سها راستاد
روزنامه بهار
پالایشگاه نفت کرمانشاه قدیمیترین واحد صنعتی در استان کرمانشاه است و با بیش از 90 سال قدمت با ظرفیت روزانه 2 هزار بشکه نفت به بهره برداری رسیده است. این واحد تولیدی بعد از پالایشگاه آبادان قدیمیترین پالایشگاه کشور است و از لحاظ مواد تولیدی، موقعیت مکانی، تجهیزات و... برای استان اهمیت استراتژیک دارد.خبر واگذاری پالایشگاه نفت کرمانشاه به بخش خصوصی موجب بُهت مردم و نگرانی نمایندگان استان کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی شد که خود را بی خبر از این واگذاری میدانستند و با اعلام مخالفت شدید و ابراز نگرانی از این واگذاری خواستار حضور و پاسخگویی رئیس سازمان خصوصیسازی در مجلس شورای اسلامی و ورود و بررسی سازمان بازرسی کل کشور به این موضوع شدند.
این درحالی است که مزایده واگذاری این پالایشگاه در ماه گذشته انجام گرفته است و پاکتهای مزایده واگذاری بلوک 60 درصدی سهام پالایش نفت کرمانشاه شامل 80 میلیون و 927 هزار و 160 سهم 20دی ماه امسال در سازمان خصوصی سازی بازگشایی شد که بر این اساس بالاترین مبلغ پیشنهادی برای این بلوک، 2100 میلیارد ریال بود. بلوک 60 درصدی سهام پالایش نفت کرمانشاه به قیمت پایه هر سهم 22 هزار و 183 ریال و ارزش کل پایه یک هزار و 795 میلیارد و 207 میلیون و 1907 هزار و 280 ریال برای این مزایده قیمت گذاری شده بود. و تاریخ انتشار آگهی نوبت اول و دوم عرضه عمومی سهام این پالایشگاه در 28 آذر و 5 دی ماه 95 در روزنامه دنیای اقتصاد به چاپ رسیده است.
همچنین یکی از نشریات محلی استان کرمانشاه در تاریخ 17 خرداد 95 در صفحه اول با تیتر بزرگ نوشت: پالایشگاه نفت کرمانشاه خصوصی میشود و با زیر تیتر در کنار رونق نسبی بورس، اعلام شد که امسال برخی از صنایع دولتی باید به بخش خصوصی واگذار شوند که پالایشگاه نفت کرمانشاه یکی از آنهاست.
عبدالرضا مصری نماینده مردم کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی، مشغله 3 ماه کاری به صورت چند شیفت در مجلس درباره بودجه برنامه ششم توسعه را دلیل بی اطلاعی از جزییات این واگذاری اعلام کرد و میگوید: مشغله کاری نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی دلیل فرصتطلبی عدهای برای واگذاری پالایشگاه بوده است و شنیدن این خبر ما را بُهتزده کرده است.
حتی قیمت زمین را هم نگرفتهاند
عبدالرضا مصری نظر خود و مجمع نمایندگان استان را نسبت به واگذاری پالایشگاه نفت کرمانشاه مخالف اعلام میکند و میگوید: بدون اطلاع نمایندگان استان این اقدام انجام گرفته و ما به شدت با این واگذاری مخالف و خواستار بررسی و پیگیری سازمان بازرسی کل کشور درباره این موضوع هستیم.امیدواریم با تلاش استاندار و دیگر مسئولان اجرایی مانع واگذاری این پالایشگاه به بخش خصوصی باشیم.مصری میگوید: پالایشگاه 100 ساله کرمانشاه را متری 50 هزار تومان قیمتگذاری کردند. کاری کردند پالایشگاه زیانده شود تا واگذارش کنند.
