عراقچی: صدا و سیما دبه کرد
به گزارش خبرنگار ایسنا، سید عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه در نشست خبری خود به مناسبت اولین سالگرد اجرایی شدن برجام گفت: چهارمین گزارش ما درباره اجرای برجام امروز به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ارایه می‌شود.وی با اشاره به گشایش های ایجاد شده در حوزه های انرژی، حمل و نقل و پولی و بانکی اظهار کرد: خوشبختانه با تلاش های وزارت نفت قراردادهای نفتی به خوبی انجام شده و گزارش‌های آن اعلام شده است و همچنین درآمدهای حاصل از فروش نفت امروز قابل وصول است. براساس گفته های معاون وزیر نفت 29 میلیارد دلار از فروش نفت در یک سال گذشته درآمد داشته ایم که همه این ها قابل وصول است.وی ادامه داد: البته بر سر راه ما سنگ اندازی ها وجود داشته است که مورد به مورد آن ها را حل کرده ایم.
عراقچی گفت: در حوزه حمل و نقل که بسیار موضوع کلیدی است و عمده حرکات اقتصادی بدون آن بی معنی است،گشایش های بسیار خوبی انجام شده است و براساس گزارش مقامات کشتیرانی الان بدون هیچ مشکلی کارها در حال انجام است. در گفت‌وگو و گزارش هایی که از آقای سعیدی گرفته ام مشکل بیمه، پرچم و کلاس کشتی ها حل شده است و دسترسی به بنادر تسهیل شده است. بنابراین هیچ مشکلی در حوزه کشتیرانی و حمل و نقل نداریم، یا حداقل باید بگویم مشکلی هم در این رابطه به ما ارجاع نشده است.وی ادامه داد: شرکت ملی نفتکش نهادی کلیدی در انتقال نفت ایران بود که با مشکل بیمه‌ها در زمان تحریم مواجه بودند، اما امروز این مشکل حل شده است و بیش از یک میلیارد دلار کشتی‌های ما پوشش بیمه‌ای دریافت می‌کنند.عراقچی در ادامه تصریح کرد: موانع خرید و فروش هواپیما میان ایران و کشورهای دیگر به ویژه تولیدکنندگان اصلی از بین رفته است و اولین هواپیما نیز وارد ایران شد. در حوزه هواپیمایی یک قرارداد 10 ساله بسته شده است و امروز هواپیماهای ما در همه فرودگاه‌ها به جز چند کشور سوخت‌گیری می‌کنند و در حال رفع مشکل برای سوخت‌گیری برای این چند کشور نیز هستیم.
وی با اشاره به رفع تحریم‌ها در حوزه‌های مالی و بانکی با بیان به اینکه در این حوزه هنوز شرایط بانک‌های ما به حالت عادی برنگشته است، اظهار کرد: علت‌های متعددی برای این مسأله وجود دارد که تقریباً هیچ کدام به برجام مربوط نیست. مهمترین مانع تحریم‌های بانکی تحریم‌های اولیه آمریکا است که بعد از انقلاب اعمال شده است اما در برجام به آنها پرداخته نشده است و ماهم نگفتیم که برداشته می‌شود. ما فقط در مذاکرات هسته‌ای پیرامون همین موضوع صحبت کردیم. اما راه‌های جایگزین مشروع و قانونی وجود دارد که می‌توانیم بدون استفاده از سیستم مالی آمریکا نقل و انتقالاتمان را انجام دهیم. مهم این است که در هر پروژه باید مسیر بانکی خودش را پیدا کنیم. همانطور که در رابطه با قرارداد ایرباس و بوئینگ کانال بانکی خاص خودش ایجاد شد. همچنین در رابطه با قرارداد پژو که حدود 600 میلیون یورو است کانالی مالی و بانکی ایجاد شد.
وی ادامه داد: موانع دیگر از جمله قوانین پولشویی، مقابله با منابع مالی تروریست‌ها از جمله داعش و القاعده باعث شده در 10 سال گذشته قواعد انضباطی پیچیده وضع شود و بانک‌های ما به خاطر تحریم‌ها از این فضا دور بودند اما حالا به تدریج در حال به روز شدن هستند.عراقچی گفت: دوستان بانکی مطرح می‌کنند اگرچه مشکلات بانکی هنوز هست اما هیچ کجا در بن‌بست نیستیم. در هر حال به طور کلی در حوزه بانکی و مالی در وضعیت خوبی قرار داریم.
