شهرداری اصفهان: از تحویل دوچرخه به بانوان محترم و افراد زیر ۱۵ سال معذوریم!

گروه جامعه: سایت دویچه‌وله آلمان در  گزارشی نوشت: دادستان عمومی و انقلاب اصفهان روز سه شنبه، ۲۴ اردیبهشت اعلام کرد: «طبق قانون، دوچرخه‌سواری زنان در فضاهای عمومی حرام است و به نیروی انتظامی اعلام شده، اگر مواردی از دوچرخه‌سواری بانوان در سطح شهر دیده شد، اول خیلی محترمانه تذکر بدهند و اگر فرد مدارک هویتی دارد از او بگیرند و در غیر این صورت دوچرخه فرد را توقیف کنند.» علی اصفهانی گفته است: «مدت زیادی بود که ائمه جمعه و خانواده شهدا نسبت به دوچرخه‌سواری بانوان در اماکن عمومی معترض بودند و همچنین تعرضات و مزاحمت‌هایی برای این بانوان ایجاد شده بود.» دوچرخه‌سواری زنان به ویژه در چهارباغ اصفهان و بازکردن نسبی فضا با برنامه‌هایی چون برپایی کنسرت‌های خیابانی توسط شهرداری این شهر چند وقتی است که زیر ذره‌بین نیروهای اصولگرا و تندرو در اصفهان است. ابوالحسن مهدوی، امام جمعه موقت اصفهان، در خطبه‌های نمازجمعه ۲۳ فروردین امسال، با انتقاد شدید از مسئولان این شهر، به ترویج دوچرخه‌سواری بانوان در چهارباغ اصفهان اشاره کرده بود و از مسئولان خواست با این مسائل برخورد کنند. آیت‌الله سید یوسف طباطبایی‌نژاد، نماینده ولی فقیه در استان اصفهان هم پیش‌تر با اشاره به اینکه "مسئولان نباید اجازه دهند که چهره فرهنگی و مذهبی شهر اصفهان با برخی از هنجارشکنی‌ها مخدوش شود"، از دستورات "خوب" صادرشده از سوی دادستان اصفهان و "اقدامات خوب" در زمینه موضوعاتی چون "دوچرخه سواری بانوان، حجاب، سگ گردانی و باغ تالارها" سخن گفته است. دوچرخه‌سواری زنان در اصفهان بارها خبرساز شده. در مردادماه سال ۹۵ در اصفهان طرحی به نام "سه شنبه‌های بدون خودرو یا سه‌شنبه‌‌های پاک" به اجرا گذاشته شد. این طرح که در ابتدا حمایت خوب چندین نهاد دولتی، از سازمان محیط زیست گرفته تا شهرداری را به همراه داشت، با همراه شدن زنان به بن‌بست رسید.

قانون درباره زنان دوچرخه‌سوار چه می‌گوید؟
دادستان عمومی و انقلاب اصفهان گفته است: «بر طبق فتوای علما و همچنین براساس قانون، دوچرخه سواری بانوان در فضای عمومی فعل حرام است.» حرام دانستن دوچرخه‌سواری زنان هم حرف تازه‌ای نیست. رهبر جمهوری اسلامی که سال‌ها پیش در صحبت درمورد دوچرخه‌سواری زنان از واژه‌ی "تبرج" استفاده کرده بود، در سال ۹۵ نیز در پاسخ به پرسشی در این باره، دوچرخه‌سواری زنان را "در صورتی که در اماکن عمومی و دید نامحرم باشد"، "حرام" دانست. اما قانون در این باره چه می‌گوید؟ طبق "ماده ٢ قانون مجازات اسلامی"، "ھر فعل یا ترک فعلی که برای آن مجازات تعیین شده باشد، جرم محسوب می‌شود." بر پایه این ماده از قانون، از آنجا که ھیچ قانونی در مورد ممنوعیت دوچرخه سواری زنان وجود ندارد، در حقیقت نهادهای اجرایی یا انتظامی نیز نباید محدودیتی برای دوچرخه‌سواری زنان در سطح شهر به وجود بیاورند. در نظریه شماره۵١۵٢/٧ مورخ ۵/۶/٧٩ اداره حقوقی قوه قضائیه هم در این خصوص آمده است: «با توجه به اصل قانونی بودن جرایم و مجازات‌ھا، چون جھت استفاده از کراوات، دوچرخه‌سواری دختران در خیابان‌ھای اصلی و نحوه اصلاح موی سر پسران در قوانین موضوعه و مدونه مجازاتی درنظر گرفته نشده است، لذا اعمال مذکور، قانوناً جرم تلقی نمی‌شود.»