مصری که اطلاع ندارد پالایشگاه به چه شخص حقیقی یا حقوقی واگذار شده است، معتقد است: اگر بحث واگذاری پالایشگاهی در کشور مطرح باشد پالایشگاه آبادان با توجه به بدهی 2 هزار و 200 میلیارد تومان زیر نظر وزارت نفت است و هنوز واگذار نشده در اولویت برای واگذاری است و اگر زمانی پالایشگاه آبادان را واگذار کردند آن موقع میتوانند پالایشگاه کرمانشاه را واگذار کنند و به جای اینکه به تعداد واحدهای صنعتی اشتغالزای استان اضافه شود متأسفانه به بهانههای مختلف سعی در واگذاری این چند واحد باقیمانده را دارند.
مصری معتقد است به جای واگذاری پالایشگاه، باید دولت کار اصلاح آن را انجام دهد و میگوید: به پالایشگاه، نفت سبک بدهند که دوباره به سوددهی برسد. تا همین چند روز پیش به پالایشگاه کرمانشاه نفت سنگین میدادند که زیاندهی داشته باشد و بتوانند به بخش خصوصی واگذارش کنند، ولی باخبر شدیم دو، سه روزی است که به پالایشگاه نفت سبک میدهند.
وی میگوید: دلیل این واگذاری را زیاندهی این پالایشگاه میدانند و و این زیاندهی به دلیل عدم تغییر تکنولوژی از طرف وزارت نفت وغلط بودن قیمت گذاری نفت است.به گفته مصری قیمت زمین این پالایشگاه حداقل متری 4 تا 5 میلیون تومان است ولی متری 50 هزار تومان قیمت گذاری شده است. افرادی که این پالایشگاه را خریدهاند اگر زمین و آهن قراضههای آنجا را بفروشند، دهها برابر مبلغ پرداختی سود بردهاند.
نگرانی از فروش دستگاهها
مصری با اشاره به کاتالیستهای این پالایشگاه که در آن مقداری طلای سفید و 44 مخزن وجود دارد از اینکه این مخازن را باز کنند و به فروش برسانند ابراز نگرانی میکند و میگوید: پالایشگاه دستگاه مولد توربینی و کمپرسورهای توربینی به قیمت ۷۰ میلیارد دارد. همچنین مجهز به ادوات زیادی مانند ماشین آلات پیشرفته آتشنشانی و جرثقیلهای غول پیکر و... است. اگر این تجهیزات از قلم افتاده باشد و روی دستگاهها قیمت گذاری شود و از پالایشگاه خارج شوند و به فروش برسند پالایشگاه بیمصرف میشود.مصری میگوید: واگذاریهای پیشین نظیر واگذاری کارخانه کشمیر با حدود 40 سال سابقه کار و نساجی در غرب کشور، با شکست روبهرو شدند و به تعطیلی این واحدهای صنعتی انجامیدند و بعد از گذشت مدتی با فروش دستگاههای این کارخانهها دیگر اثری از آنها نیست و به تلی از خاک تبدیل شدند و این نشان میدهد واگذاریهای قبلی به بخش خصوصی باعث نابودی در این حوزه شده است و مردم استان خیری از سرنوشت واگذاری به بخش خصوصی ندیدهاند و از آن سابقه خوشی در ذهن ندارند.به گفته وی حدود 8 سال پیش کارخانه نساجی غرب در کرمانشاه تعطیل شده است و کارکنان آنجا بیکار شدهاند در صورتی که اگر تعطیل نمیشد میتوانست برای حدود 500 نفر در استان اشتغالزایی ایجاد کند.
واگذاری بدون اطلاع نهادهای نظارتی
احمد صفری دیگر نماینده مردم کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی هم با اشاره به اینکه مزایده این شرکت بزرگ بدون اطلاع و نظارت سازمانهای بازرسی، اطلاعات و مسئولان استان برگزار شده است میگوید: مجمع نمایندگان استان در نامهای به رییسجمهور، رئیس سازمان خصوصیسازی، وزیر اطلاعات و دیگر مسئولان خواستار توقف این مزایده شدهاند.صفری با بیان اینکه سازمان خصوصیسازی بدون در نظر گرفتن شرایط اجتماعی و اقتصادی استان، پالایشگاه کرمانشاه را به یک شرکت ورشکسته غیر تخصصی فروخته است میگوید: این پالایشگاه با توجه به تأسیسات و تجهیزاتی که دارد فقط از طریق رانت میتواند با این قیمت به فروش برسد.