وی همچنین اظهار کرد: در گزارش سه ماهه چهارم اجرای برجام که امروز کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ارائه کرد درباره دیگر جنبه‌ها و بخش‌های اجرای برجام به طور دقیق اطلاع‌رسانی شده است.معاون ظریف اشاره کرد: برجام خوب حرکت کرده و گشایش‌های خوبی را داشته است. باید بگویم که کسی به ایران لطف نکرده است؛ نه آمریکا و نه اروپا. نه تنها آنها منتی به سر ایران ندارند بلکه ما مدعی هستیم با اقداماتشان علیه ایران کار ما را کند کردند. در عین حال که ما با تک تک اقداماتشان مقابله کردیم و الان وضعیتمان در شرایط خوبی قرار دارد.وی در ادامه در پاسخ به سوال خبرنگاری مبنی بر اینکه آیا با تیم جدید وزارت امور خارجه آمریکا تماس‌هایی برقرار کرده‌اید، خاطرنشان کرد: ما جز مسایل فنی اجرای برجام مذاکره‌ای با آمریکایی‌ها نداریم. در مبحث بازگشت تحریم‌ها و تبادلات بانکی و موضوعات دیگر مذاکره می‌کنیم اما با آمریکایی‌ها مذاکره دیگری حتی نسبت به آینده برجام نداریم. مذاکرات دوجانبه‌ای که در حاشیه کمیسیون مشترک برجام انجام می‌شود در سطح کارشناسی و در زمینه نقض برجام با تمدید قانون تحریم‌های آمریکا بود.
وی گفت: ما برای مذاکره با آمریکا و بررسی مسایل اجرای برجام طبق مکانیسمی که در برجام آمده است عمل می‌کنیم.عراقچی درباره احتمال پاره کردن برجام و یا انجام اقداماتی که ایران را به سمت خروج از برجام بکشد، اظهار کرد: برجام یک تعهد بین‌المللی است. اگر کشوری بخواهد برجام را کنار بگذارد تصمیم خودش است. ما درباره برجام مذاکره مجدد نمی‌کنیم و اگر کسی تصمیم دارد آن را پاره کند انتخاب با اوست؛ عکس‌العمل ما هم در برابر این اقدام روشن است. ما هم آن را آتش می‌زنیم و این به معنی آن است که هیچ مذاکره مجددی نخواهیم داشت و پرونده هسته‌ای ایران مجدداً باز نمی‌شود.
وی درباره برخی اقدامات احتمالی برای اجرای سختگیرانه برجام از سوی آمریکا، خاطرنشان کرد: برخی به ترامپ توصیه می‌کنند که برجام را به طور سختگیرانه اجرا کند تا به این شکل ایران خودش اقدام به خروج از برجام کند. اما امروز شاهد هستیم که حتی مخالفان برجام در آمریکا به ترامپ توصیه می‌کنند که برجام را پاره نکند و یا آن را کنار نگذارد بلکه با تحریم‌های بیشتر در حوزه‌های دیگر کاری کند که ایران خودش کنار بکشد.
عراقچی تأکید کرد: مسلماً جمهوری اسلامی ایران مفهومی به نام اجرای سختگیرانه برجام را قبول ندارد. ما همانطور که در برجام آمده است خواهان اجرای برجام با حسن نیت و در فضای سازنده هستیم و این تعهدی است که کشورهای گروه 1+5 از جمله آمریکا در چارچوب برجام آن را پذیرفته‌اند و صرفاً بیان امیال و آرزوها نیست. اگر آمریکایی‌ها یا هر کشور دیگری به سمت اجرای سختگیرانه حرکت کند از دید ما حرکت در خلاف مسیر اجرای برجام است. این که ترامپ بین برجام و غیر آن انتخاب کند با اوست اما باید تبعات انتخابش را بپذیرد.وی در خصوص مذاکره با تیم سیاست خارجی ترامپ با تأکید بر اینکه مذاکرات هسته‌ای ما با آمریکا تمام شده است،خاطرنشان کرد: در حوزه اجرای برجام ممکن است ما با آمریکایی‌ها در سطح فنی مذاکره کنیم اما مذاکره سیاسی دیگر تمام شده و بعد از اجرایی شدن برجام نه با دولت فعلی و نه دولت بعدی وارد مذاکره نشده و نخواهیم شد. از دید ما برجام تمام شده است و موانع اقتصادی را هم برداشته است فقط باید مراقب سنگ‌اندازی‌ها باشیم.
