طبق تازهترین آمارها در ۲ ماه گذشته روند ورود سهامداران تازه وارد به بورس به یکباره تا ۲.۵ برابر افزایش یافته است. مطابق این اطلاعات در حال حاضر ۱.۵ میلیون سهامدار فعال در بورس وجود دارند و جمعیت کل سهامداران ایران به مرز ۱۲ میلیون نفر نزدیک شده است.به گزارش همشهری، این روزها سرمایهگذاری در بورس، نقل هر مجلسی است و در اغلب جمع های خانوادگی سخنی از بورس و رشد شاخص های بازار سهام مطرح است. زیرا در اقتصاد تورمی ایران از یک طرف ارزش پول در حال کاهش است و از طرف دیگر به دلیل رکود در بازار های موازی فرصت سرمایهگذاری در سایر بازارها کمتر از بورس وجود دارد.
چطور شد که اشتیاق به بورس بیشتر شد؟
ماجرای ورود سهامداران تازه وارد به بورس را باید از ابتدای سال ۹۷ واکاوی کرد؛ یعنی زمانی که شیب منحنی تورم بیشتر شد. در این دوره بخشی از خانوادهها برای جبران کاهش ارزش پولشان، به دلیل رشد تورم، تصمیم گرفتند پس انداز هایشان را وارد بورس کنند زیرا پرداخت سود ۱۵ تا ۲۰ درصدی بانک ها جبران مافات نمیکرد. در سال ۹۸ که میزان تورم به ۴۰ درصد رسید، دیگر سود بانکی حتی قادر نبود نیمی از جریان کاهش ارزش پول را هم جبران کند و پس انداز خانوارها روز به روز ارزش خود را از دست میداد، در نتیجه تلاش ها برای حفظ ارزش دارایی ها بیشتر شد و موجب شد توجه صاحبان نقدینگی برای سرمایه گذاری دربورس بیشتر شود، زیرا از یک طرف خریدو فروش دلار به دلیل اعمال سیاستهای جدید بانک مرکزی محدود شده بود و از سوی دیگر سرمایه گذاری در بازار مسکن هم با پس اندازهای اندک شدنی نبود و به پول های کلان نیاز داشت در حالی که سرمایه گذاری در بورس با ۱۰۰ هزار تومان در آن زمان و حالا با۵۰۰ هزار تومان هم شدنی است. بازار طلا هم که تابعی از بازار ارز است به موازات رشد قیمت دلار حرکت می کرد و سرمایه گذاری در بازار سکه و طلا هم به دلیل محدودیت هایی که برای دلار در نظر گرفته شده بود جذاب به نظر نمی رسید زیرا رشد قیمت طلا نیازمند رشد قیمت دلار و قیمت هر اونس طلا در بازار های جهانی است.همه این مسایل موجب شد پارسال افراد بیشتری تصمیم بگیرند برای جبران کاهش ارزش پول وارد بورس شوند تا از کاهش بیشتر ارزش داراییهایشان جلوگیری کنند. به همه این موارد باید یک نکته کلیدی دیگر را هم اضافه کرد و آن خیل جمعیت بیکاران تحصیل کرده در اقتصاد ایران است. نرخ بیکاری در اقتصاد ایران به دلیل تداوم رکود به ۱۰.۶ درصد رسیده که بخش عمده ای از این جمعیت را، افراد تحصیل کرده جویای کار، تشکیل میدهند. آمارها نشان می دهد در زمستان ۹۸ معادل ۴۲.۸ درصد از کل جمعیت بیکاران را درشهرها و ۲۴ درصد را در روستاها فارغ التحصیلان دانشگاهها تشکیل میدهند. مطابق این اطلاعات در زمستان ۹۸ تعداد فارغ التحصیلات جویای کار در شهر ها به یک میلیون نفر و در روستا ها به ۱۳۲ هزار نفر رسیده است.
این جوانان متخصص، جمعیتی بالقوه برای تبدیل شدن به سهامداران تازه وارد هستند، چون از یک طرف تحصیلات عالیه دارند و از طرف دیگر به دلیل رکود اقتصادی فرصت های شغلی چندانی پیش روی آنان وجود ندارد. درحال حاضر هیچ آماری وجود ندارد که نشان دهد چه تعداد از جمعیت تازه واردان بورس را جوانان متخصص تشکیل می دهند اما با در نظر گرفتن اینکه دریافت کد معاملات آنلاین در بورس به ارایه مدرک تحصیلی نیاز دارد می توان گفت بخش بزرگی از تازه واردان بورس را فارغ التحصیلان دانشگاه تشکیل میدهند.همچنین تحقیقات و مشاهدات میدانی به ویژه در شبکه های اجتماعی نشان میدهد بخش عمده سهامداران تازه وارد را همین جوانان تحصیل کرده جویای کار تشکیل می دهند که هم با تکنولوژی و علم روز آشنا هستند و هم قادرند به سرعت علوم مورد نیاز برای سرمایه گذاری در بورس را فرابگیرند. بنابر این این جوانان به سرعت وارد عمل شدهاند و رهبری سرمایه گذاری را از طریق اداره پس اندازهای خانوادگی برعهده گرفتهاند. این سرآغازی برای افزایش توجه و استقبال بینظیر برای سرمایهگذاری در بورس بود و حالا که آمارها را کنار هم می گذاریم، متوجه میشویم هر روز سیل مشتاقان بورس نسبت به قبل در حال افزایش است.