وی معتقد است: پالایشگاه کرمانشاه با شرایط ویژه پرداخت ۱۰ درصد، ۲ سال تنفس و اقساط بلند مدت از همان سود 2 سال، کل هزینه مزایده شده را کسب خواهد کرد.وی با بیان اینکه فقط قیمت یکی از محصولات این پالایشگاه معادل ۲۵۰ کیلوگرم طلای سفید است همانند مصری معتقد است در این واگذاری حتی پول زمین هم اخذ نشده است. او میگوید: زمین پالایشگاه کرمانشاه در بهترین نقطه این شهر قرار دارد و قیمت زمین خالی 90 هکتاری این پالایشگاه خیلی بیشتر از نرخ کارشناسی مزایده این پالایشگاه است.
این حرف را رئیس مجمع نمایندگان استان کرمانشاه هم یکشنبه بیستوششم دی در جلسه شورای اداری کرمانشاه که در فرمانداری این شهر برگزار شد بیان کرده است: قیمتی که برای فروش پالایشگاه کرمانشاه پیشنهاد شده یک هزار و 800 میلیارد ریال است که رقم ناچیزی است.اما جاسم قاسمی در آن سخنان به نکته مهم دیگری هم اشاره کرده است: در صورت واگذاری پالایشگاه کرمانشاه به بخش خصوصی جمعیت زیادی بیکار و به آمار بیکاران استان اضافه میشوند.
بیکاری بیش از دوهزار نفر در کرمانشاه
مطابق آمارهای موجود، استان کرمانشاه با بیکاری بالای بیستدرصد، بیشترین میزان بیکار در کشور را به خود اختصاص داده است و بر اساس گفتههای روز یکشنبه عبدالرضا مصری نماینده مردم کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی با واگذاری پالایشگاه کرمانشاه دوهزار نفر به تعداد این بیکاران افزوده میشود. عبدالرضا مصری این سخنان را در حالی بیان میکند که اکثر واحدهای صنعتی در کرمانشاه تعطیل یا نیمه تعطیل و کمدرآمد هستند و سالهاست مردم استان به امید راهاندازی پالایشگاه نفت آناهیتا دل به اشتغال بستهاند و خبر این واگذاری و بیکاری که در پی دارد نقطه امید برای اشتغالزایی در پالایشگاه آناهیتا را هم در مردم استان کمرنگ کرده است. حشمت الله فلاحت پیشه نماینده مردم اسلام آباد و دالاهو در مجلس شورای اسلامی میگوید: دولت درحالیکه زیر بار انجام پالایشگاه آناهیتا نرفته است پالایشگاه نفت کرمانشاه را واگذار میکند.احداث پالایشگاه آناهیتا در استان کرمانشاه، در اواخر سال 85 به تصویب هیأت وزیران رسیده و با وجود امکان اشتغالزایی برای جوانان بیکار استان کرمانشاه و تأمین نیاز مواد نفتی منطقه غرب درکشور و توانایی صادرات نفت بعد از گذشت 10 سال هنوز به مرحله اجرا نرسیده است.
حشمتالله فلاحتپیشه معتقد است در واگذاری پالایشگاه کرمانشاه میزان داراییهای شرکت را بهطور مشکوکی در صورتهای مالی بسیار ناچیز دیدهاند. به عنوان مثال انبار کالای پالایشگاه دارای بیش از ۱۳ هزار قلم کالا به ارزش تقریبی ۶۰ میلیارد تومان است که به ما گزارش شده است. این ریز آمار اصلا با آن ۱۸۰ میلیارد تومان که گزارش شده همخوانی ندارد.
