار باعث شده تا نیروی کار ایرانی به میزان لازم فعالیت نداشته باشد. آمارها حاکی از آن است که ناکارآمدی نیروی کار در بخش دولتی به مراتب از بخش خصوصی بیشتر است.

این آمار برای کشوری مانند ایران که سال هاست بخش عمده‌ای از اقتصاد آن به شکل دولتی اداره می‌شود، بسیار نگران کننده است. آرمان در این گزارش به بررسی راندمان کاری در ایران می‌پردازد.

مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی از درصد پایین ساعات کار مفید در ایران خبر می‌دهد که بسیار تکان‌دهنده است. بر اساس این گزارش ساعت کار مفید در بخش دولتی به شدت پایین‌تر از بخش خصوصی است. این مرکز اینطور عنوان کرد که در خوشبینانه‌ترین حالت، ساعات کار مفید در ایران روزانه حدود دو ساعت است که بر این اساس در طول هفته به ۱۱ ساعت نمی‌رسد.

آمارهای دقیق‌تر در مرکز آمار نشان می‌دهد ایرانیان در طول هفته نزدیک به هفت ساعت کار می‌کنند. این در حالی است که بر اساس ماده ۵۱ قانون کار میزان ساعت کار روزانه در بنگاه‌های تولیدی و یا واحدهای مشمول قانون کار هشت ساعت اعلام شده است. با وجود این، قانون کار هیچ اشاره‌ای به بهره‌وری نیروی کار نکرده است. با توجه به اینکه نیروی کار ایرانی به میزان کافی در هفته کار نمی‌کند، متاسفانه باید گفت این میزان بهره‌وری پایین باعث شده است که رفته رفته فاصله پیشرفت تولید و رشد اقتصادی کشور از برخی کشورهای توسعه‌یافته و حتی در حال توسعه بیشتر شود. ایرانیان سالانه ۸۰۰ ساعت کار می‌کنند.

 این در حالی است که ساعات کار مفید در کشورهایی مانند ژاپن ۲۴۲۰، کره جنوبی ۱۹۰۰ و در چین ۱۴۲۰ ساعت است. آمار سالانه‌ ساعات کار مفید ایران در مقایسه با کشورهای ترکیه، افغانستان و پاکستان نیز جالب توجه است. ساعات کار مفید سالانه در ترکیه ۱۳۳۰ساعت، در پاکستان ۱۱۰۰ ساعت و در افغانستان ۹۵۰ ساعت برآورد شده است که در مقایسه با ایران (۸۰۰ ساعت) شرایط مناسب‌تری را دارند. البته وضعیت ایران در مقایسه با کشورهای کویت و عربستان بهتر است.

 این کشورها به ترتیب با ۶۰۰ و ۷۲۰ ساعت کار مفید سالانه پس از ایران قرار گرفته‌اند. آمار ساعت کاری ایران مجموع ساعات کاری مفید دو بخش خصوصی و دولتی در ایران است. طبق بررسی‌های مرکز پژوهش مجلس شورای اسلامی، متوسط ساعات کار روزانه مفید در بخش دولتی تنها ۲۲ دقیقه است. این آمار زمانی تکان دهنده‌تر می‌شود که اقتصاد ایران به شدت دولتی است.

اگر این آمار درست باشد، می‌توانیم بخش مهمی از عقب‌ماندگی اقتصادی ایران را به ساعات غیرمفید کاری ارتباط دهیم، به این صورت که اگر نیروی کار به میزان کافی کار روزانه خود را به هر دلیلی انجام ندهد، نظام تولیدی کشور صدمه دیده و بسیاری از بخش‌های دیگر را دچار مشکل می‌کند. کارشناسان معتقدند نبود تناسب در دستمزد کارکنان با کار، ضعف در مدیریت و نظارت، سیستم فرسوده اداری که از فناوری‌های قدیمی و عقب‌‎مانده بهره می‌گیرد، از موارد موثر در پایین‌بودن ساعات کار مفید در ایران است.

 حال اگر تعطیلی‌های مختلف و کاهش ساعات اداری در برخی موارد را در نظر بگیریم شرایط سخت‌تر هم می‌شود. کارشناسان معتقدند با وجود پایین بودن بهره‌وری کار، این تعطیلی‌ها و کاهش ساعات کار اداری آسیب‌های بیشتری به اقتصاد کشور وارد می‌کند.