وی در پاسخ به سوال دیگر خاطرنشان کرد: آمریکایی‌ها به سیاست غنی‌سازی صفر در ایران معتقد بودند اما ما یک روز هم غنی‌سازی را تعلیق نکردیم و تاریخ قضاوت خواهد کرد چه کسی در پیشبرد مواضعش پیرو بوده است. حرکت خردمندانه ایران در طول مذاکرات و بعد از آن باعث شد که دیگر نتوانند مثل سابق با ایران رفتار کنند. موضوع هسته‌ای ایران حل و فصل شده و پرونده PMD بسته شده است و آنها نمی‌توانند با ایران به عنوان کشور تهدیدکننده صلح و امنیت برخورد کنند چرا که تمام بهانه‌ها از آنها گرفته شده است.
وی با اشاره به مواضع پیشنهادی دفاع و خارجه ترامپ درباره برجام، گفت: مواضع آنها نشان می‌دهد که نظراتشان کمی با ترامپ متفاوت است. وزیر امور خارجه پیشنهادی ترامپ گفت که باید بررسی کاملی داشته باشیم و مضرات و مزایای برجام را بررسی کنیم. ما معتقدیم دولت جدید آمریکا هم قادر به کنار گذاشتن برجام نیست. اگر آنها تصمیم به کنار گذاشتن برجام بگیرند و یا صحبت از بازبینی آن داشته باشند ما هم برای همه نوع شرایطی آمادگی کامل داریم و طبق مصوبه مجلس در یک دوره زمانی مشخص فعالیت‌های هسته‌ای خود را به قبل باز می‌گردانیم.وی ادامه داد: امروز وجهه ایران پس از برجام متفاوت شده است و حقانیت ایران در اثبات ادعاهایش به اثبات رسیده و دیگر نمی‌توانند بگویند ایران تهدید است بلکه ایران کشوری با نقش و نفوذ مثبت در منطقه است.
معاون حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه در خصوص موضع کمیسیون مشترک برجام در برابر تمدید قانون تحریم‌های آمریکا، اظهار کرد: آیسا یکی از مهمترین تحریم‌های آمریکا است و ما توانستیم این قانون را به عنوان تحریم هسته‌ای در برجام مورد شناسایی قرار دهیم چرا که در بحث مبارزه با سلاح‌های کشتار جمعی به موضوع سلاح هسته‌ای مورد ادعایشان درباره ایران اشاره شده است و طرف آمریکایی در نهایت مجبور شد این تحریم را هم در چارچوب تحریم‌های هسته‌ای قرار داد و با اجرایی شدن برجام با دستور رئیس جمهور آمریکا بلااثر شد. ما عمیقاً معتقد بودیم با پایان یافتن این تحریم تمدید آن به معنای تحریم جدید و نقض برجام است. ما از ابتدا تلاش داشتیم در مذاکرات هیچ اقدامی را در اختیار کنگره آمریکا قرار ندهیم چرا که فضای کنگره به نفع ایران نبود و اساساً کنگره‌ای که نتانیاهو در آن حق وتو دارد نباید برجام در اختیارش گذاشته شود. خوشبختانه دیگر کشورهای گروه 1+5 با ما هم‌نظر بودند و تأکید داشتند اگر قانون تمدید شده آیسا با دستور رئیس جمهور بلااثر نشود نقض فاحش برجام است اما خوشبختانه بعد از تمدید رئیس جمهور آمریکا این قانون را مجدداً بلااثر کرد.
