ساخت بیمارستان روی گسل تهران!

به عقیده کارشناسان، اگر زلزله ای به وسعت و شدت زلزله‌هائیتی در تهران رخ دهد میزان خسارات و تلفات انسانی آن ۱۰ برابر بیشتر خواهد بود. در همین راستا، رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات شهرسازی درباره قرارگیری ساختمان‌های مهم تهران بر روی گسل‌های زلزله هشدار داد و گفت: مخازن سوختی شهران بر روی گسل شمال تهران ساخته شده است.
 
علی بیت‌اللهی با بیان اینکه نقشه پهنه‌های گسلی در شورای عالی معماری و شهرسازی به تصویب رسید و به شهرداری ابلاغ شد، اظهار داشت: قرار بر این است از حریم گسل‌ها با توجه به نقشه ارائه شده ساختمان‌های مهم و حساس مانند بیمارستان‌ها و ساختمان‌هایی که نقش کلیدی پس از وقوع بحران دارند، ساخته نشوند.

بیت‌اللهی با تاکید بر اینکه مخازن سوختی نباید در مجاورت گسل‌ها جانمایی شوند، افزود: در حال حاضر تعدادی از ساختمان‌های حساس تهران بر روی گسل‌های اصلی ساخته شده‌اند، از جمله مخازن سوختی شهران که باید اقدامات فوری برای مقاوم سازی این تجهیزات سوختی در برابر زلزله انجام شود. این مقام مسئول با اشاره به جانمایی چند بیمارستان بر روی گسل‌های تهران گفت: همچنین چند بیمارستان بر روی گسل ساخته شده‌اند که به دلیل تاثیرات روانی و التهاباتی که ایجاد می‌شود از اعلام نام این مراکز درمانی و بیمارستان‌ها معذور هستم.

بیت‌اللهی تاکید کرد: به وزارت بهداشت اعلام کرده ایم که مقاوم‌سازی این بیمارستان‌ها را در اولویت اقدامات خود قرار دهند. او با بیان اینکه مسئولیت مقاوم سازی ساختمان‌های دولتی مانند وزارتخانه‌ها در برابر زلزله با وزارت راه و شهرسازی و مقاوم‌سازی مراکز انرژی بر عهده وزارت نفت است، ادامه داد: همچنین مسئول مقاوم سازی خانه‌های مسکونی در حریم گسل‌ها بر عهده دو نهاد سازمان نوسازی شهری در شهرداری تهران و شرکت عمران و بهسازی شهری ایران در وزارت راه و شهرسازی است.

تمرکز ۱۷ درصد جمعیت تهران در بافت فرسوده
رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات شهرسازی با بیان اینکه از بیش از یک میلیون پلاک رسمی در شهر تهران، حدود ۲۰۰ هزار پلاک در بافت فرسوده واقع شده‌اند، گفت: از نظر جمعیتی ۱۷ درصد جمعیت شهر تهران در همین بافت فرسوده متمرکز شده است. او با اشاره به میزان تاب آوری بافت‌های فرسوده در برابر زلزله اظهار داشت: اغلب ساختمان‌های بافت فرسوده ساختمان‌های بنایی هستند که در مقابل زلزله۵/۵ ریشتر به بالا آسیب‌رسانند و سکنه این ساختمان‌ها در معرض جراحت جانی قرار می‌گیرند. به گزارش ایلنا، بیت‌اللهی خاطر نشان کرد: این بافت‌ها در زلزله‌های ۵/۵ ریشتر ریزش خواهند داشت و تراکم جمعیتی در این محدوده بالاست و به دلیل معابر کم عرض امداد‌رسانی هم بسیار سخت است.

۷ محور ترافیکی تهران روی گسل
همزمان با اظهارات رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات شهرسازی، رئیس کمیته فرهنگی شورای شهر تهران نیز گفت: ۷ محور مواصلاتی مهم پایتخت از روی گسل عبور کرده است و حدود ۱۸۰ دستگاه پل روگذر سواره‌رو در تهران وجود دارد که برخی از آنها بدون درنظرگرفتن معیارهای مقاوم سازی در مقابل زلزله ساخته شده است. مجتبی شاکری در تشریح مشکلات و چالش‌های عملکرد سازمان مدیریت بحران شهر تهران اظهار داشت: اگرچه تکالیف جامع سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران در برنامه‌های پنج ساله اول و دوم تصریح شده و با وجود قرارگیری تهران در منطقه فعال از نظر لرزه‌خیزی، بیش از ۷۰ درصد مفاد برنامه‌های مذکور بر زمین مانده است که این موضوع به طور عمده ناشی از محدودیت منابع سازمان مذکور و عدم همراهی سایر دستگاه‌ها بوده است.

