گروه جامعه: زنان و وضعیت اشتغال، کار و شیوههای مواجهه با آنان همواره در جوامع مختلف یکی از دلنگرانیها بوده و هست و شاید یکی از علل بروز این دلنگرانیها، ناقص بودن اطلاعات زنان در خصوص حقوق اجتماعیشان است.
طرح و بررسی مسائل زنان به واسطه وجود رویکردهای مختلف، همواره محلی برای بروز جدلهای کارشناسانه حقوقی و اجتماعی بوده و هست. تفکیک جنسیت تا جایی که دین و ارزشهای اسلامی آن را مورد تاکید قرار دادهاند، معترضی ندارد، اما آنجا که این تفکیک به سطح تصمیمگیریها و تصمیمگیرندهها رسیده و حتی در اظهارنظرها مردان را به زنان ترجیح میدهند و حضور زنان را که طی سالهای انقلاب و دفاع مقدس و سازندگی، دوشادوش مردان برای اعتلای نظام اسلامی، تلاش کردهاند و حتی در برخی مواقع از مردان هم پیشی گرفتهاند، اعتراضها را بر میانگیزد.
زنان در ایران اسلامی امروزه جوهر وجودیشان را در فعالیتهای اجتماعی، اقتصادی و حتی سیاسی نشان دادهاند. تا جایی که گاهی با ایجاد اشتغال، مردان را به کار گرفتهاند و بی ادا و ادعا خودشان را در موفقیتهای مملکت سهیم میدانند. اما در داستانهای ما از گذشته تا امروز، قصهها خوب تمام نمیشود و همیشه جایی برای نگرانی باقی میماند. نگرانیهایی که در گفتوگو با مدیرکل دفتر امور بانوان و خانواده استانداری فارس بهعنوان بالاترین مقام مرجع در موضوع زنان و خانواده در سطح فارس، میتواند بازگو کننده نظرات و نگاههای دولت به این مبحث باشد.
مدیرکل دفتر امور بانوان و خانواده استانداری فارس نیز نسبت به وضعیت اشتغال زنان اظهار نارضایتی کرده و معتقد است: بانوان با کمترین مزایا و سنوات به کار گرفته می شوند و در پایان هر ماه با دریافت دستمزدی ناچیز زندگی خود را از سر می گیرند. معصومه دستغیب، اداره کار و امور اجتماعی را متولی ساماندهی وضعیت اشتغال زنان دانست و ادامه داد: چنانچه زنان نسبت به میزان حق و حقوق خود آگاه شوند بسیاری از مشکلات پیش رو برطرف خواهد شد.
وی با بیان اینکه دفتر امور بانوان و خانواده با جدیت مطالبه حقوق زنان را دنبال میکند، گفت: آسیبهای موجود در عرصه اشتغال زنان به عنوان یک دغدغه فراگیر، شناسایی و سپس با برنامه ریزی های لازم توسط مسئولین و کارشناسان مربوطه برطرف خواهد شد. دستغیب با تاکید بر اینکه اشتغال بانوان باید تابع قوانین خاص باشد، تصریح کرد: باید در قانون کار برای مشکلات متعدد زنان در محل کار اهمیت قائل شد چرا که این خلاء عواقب نگران کننده ای را در خصوص تحکیم خانواده به دنبال خواهد داشت.
وی که بر تداوم اجرای برنامههایی با موضوع نقش زن در تحکیم خانواده اصرار و خاطرنشان کرد: طی سالها فعالیتهایی از سوی معاونت زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری صورت گرفته است اما برای جامعه زنان چندان سود بخش نبوده است. مشاور استاندار فارس یادآور شد: اشتغال بانوان باید به نحوی باشد که خدشهای به ویژگیهای زنانه و عزت نفس آنان وارد نکند و همواره حرمت شان در محل کار محفوظ بماند.
وی نسبت به حمایت همه جانبه دفتر امور بانوان استانداری فارس در خصوص رفع مشکلات اشتغال بانوان قول مساعد داد و افزود: در ماه گذشته، تهران میزبان اولین کنگره سلامت زن در محل کار شد که تلاش داریم با پیگیری های لازم در شیراز نیز شاهد برگزاری چنین همایشی باشیم.عضو هیئت علمی و مشاور رئیس دانشگاه شیراز نیز از به کارگیری زنان با کمترین دستمزد گلایه و عنوان کرد: بانوان بسیاری در اجتماع امروز به دلیل طلاق و اعتیاد همسرانشان با کمترین حقوق و مزایا مشغول به کار می شوند که این موضوع آسیبهای قابل توجهی در پی خواهد داشت.
دکتر محبوبه البرزی، تجردگرایی را یکی از آسیبهای اشتغال نا مناسب زنان دانست و خاطرنشان کرد: مشکلات در محل کار و دریافت حداقل دستمزد، آستانه تحمل بانوان را کاهش داده و موجب پرخاشگری آنان می شود. این استاد جامعه شناس ادامه داد: بیشتر خانم ها در محل کار از آرامش و امنیت شغلی بی بهرهاند و از ترس اخراج و حفظ آبرو در برابر ناملایماتیها سکوت میکنند.
وی با اشاره به اینکه مسئولین به موضوع تجرد گرایی در جامعه توجهی کافی را ندارند، تصریح کرد: دختران مجرد تا اندازهای با کار و مشکلات آن درگیر میشوند که نسبت به موضوعات دیگر مانند ازدواج بیتفاوت شده و حس شادمانی و رضایت در آنان از بین میرود. البرزی، باور دارد: اغلب زنانی که در فضای نا مطلوب مشغول به کار میشوند پس از مدتی دچار آسیب های روحی و جسمی خواهند شد و آن دسته از مادرانی که مدت زمان بیشتری را در محل کار سپری می کنند از تربیت فرزندان خود غافل شده و نسل بعد نیز از بهره گیری اخلاق شایسته و مهارتهای اجتماعی لازم بی بهره می ماند.
وی که با اشتغال زنان موافق است، اعتقاد دارد که ساعات کاری زنان باید متناسب با توان و وضعیت خانوادگی آنان باشد و جنس کار به شکلی باشد که به شخصیت آنها خدشه ای وارد نکند. البرزی تناسب شغل بانوان را با زندگی در جامعه اسلامی ضروری توصیف و اضافه کرد: با از میان برداشتن تبعیض جنسیتی می توان گام های موثری در راستای رشد شخصیت زنان در محل کار برداشت و پاسخگوی نیاز آنها در این زمینه شد.
وی با ابراز نارضایتی از اینکه برخی کارفرمایان حجم فعالیت زنان را در محل کار نادیده میگیرند، ادامه داد: شاهد بودهایم که زنان بیشترین فعالیت را در محل کار خود دارند اما حقوق کمتری در مقایسه با آقایان دریافت می کنند. این جامعه شناس معتقد است: پشتیبانی دستگاههای مربوطه و تغییر نگرش نسبت به موضوع اشتغال زنان، همچنین برگزاری کارگاههای آموزشی در جهت بهبود این وضعیت کارساز است. نگاه باورمند به زنان و تواناییهای آنان در جامعهای که تاثیرگذاری این قشر از جامعه در عمل اثبات شده است، باید نهادینه شود.