معاون ظریف در ادامه درباره ابهامی که از سوی برخی رسانه‌ها مطرح شده است مبنی بر اینکه اگر ایران شکایت به کمیسیون برجام ببرد و در آنجا حل نشود نمی‌تواند به شورای امنیت شکایتش را ارجاع دهد؟ با اشاره به بندهای 36 و 37 برجام، گفت: اگر زمانی با بازگشت تحریم‌ها مواجه شویم ابتدا گفت‌وگوی دوجانبه و سپس کارگروه تحریم و کمیسیون مشترک و یا نشست در سطح وزرا تشکیل می‌شود و بعد از آن اگر موضوع حل و فصل نشد موضوع می‌تواند به شورای امنیت ارجاع شود. اگر کشور شاکی ایران باشد طبق برجام می‌تواند در صورت حل و فصل نشدن شکایت در کمیسیون برجام تعهداتش را به طور جزیی یا کلی لغو کند چرا که ما شکایتمان را به شورای امنیت نمی‌بریم. ما نمی‌توانیم از کسانی شکایت کنیم که در آن شورا قاضی هستند. بنابراین تعهدات خود را به تشخیص هیأت نظارت بر برجام به طور جزیی یا کلی متوقف می‌کنیم.
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه برجام می‌تواند به عنوان الگویی در موضوعات منطقه ای و بین‌المللی به کار گرفته شود با بیان اینکه برجام الگوی هیچ موضوع دیگری نیست و تنها در بحث هسته‌ای ایران محقق شده است، گفت: اما رویکردهایی که در مذاکرات هسته‌ای و نیز توافق به کار گرفته شد می‌تواند در مسائل مختلف مورد استفاده قرار گیرد.معاون ظریف درباره برخی اظهارات مبنی بر اینکه چینی ها در یکی از قراردادهای بازطراحی راکتور اراک قیمتی بالاتر از حد معمول درخواست کرده اند، گفت: من کاری به ماهیت و جزئیات مذاکرات مربوط به بازطراحی میان چین و سازمان انرژی اتمی ندارم اما پیام این موضوع آن است که همکاری ما با چین یا سایر کشورهای 1+5 برای ساخت راکتور اراک آنقدر خوب پیش رفته است که الان دعوا بر روی قیمت است. سازمان انرژی اتمی مذاکرات خوبی داشته و بسیاری از موانع رفع شده است.
وی تاکیدکرد: طراحی‌ها در راکتور جدید توسط ایران انجام می‌شود و ایران نیز خودش اجرای بازطراحی را برعهده دارد. کشورهای دیگر تنها تامین گواهی نامه های بین‌المللی مبنی بر صحت این راکتور و نیز تامین تجهیزات را به عهده دارند و امروز تنها در یک قرارداد ( قرارداد مشاوره‌ای ) در بازطراحی اراک با چینی ها بر سر قیمت چانه می زنیم.عراقچی در پاسخ به سوال خبرنگار دیگری درباره لغو حضورش در تلویزیون که قرار بود شنبه شب برای ارائه گزارش اجرای برجام در یک سال گذشته حاضر شود گفت: دوستان صدا و سیما مدتها متقاضی حضور من در صدا و سیما هستند و حداقل از سه شبکه درخواست کردند که در جلسه ای حاضر شوم و خود آنها پیشنهاد کردند که تنها من حضور یابم. اما دیروز گفتند شرایط عوض شده است بنابراین می‌توانم بگویم صدا و سیما یک قراری گذاشت و بعد هم دبه کرد.
وی خاطر نشان کرد: در هیچ جای دنیا این گونه نیست که یک مقام رسمی را در حالیکه می خواهد گزارش کار خود را ارائه کند در کنار منتقد بنشانند. ما از مناظره و گفت‌وگو ابایی نداریم . من از ابتدای مذاکرات هسته‌ای در جلسات خصوصی با منتقدان صحبت کرده ام و در وزارت خارجه این جلسات برگزار می شد. البته برخی منتقدان هیچ وقت نیامدند اما در کل جلسات مفیدی بود. معتقدم وقتی سربازی بر می گردد به خانه می خواهد گزارش کار بدهد گذاشتن یک منتقد کنارش کار قشنگی نیست.
این مقام وزارت خارجه در پاسخ به این پرسش که آمریکایی ها در مذاکرات برای لغو تحریم های آیسا به طور شفاهی قول داده بودند گفت: آمریکایی ها قانون آیسا را به خاطر برجام متوقف کردند و اوباما و یا رئیس‌جمهور بعدی آمریکا باید دستور توقف این قانون را همواره اعلام کنند در غیر این صورت نقض فاحش برجام صورت گرفته است.وی گفت: از نظر ما مهم است که قانون مورد تمدید قرار گرفته با دستور رئیس‌جمهور ؛ هر رئیس‌جمهوری باشد متوقف شود.