ورود ۸۲۲ هزار سهامدار جدید
آمارهای سپردهگذاری مرکزی اوراق بهادار (سمات) از تعداد سهامداران تازه وارد بورس در سال ۹۸ نشان می دهد؛ پارسال، در هر ماه به طور میانگین ۶۸ هزارو ۵۰۰ سهامدار جدید وارد بورس شدهاند و شیب ورود سهامداران تازه وارد رفته رفته رشد کرده به طوری در نخستین ماه سال ۵۵ هزار سهامدار جدید وارد بورس شدهاند در حالی که این رقم در ماه پایانی سال ۹۸ از مرز ۱۷۲ هزار نفر هم عبور کرد. مطابق این اطلاعات پارسال در مجموع ۸۲۲ هزار سهامدار جدید وارد بورس شده اند که با اضافه شدن این تعداد سهامدار، جمعیت کل سهامداران بورس ا ۱۱ میلیون ۶۵۵ هزار نفر رسیده است.نکته حائز اهمیت این است که روند ورود سهامداران جدید به بورس نه فقط ثابت نمانده بلکه هرماه تعداد سهامداران جدید نسبت به ماه قبل در حال رشد است. آمارها میگوید در بهمن و اسفند سال قبل به یکباره تعداد سهامداران تازه وارد ۲.۵ برابر افزایش یافته و از ۶۸ هزار نفر به ۱۵۴ هزار نفر در بهمن ماه و ۱۷۲ هزار نفر در اسفند ماه رسیده است.
تعداد سهامداران حرفه ای
اطلاعات دقیقی که نشان دهد در حال حاضر چه تعداد سهامدار حرفه ای در بورس وجود دارد در دست نیست اما برآوردهای به نسبت دقیق از میزان معاملات کدهای سهامداری نشان میدهد در حال حاضر یک میلیون ۵۰۰ هزار سهامدار فعال در ایران وجود دارد که می توان گفت از این تعداد دست کم ۳۱۰ هزار نفر به صورت تمام حرفهای و یک میلیون نفر به صورت نیمه حرفه ای در بورس سرمایهگذاری میکنند. مطابق آمارهای موجود پارسال یک میلیون و ۹۰ هزار سهامدار دست کم یک تا ۱۰ معامله در بازار سهام انجام داده اند و ۳۱۰ هزارو ۳۰۰ نفر هم بیش از ۲۱ معامله انجام داده اند. سهامداران حرفه ای، سهامدارانی هستند که بخش عمده منابع درآمدی خود را بر روی سرمایه گذاری در بورس متمرکز کرده اند و اگرچه نمی توان برآورد کرد که دارای شغل دوم هستند یا خیر اما می توان گفت روزانه زمان زیادی را صرف معاملات در بورس می کنند. این اطلاعات همچنین نشان می دهد ۱۲۶ هزار نفر نیز سال قبل به طور متوسط بین ۱۰ تا ۲۰ معامله در بازار سهام انجام داده اند.
تعداد سهامداران جدیدی که در سال ۹۸ وارد بورس شده اند
تعداد کد های جدید |
ماه |
۵۵۰۰۰ |
فروردین |
۳۹۰۰۰ |
اردیبهشت |
۲۳۰۰۰ |
خرداد |
۳۴۰۰۰ |
تیر |
۴۸۰۰۰ |
مرداد |
۶۱۰۰۰ |
شهریور |
۹۱۰۰۰ |
مهر |
۲۵۰۰۰ |
آبان |
۵۲۰۰۰ |
آذر |
۶۸۰۰۰ |
دی |
۱۵۴۰۰۰ |
بهمن |
۱۷۲۰۰۰ |
اسفند |
تعداد سهامداران فعال بازار سرمایه
وضعیت |
تعداد سهامدار |
تعداد معاملات در سال |
نیمه حرفه ای |
یک میلیون ۹۰ هزار نفر |
۱تا ۱۰ معامله |
حرفه ای |
۱۲۵ هزارو ۷۰۰ نفر |
۱۱تا ۲۰ معامله |
تمام حرفه ای |
۳۱۰ هزارو ۳۰۰ نفر |
بیش از ۲۱ معامله |