در تهران ممنوعیت قانونی برای دوچرخه‌سواری زنان وجود ندارد
با انتشار خبر ممنوعیت دوچرخه‌سواری زنان در اصفهان، کاربران شبکه‌های اجتماعی هم به این خبر واکنش نشان دادند. یکی از کاربران این پرسش را مطرح می‌کند که آیا "منع دوچرخه‌سواری زنان در اصفهان قانونی هست یا نه؟ اگر هست، دادستان تهران که جلوی همین‌ کار را در پایتخت نمی‌گیرد متخلف است". برای پاسخ به این پرسش و اینکه آیا در تهران هم محدودیتی برای دوچرخه‌سواری زنان وضع شده است، دویچه وله فارسی با دادستان کل تهران تماس گرفت. دادسرای تهران در گفت‌‌وگو با دویچه وله فارسی با اظهار "بی‌اطلاعی" در مورد محدودیت وضع شده در اصفهان، گفت: «تا این لحظه در مورد تهران هیچ چیز قانونی و محدودیت ‌قانونی در این‌باره وجود ندارد.»

«درد تندروها آزاد و رها زیستن زنان است»
ممنوعیت تازه در اصفهان برای زنان اصفهانی خاطره تلخ تندروی‌های پیشین نیروهای موسوم به لباس‌شخصی و در کل جریان‌های تندرو‌ در این شهر را زنده می‌کند؛ از اسیدپاشی به صورت زنان اصفهانی گرفته تا حمله به گردشگران خارجی. مهدی رفائی، روزنامه‌نگار از اصفهان در توییتر می‌نویسد: « افسوس که قرار بود اصفهان شهر دوچرخه‌ها و آمستردام ایران شود» او در ادامه نوشته است: « به عنوان یک روزنامه نگار گواهی می‌دهم در سال‌های اخیر دقیقا رصد کردم، بانوان دوچرخه سوار در پوشش بسیار مراعات می کردند، طوری لباس می پوشیدند که حساسیتی ایجاد نشود، حتی رنگ لباس‌ها را تیره انتخاب می کردند، بیشتر در مکان‌های کم تردد دوچرخه می‌راندند و خلاصه همه جوره مماشات می‌کردند تا این حق از آنها گرفته نشود. اما دریغ که درد تندروها اینها نیست، بلکه آزاد و رها زیستن زنان است.»

ممنوعیت دوچرخه سواری و تأثیر آن بر جذب گردشگر خارجی
از بحث‌های قانونی و شرعی ممنوعیت دوچرخه‌سواری زنان که بگذریم، دوچرخه‌سواری افزون بر کاهش آلودگی ناشی از رفت و آمد خودروها در بافت‌های تاریخی شهرها و به ویژه شهری چون اصفهان، یکی از راه‌های جذب توریست در مناطق گردشگری است. حال این پرسش مطرح می‌شود که این محدودیت‌ها چه تأثیری بر جذب توریست به ویژه گردشگر خارجی برای اصفهان دارد؟ علیرضا مساح، رییس اداره گردشگری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان گفته است: «سال ۲۰۲۰ ایران مقصد گردشگری در جهان می‌شود.»  او با اشاره به اینکه "شش درصد از صادرات جهانی متعلق به گردشگری است"، گفته است: «باید به سمت توسعه ابعاد مختلف گردشگری حرکت کنيم.» با توجه به اینکه تردد آسان با دوچرخه در سطح شهر و تورهای گردشگری با دوچرخه یکی از ابعاد مورد نظر در توسعه گردشگری است و با در نظر گرفتن اینکه در سال‌های گذشته شمار زنان گردشگر خارجی در اصفهان که با دوچرخه در شهر حرکت می‌کنند، بیشتر شده، اعلام چنین ممنوعیت‌هایی چه تأثیری بر جذب گردشگران خواهد داشت؟

«از تحویل دادن دوچرخه به بانوان محترم و افراد زیر ۱۵ سال معذوریم»
دادستان کل در ادامه خبر ممنوعیت دوچرخه‌سواری زنان در اصفهان از " پیشنهاد راهکاری به شهرداری و نیروی انتظامی" سخن گفته است و اینکه "می‌توان دوچرخه‌ای با پوشش مناسب برای بانوان طراحی کرد که آنها بتوانند در اماکن عمومی تردد کنند." پرسش دیگری که امیدوار بودیم مسئولان شهرداری اصفهان بتوانند به آن پاسخ دهند، در مورد دوچرخه پیشنهادی دادستان کل برای زنان بود که فعلا بی‌پاسخ ماند. به سایت شهرداری سری می‌زنیم تا شاید در آنجا اطلاعات بیشتری در مورد این ممنوعیت و این طرح پیشنهادی ببینیم. به فهرست ایستگاه‌های فعال دوچرخه در سطح شهر یا "دوچرخه‌سراها" برمی‌خوریم که با توجه به نقشه اصفهان به خوبی در سطح شهر پخش شده‌اند. در وب‌سایت شهرداری، شروطی برای کرایه این دوچرخه‌ها که می‌توان آنها را به ایستگاه بعدی تحویل داد، در نظر گرفته شده است، یکی "ثبت‌نام است و استفاده از کارت اصفهان" و در بند دیگر نوشته شده: «از تحویل دادن دوچرخه به بانوان محترم و افراد زیر ۱۵ سال معذوریم»