اندر فضیلت دیوانگی در اقتصاد!

مهرداد ابوطالبی اصفهانی
به رقم‌های زیر دقت کنید:
200 میلیارد دلار قرار داد برای توسعه بهداشت و درمان و صنایع نفت و گاز و معدن
15میلیارد دلار توسعه صنایع الکترونیک
110 میلیار دلار فروش آنی سلاح به همراه 350 میلیارد دلار قرارداد 10 ساله فروش تجهیزات نظامی پیشرفته
2 میلیار دلار قرارداد فروش موشک و 15 میلیارد دلار فروش جنگنده اف_16
3. 8 میلیارد دلار فروش انواع کشتی و قایق‌های جنگی و هواپیمای نظامی و موشک ضد تانک
5 میلیار دلار فروش هواپیما، موشک و تسلیحات سبک
اینها فقط بخشی از قراردادهایی هستند که که دونالد ‌ترامپ تنها طی دو سفر اخیرش  به حاشیه خلیج فارس با کشورهای عربستان، امارات، بحرین، کویت و قطر امضا کرده است. تماما در حوزه صنایع به شدت پر سود نظامی و الکترونیک و صد البته نفت. جمع ارقام بالا حدود 685 میلیارد دلار است و این‌ها البته قراردادهایی هستند که بایک سرچ ساده در گوگل می‌توانید از آنها مطلع شوید و این‌ها جدا است از قرارداد‌ها با سایر کشور‌های جهان و یا حتی سایر قراردادها با همین کشور‌های پرنفت و پول که قرار نیست امثال ما با سرچ کردن در گوگل از آن مطلع شویم.

در دوران پسا برجام و با رفع تحریم‌های مالی و روند افزایش صادرات نفت ایران و با احتساب صادرات روزانه 3 میلیون بشکه نفت 45 دلاری، کل در آمد نفت ایران در سال 95 به رقمی حدود 49 میلیارد دلار بالغ می‌شود. دوباره ارقام را بخوانیم، کل صادرات نفت ایران در دوران پسابرجام و با افزایش صادرات و پس گرفتن سهم‌مان از بازار نفت و اوپک می‌شود حدود 50 میلیارد  دلار. یعنی ‌ترامپ به‌اندازه در آمد 13 سال نفت ایران فقط طی دو مسافرت به چند کشور همسایه تجهیزات پر سود فروخته است.  هنوز هم می توان برای خوب ندانستن تاریخ و جغرافیا سرزنشش کرد؟ از بین سیاست مداران آمریکا اولین بار کلینتون مسئله گرمایش زمین را به عنوان یک بحران مطرح کرد. رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه پس از او جرج بوش زیر بار فشار‌های داخلی و خارجی برای امضای قرارداد کیوتو نرفت و تلاش کرد اساسا مساله گرمایش زمین  و ارتباطش با انتشار گازهای گلخانه‌ای را رد کند.

اوباما پس از جرج بوش آمد و این‌بار رئیس‌جمهور دموکرات کاخ سفید به صداهای بیرون از کاخ و لابی‌های قدرتمند نفت و ذغال سنگ گوش داد و قرارداد پاریس را امضا کرد. آمریکا در کنار چین به عنوان بزرگترین تولید کنندگان گازهای گلخانه‌ای متعهد شدند بیشتر از سایر کشور‌ها در روند توسعه انرژی‌های پاک سرمایه گذاری کنند و حتی متعهد شدند برای توانمند‌سازی سایر کشور‌های جهان برای توسعه استفاده از انرژی‌های پاک و تجدید‌پذیر کمک کنند.‌ ترامپ با شعار حمایت از کارگران صنعت فرسوده و کم بازده ذغال سنگ و با حمایت لابی‌های قدرتمند صاحبان صنایع نفت و گاز و ذغال سنگ آمد و طی یک سخنرانی بی باکانه خروج از پیمان بزرگ پاریس را اعلان کرد. از رهبران سیاسی جهان و صاحب فیس بوک گرفته تا روشنفکران جهان و کاربران فیس‌بوک این کار را فاجعه بار و دیوانه وار توصیف کردند اما‌ ترامپ دیگر قرار نبود صدها میلیارد دلار را صرف توسعه انرژی‌های پاک کند و حتی بدتر از آن به کشور‌های ضعیف‌تر حاتم بخشی کند. نکته مهم‌تری که‌ترامپ و لابی‌های همراهش خوب می‌دانستند این بود که دیگر قرار نیست بازار جهانی ذغال سنگ را به رقبای سنتی شان چین و هند واگذارند و در عوض از سانتی‌گراد‌های بی ارزش دمای کره زمین مراقبت کنند. در این بین کارگران صنایع قدیمی ذغال سنگ هم به سرکارهای نا امنشان بازگشتند و خب هر سیاستمداری می‌داند این یعنی حداقل چند کرسی بیشتر در مجلس و سنا برای خودی‌ها و یا حتی ذخیره رای برای دوره بعدی انتخابات.

ترامپ از قرارداد تجارت آزاد اقیانوس آرام (ترانس پاسیفیک) هم خارج شد. دیگر قرار نیست کشور‌های صنعتی دیگری چون آلمان و ژاپن کالاهای صنعتی شان را با هزینه گمرکی کم به آمریکا صادر کنند.‌ ترامپ وعده داده مالیات‌ها را تا 75 درصد کاهش می‌دهد و البته برای شرکت‌هایی که خارج از آمریکا سرمایه‌گذاری کنند جریمه وضع می‌کند و این‌ها همه یعنی یک تلاش کلاسیک برای مثبت نگه داشتن‌تراز تجاری.نرخ اشتغال در دوران‌ترامپ از 81 درصد به 84 درصد رشد کرده است. نرخ بیکاری در آمریکا به پائین‌ترین در ۱۷ سال گذشته رسید. اقتصاد آمریکا ماه گذشته شاهد ایجاد ۲۶۱ هزار شغل جدید بود که نرخ بیکاری را به 1/4درصد کاهش داد که پائین‌ترین نرخ بیکاری در ۱۷ سال گذشته محسوب می‌شود. بر خلاف برخی پیش‌بینی‌ها تورم از حدود 8/2 به زیر 2درصد کاهش یافته است. کسری تجاری از سال آخر ریاست اوباما کمی بهتر شده است و ادعا دارد که می تواند رشد تولید ناخالص را به 5 درصد برساند. 

این سخن كه این رشدهای اقتصادی موقتی هستند و در نهایت برای مردم آمریکا و «تمام جهان» خطرناک و مضر خواهند بود  هم موضوعیت چندانی ندارند.  اول اینکه آن بخش «تمام جهان»  که اصلا اهمیتی ندارد و‌ ترامپ و هم فکرانش هم بارها صراحتا نظرشان را راجع به «تمام جهان»  اعلان کرده اند. او اکنون رئیس جمهور کشوری است که میتواند با 6 هزار و هفتصد کلاهک هسته‌ای اش چندین بار «تمام جهان»  را نابود کند. در خبر‌ها آمده بود‌ ترامپ در یک مصاحبه گفته برایش مهم نیست دیگران او را دیوانه خطاب کنند. همه ما خوب می‌دانیم ‌ترامپ یک قهرمان است.قهرمان شدن در کاپیتالیزم دیوانگی می‌خواهد و او امروز قهرمان سرمایه ‌داری ‌است. همان سرمایه داری که هیچ نمی‌فهمد به جز بازار و‌تراز مثبت تجاری.