پرویز کلانتری درگذشت

پرویز کلانتری، نقاش، تصویرگر و نویسنده، جمعه شب ۳۱ اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۵ پس از ۸۵ سال زندگی پرثمر درگذشت. کلانتری که آذرماه سال ۹۳ دچار سکته مغزی شده بود و طی ماه‌ها گذشته، دوران نقاهت را می گذراند، جمعه شب به دلیل عوارض ناشی از سکته و کهولت سن، دارفانی را وداع گفت. پرویز کلا‌نتری طالقانی، متولد یکم فروردین سال ۱۳۱۰ در زنجان بود. او در دانشکده هنرهای زیبای تهران به تحصیل پرداخت و در سال ۱۳۳۸ در رشته هنرهای تجسمی دانش آموخته شد.

او دورانی درگیر فضای سیاسی و جزو مخالفان شاه بود اما پس از دستگیری در جریان ملی شدن نفت، از سیاست فاصله گرفت و تا پایان عمرش همین رویه را ادامه داد: «هم کلاسی هایم گرایش های سیاسی متنوعی داشتند. من هم طرفدار نهضت ملی شدن نفت بودم و به خاطر پخش کردن اعلامیه دستگیر و زندانی شدم و یک ماهی به یک کمپ نظامی حد فاصل خرمشهر و آبادان تبعید شدم و همان جا بود که از سیاست متنفر شدم و فهمیدم که باید فقط نقاشی کنم و زندان باعث شد که با فعالیت سیاسی خداحافظی کنم».

این نقاش که از جمله هنرمندان مکتب سقاخانه‌ای به شمار می رود، از سال ۵۳ با شروع نقاشی‌های کاهگلی، دوره تازه‌ای در زندگی هنری خود آغاز کرد که تا واپسین روزهای عمرش ادامه یافت. تابلوهای او جلوه‌ای ملموس از زندگی مردمان کویر را در خود داشتند. کلانتری در دوران تحصیل در دانشگاه با همایون صنعتی‌زاده، رئیس دانشکده هنرهای زیبا آشنا و همین آشنایی سبب شد به مؤسسه انتشارات فرانکلین ـ که کتاب‌های درسی و نشریه‌های "پیک" را منتشر می‌کرد ـ راه یابد.

او که بخش عمده‌ای از تصویرگری‌های فانتزی کتاب‌های درسی را به ‌عهده داشته، خالق نقاشی درس‌های معروفی همچون «مرغابی‌ها و لاک پشت»، «روباه و خروس» و البته داستان «روباه و زاغ» است. این هنرمند بیش از چهل سال به تصویرگری پرداخت و نزدیک به ۲۶ کتاب کودک همچون "کدو قلقله زن"، "جمجمک برگ خزون"، "گل اومد بهاراومد" و "رنگین کمان" را تصویرگری کرده ‌است.

کلانتری، در مراکز هنری از جمله دانشکده هنرهای زیبای تهران و کالج هنری کودکان در کالیفرنیا تدریس کرد و مدتی مدیر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در تهران بود. کلانتری حتی یک ‌بار در مهرماه 91 نمایشگاهی از آثار تصویرگری این کتاب‌ها را با نام «به یاد کودکی» برپا کرد تا تجدید خاطره‌ای باشد برای کسانی که از این شخصیت‌های کتاب‌های درسی خاطره دارند.

او در نمایشگاه‌های گروهی و انفرادی متعددی در داخل و خارج از کشور، شرکت کرده و یک اثر از آثار این تصویرگر ایرانی در فهرست تمبرهای ویژه سازمان ملل به چاپ رسیده است. همچنین تابلوی مشهور "شهر ایرانی" او در مقر سازمان ملل در نایروبی قرار دارد. زنده یاد کلانتری دستی هم در نوشتن داشت و کتاب‌هایی مانند "ولی اوفتاد مشکل‌ها"، "چهار روایت"، "نیچه نه، فقط بگو مشد اسماعیل" را روانه بازار نشر کرده است.

کلانتری همواره کوشیده بود نوشتنش در سایه نقاشی‌اش قرار نگیرد و در همین ارتباط تأکید داشت: «شما در واقع با سه نفر روبه رو هستید؛ پرویز کلانتری نقاش و کلانتری تصویرگر و کلانتری که میل وافری به نوشتن دارد؛ هرچند در نقاشی های من درخت و پرنده کم مشاهده می کنید، در تصویرسازی هایم برعکس است. در داستان هایم نیز در برخی موارد درختان حضور دارند».

همچنین مقالات بسیاری در مورد هنر و هنرمندان ایرانی از این نقاش و تصویرگر در نشریات منتشر شده‌اند و او در سفرهای خود به خارج از ایران برای معرفی هنر ایرانی به مخاطبان خارجی تلاش زیادی کرده است.