ميزان سهم زنان ایرانی از اشتغال

سال 1392، وقتی قرار بود نماینده جدید مردم برای نشستن بر صندلی ریاست جمهوری انتخاب شود، هر كدام از نامزدها از برنامه‌هایشان می‌گفتند و شعارهایشان زیر ذره‌بین قرار می‌گرفت. یكی از وعده‌های منتخب مردم یعنی حسن روحانی، شامل حال زنانی می‌شد كه از تبعیض و نادیده گرفته شدن خسته بودند. روحانی با تاكید بر ایجاد فرصت‌های برابر، گفت: «تبعیض برای زنان ما قابل قبول نیست. جنسیت نمی‌تواند معیار درستی برای تصدی مسئولیت‌ها در جامعه باشد و در تصمیم‌سازی‌ها و تصمیم‌گیری‌ها باید زنان همانند مردان نقش ایفا کنند.»

او همچنین در حرف‌هایش تاكید كرد: «امروز که نیاز به حرکت جامعه برای رشد داریم باید جمعیت 50 درصدی زنان را مورد توجه قرار دهیم. حتی باید امروز در برخی مشاغل مدیریتی سهمی برای زنان قائل شویم. با یک عقب ماندگی مزمن تاریخی در این زمینه مواجهیم و باید این عقب‌ماندگی جبران شود. در دولت تدبیر و امید در عرصه مدیریت، جنسیت معیار نخواهد بود.»

با این حال، هرچند روحانی گفته بود دولت تدبیر و امید برابری را بین مردان و زنان برقرار می‌کند، در شروع فعالیتش و انتخاب نشدن هیچكدام از زنان توانمند كشورمان برای تصدی پست‌های وزارت، این پرسش ایجاد شد كه پس این برابری قرار است از كجا شروع شود؟ اما فعالان زنان امیدشان را به تدبیرِ دولت امید از دست ندادند و همچنان منتظر ماندند تا در آینده دور یا نزدیك، خبرهای خوبی به گوششان برسد. از آن روز، اتفاقات كوچك و بزرگ زیادی افتاد كه بعضی امیدواركننده بود و بعضی دیگر با انتقادهایی از سوی فعالان زنان مواجه بود.

اما آخرین نمونه اتفاق امیدواركننده‌ای كه البته با مخالفت بعضی هم مواجه بود، همین چند روز گذشته بود كه رییس دولت یازدهم در واكنش به آزمون استخدامی كه فرصت‌های كمتری را برای زنان نسبت به مردان در نظر گرفته بود،‌ دستور بازنگری این آزمون را داد. روحانی به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی دستور داد تا هنگام اطمینان از تأمین حقوق زنان در فرصت‌های شغلی، آزمون استخدامی به تعویق بیفتد و سهمیه‌های جنسیتی در جهت رعایت عدالت، اصلاح شود. نابرابری فرصت‌ها اگرچه سابقه طولانی دارد، اما این مخالفت توانست روزنه‌ امیدی برای اهتمام نسبت به كم كردن تبعیض بین زنان و مردان در سطوح مختلف تحصیلی، اشتغال، قوانین و ... باشد.
 
اشتغال زنان در ایران
نگاهی به نتایج طرح آمارگیری نیروی كار سال 1394 نشان می‌دهد زنان همچنین در وضعیت خوبی از اشتغال قرار ندارند. بر اساس نتایج این طرح در سال 1394، بررسی نرخ بیكاری نشان می‌دهد كه 11 درصد از جمعیت فعال، بیكار بوده‌اند و نرخ بیكاری در بین زنان نسبت به مردان بیشتر بوده است. همچنین، این نتایج نشان می‌دهد نرخ مشاركت اقتصادی در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی كمتر بوده است. در بررسی نرخ بیكاری در هر دو گروه 24 - 15 و 29 - 15 ساله نیز دیده می‌شود كه نرخ بیكاری زنان نسبت به مردان بیشتر بوده است.

بر اساس این جدول،‌ در سال 2000 نسبت جنسیتی زنان فعال اقتصادی به مردان در ایران، 0.190 بوده، در سال 2005 این نسبت به 0.262 رسیده که نشان از کاهش نابرابری جنسیتی در فعالیت اقتصادی دارد و در سال 2008، به 0.219 تنزل یافته است که افزایش نابرابری جنسیتی در فعالیت اقتصادی طی سال‌های 2005 تا 2008 را نشان می‌دهد. این نسبت در سال 2011 با وجود ارتقا به 0.226 به نسبت جنسیتی سال 2005 هم نرسیده است و درواقع سطح نابرابریِ مشارکت اقتصادی در سال 2011 بیش از سال 2005 بوده است.
این عدد و رقم‌ها كه نابرابری جنسیتی را در فعالیت اقتصادی زنان و مردان نشان می‌دهد در حالی است كه در سال‌های اخیر با رشد صعودی میزان تحصیل‌كردگی زنان در كشورمان مواجه بوده‌ایم كه آمارهای وزارت علوم گواه آن است. به نظر مي‌رسد گام‌هاي آهسته‌اي براي ايجاد فرصت‌هاي شغلي بيشتر براي زنان برداشته شده اما هنوز راه درازي در پيش است تا زنان به عنوان بازوهایی قدرتمند برای اشتغال در بخش‌هاي مختلف و مناصب مدیریتی به حساب بيايند.