وی اضافه میکند: مقایسه این آمار با بندهای موجود جای تعجب دارد به همین دلیل ما به عنوان مجمع نمایندگان خواهان روشنگری جدی در این زمینه هستیم و سازمان خصوصی سازی، وزارت اقتصاد و حتی شخص رئیس جمهور جلوی این کار را بگیرند.وی با تاکید به اینکه در صورت هرگونه واگذاری احتمالی باید حتما قطبیت پالایشگاهی استان کرمانشاه حفظ شود و تغییر کاربری نداشته باشد، میگوید: مسئله اساسی تکنسینها و کارگران این پالایشگاه هستند که باید به کار خود ادامه دهند.
واگذاری در کمال صحت
اما در پاسخ به این انتقادات، مشاور مدیرکل سازمان خصوصی سازی اعلام کرد: مزایده واگذاری پالایشگاه نفت کرمانشاه در کمال صحت، سلامت، شفافیت و به صورت کاملا قانونی برگزار شده است.سیدجعفر سبحانی یکشنبه بیستوششم دی ماه گفته است: اگر گفته میشود که این شرکت زیانده بوده، ربطی به خریدار جدید ندارد و نباید در اظهارنظرها تعجیل کرد بلکه باید منتظر ماند تا خریدار وارد کار شود سپس قضاوت کنیم.سبحانی در باره اینکه گفته شده خریدار ورشکسته است، عنوان میکند: باید از راه استعلام و مسیر قانونی مشخص شود که خریداران از سازمان خصوصی در عمل به تعهدات مالی خود در گذشته ناتوان بوده یا بیشتر از مبلغ خرید بدهی دارند.به گفته وی، پس از انجام مزایده، سازمان خصوصیسازی 10 روز فرصت انجام استعلامهای لازم برای تایید صلاحیت برنده را دارد.
قیمت را کارشناس مشخص کرده است
مشاور مدیرکل سازمان خصوصیسازی، همچنین درباره انتقاد از پایین بودن قیمت واگذاری شرکت پالایش نفت کرمانشاه اظهار داشت: قیمتگذاری سهام این شرکت مانند سایر واگذاریها بر مبنای نظر کارشناسان رسمی دادگستری بوده که شامل کارشناس زمین، ماشین آلات و... بوده است.به گفته او قیمت تعیین شده توسط کارشناسان در هیات عامل بررسی و با حضور مدیران شرکت چکشکاری و در نهایت در هیات واگذاری متشکل از وزیر دادگستری، وزیر اقتصاد، رییس اتاق تعاون و اتاق بازرگانی و... با نظارت نمایندگان مجلس تایید میشود.وی توضیح داد که به موجب قانون تا پنج سال نظارت بر شرکت واگذار شده به عهده سازمان خصوصی سازی است و هرگونه درخواست تسهیلات، افزایش سرمایه، تغییرات ثبتی و هر اقدام دیگری باید با مجوز سازمان خصوصی سازی باشد و خریدار به حفظ وضعیت اشتغال شرکت متعهد است.سبحانی با اشاره به گزارشی از وضعیت اشتغال بیش از 60 شرکتی که به صورت بلوکی واگذار شده اند، میگوید: این شرکتها پیش از واگذاری 122 هزار نیروی کار داشتهاند اما تعداد شاغلان آنها طی سه تا پنج سال بعد از واگذاری به 133 هزار شاغل رسیده و 10 درصد رشد داشته است.چه خواهد شد؟حال چشمان کارگران و مردم کرمانشاه با نگرانی به آیندهای پر از سؤال خیره است. باید منتظر ورود نهادهای نظارتی به ماجرای واگذاری بود یا خصوصیسازی به پایان رسیده و کارها روال خود را طی میکند؟ آیا این خصوصیسازی به معنای اضافهشدن درصدی دیگر، به حدود بیستدرصد بیکاران کرمانشاه است؟ آیا چنانکه نمایندگان مجلس بهتلویح میگویند فسادی رخ داده است؟ چشمان نگران، برای چنین پرسشهایی بهدنبال پاسخ هستند.