او افزود: نکته قابل توجه اینجاست که میان اعتبار مصوب ابلاغی در سال ۹۵ با برآورد اعتبار مورد نیاز برای انجام تکالیف و ماموریت‌های مصوب، تفاوت فاحشی وجود دارد؛ به نحوی که اعتبار مصوب امسال معادل یک دهم نیاز این سازمان است. افزون بر این، ۶۹ درصد از اعتبار ابلاغی امسال مربوط به پرداخت حقوق و دستمزد و هزینه‌های نگهداشت سازمان است و با این وصف اعتبارات تخصیص یافته به هیچ وجه برای اجرای برنامه‌های موثر کافی نیست.

طرح جامع مدیریت بحران از سال ۸۰ بازنگری نشده
به گفته شاکری، یکی دیگر از خلاهای جدی در امر مدیریت بحران تهران، قدیمی بودن نسخه‌ای است که مدیریت شهری در این حوزه پیچیده است؛ به نحوی که طرح جامع مدیریت بحران از سال ۱۳۸۰ تاکنون مورد بازنگری قرار نگرفته و این در حالی است که برنامه پنج ساله اول شهرداری که بین سال‌های ۸۸ تا ۹۲ اجرا شد، شهرداری را مکلف کرده بود طرح مذکور را به روز کند.
 
رئیس کمیته فرهنگی شورای شهر تهران در ادامه با انتقاد از کوتاهی در امر شناسایی گسل‌های شهر تهران گفت: مطالعات مربوط به این ماموریت از سال ۸۴ آغاز شد اما هنوز به سرانجام نرسیده است. این در حالی است که طرح‌های جامع و تفصیلی جدید تهران که در سال‌های ۸۵ و ۹۰ مبنای عمل قرار گرفت، به دلیل آماده نبودن نقشه گسل‌های شهر فاقد هرگونه ضوابط ساخت و ساز متفاوت در پهنه‌های لرزه خیز شهر هستند.

او افزود: انتظار می‌رود طرح تفصیلی شهر تهران نیز بر اساس نقشه به روز گسل‌های پایتخت مورد بازنگری قرار گیرد و ساخت‌وساز اماکن خاص و با اهمیت نظیر بیمارستان‌ها در این نقاط ممنوع شود. افزون بر این باید از ساخت و ساز در عرصه‌های ناپایدار مستعد لغزش و شیب‌های تند به ویژه در ارتفاعات شمالی تهران جلوگیری شود.
 
شاکری در ادامه پیشنهاد داد این سازمان علاوه بر پیگیری مقاوم سازی پل‌های سواره رو تهران، نسبت به شناسایی و ارزیابی تاب آوری ساختمان‌های دولتی، دانشگاه‌ها، مدارس، مساجد، بیمارستان‌ها و نظایر آن اقدام و ضمن مکلف کردن نهادهای مذکور به مقاوم سازی، در صورت عدم همکاری مراتب را به شورای عالی مدیریت بحران کشور گزارش کند. او ادامه داد: در این راستا لازم است تمام دستگاه‌های متولی امور زیرساختی نظیر شرکت‌های گاز، آب، مخابرات و برق این سازمان را در امر شناسایی و ارزیابی دقیق خطوط انتقال زیرسطحی و تهیه نقشه جامع از شریان‌های حیاتی شهر کمک کند.
 
شاکری با بیان اینکه هفت محور مواصلاتی مهم پایتخت از روی گسل عبور کرده است، گفت: بزرگراه‌های شهید بابایی، صدر، نیایش، شهید چمران، آزادگان و امام علی (ع) با توجه به محل قرار گیری در صورت وقوع زلزله به نحوی آسیب می‌بینند که امکان امدادرسانی از این مسیرها در صورت وقوع زلزله وجود ندارد. همچنین در حال حاضر حدود ۱۸۰ دستگاه پل روگذرسواره رو در تهران وجود دارد که برخی از آنها در دهه ۵۰ شمسی و بدون درنظرگرفتن معیارهای مقاوم سازی در برابر زلزله ساخته شده است.
 
شاکری در پایان با اشاره به تکرار سریالی فرونشست در تهران طی ماه‌های اخیر خاطرنشان کرد: با توجه به تهدیدهای جدی حاصل از فرونشست زمین در تهران و امکان بروز حوادث خطرناک و غیرقابل جبران، سازمان پیشگیری و مدیریت بحران تهران باید با بررسی و شناسایی نقاط در معرض آسیب ناشی از فرونشست، تمهیدات فوری برای پیشگیری و مقابله با این پدیده را اتخاذ کند؛ چراکه تکرار فرونشست‌ها شهروندان تهرانی را نگران کرده است.