تکاپوی جهانی برای حفظ برجام

با نزدیک شدن به زمان ضرب الاجل آمریکا برای ماندن یا خروج از توافق هسته ای در روز 22 اردیبهشت، تکاپوی دیگر شرکای برجام برای حفظ این توافق بین‌المللی افزایش یافته است. اکنون همه بسیج شده‌اند تا عضو متخلف را راضی به ماندن در توافق هسته‌ای با ایران کنند. در همین رابطه «ایمانوئل ماکرون» رئیس جمهوری فرانسه با سفر به واشنگتن، ضمن دیدار با همتای آمریکایی خود، بر ضرورت حفظ برجام تاکید کرد.پس از ماکرون نیز «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان به واشنگتن سفر و با ترامپ دیدار می کند برجام یکی از موضوعات اصلی این دیدارها خواهد بود. رسانه های عربی اخبار و تحلیل هایی را در این ارتباط منتشر ساختند که این گزارش به آن ها می پردازد. 

** تحرک قدرت های جهانی برای حفظ و تداوم برجام 
صفحه های عربی تارنمای «دویچه وله» آلمان و شبکه خبری «اسپوتنیک» روسیه و روزنامه های «العربی الجدید» چاپ لندن، «المدن» لبنان و«الخلیج» امارات پایبندی قدرت های جهانی به برجام و همراه نشدن آن ها با آمریکا را مورد توجه قرار دادند. به نوشته تارنمای دویچه وله، «هایکو ماس» وزیر امور خارجه آلمان گفت ماکرون و مرکل در دیدار با ترامپ او را تشویق خواهند کرد تا از توافق هسته ای خارج نشود. وزیر امور خارجه آلمان حمایت از این توافق را ضروری خواند و گفت در صورت شکست این توافق یا عقب نشینی آمریکا از آن جایگزینی برای آن متصور نیست و از پیامدهای آن نگران هستیم.«بوریس جانسون» وزیر امور خارجه انگلیس هم گفت در صورت پافشاری واشنگتن برای خروج از توافق هسته ای، کشورهای غربی که این توافق را امضا کرده اند برای ادامه برجام بدون آمریکا، تلاش خواهند کرد. 

به نوشته روزنامه العربی الجدید، در روزهای گذشته تلاش های بسیاری از سوی اروپا، روسیه و چین برای وارد کردن فشار بر ترامپ صورت گرفته است تا او تهدیدهای خود علیه توافق هسته ای را عملی نسازد. العربی الجدید افزود: درخواست های ترامپ نامشخص است. او به طور آشکار از اعمال تحریم ها علیه برنامه موشکی ایران سخن می گوید، اما هنگامی که درباره کنترل نفوذ ایران در منطقه خاورمیانه سخن به میان می آورد، بسیار مبهم عمل می کند. این اظهارات در حالی است که کشورهای اروپایی، روسیه و چین به توافق هسته ای پایبند هستند. العربی الجدید نیز به نقل از خبرگزاری «تاس» روسیه، نوشت: «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه در دیدار با «وانگ یی» وزیر امور خارجه چین بر رویارویی در برابر هرگونه تلاش های آمریکا برای برهم زدن توافق هسته ای تاکید کردند.

لاوروف در این دیدار گفت ما هرگونه بازنگری در این توافق را رد می کنیم و هرگونه تلاش در این زمینه را به منزله هدر دادن سال ها تلاش بین المللی میان ایران و 6 قدرت بزرگ و بازگشت به نقطه آغازین می دانیم؛ این موضوع ناگواری به شمار می رود. به نوشته العربی الجدید، «ایزومی ناکامیتسو» نماینده عالی سازمان ملل در امور خلع سلاح از همه طرف هایی که در توافق هسته ای ایران نقش داشتند خواست که از این توافق عقب نشینی نکنند. او گفت امیدواریم که همه به اجرایی سازی این توافق در بلند مدت پایبند باشند. به نوشته روزنامه المدن، «ولادیمیر پوتین» و ماکرون رئیس جمهوری فرانسه در یک تماس تلفنی بر ادامه اجرای بندهای توافق هسته ای تاکید کردند و این موضوع را عامل مهمی برای تضمین امنیت بین المللی به شمار آوردند. به نوشته تارنمای شبکه خبری اسپوتنیک، «ولادیمیر یرماکوف» مدیر اداره کنترل تسلیحات و منع گسترش سلاح های کشتار جمعی وزارت امورخارجه روسیه گفت سرنوشت حل سیاسی مشکل هسته ای در شبه جزیره کره به موفقیت توافق هسته ای ایران بستگی دارد.

شکست توافق هسته ای ایران بدون هیچ گونه دلیل و برخلاف اراده جامعه بین الملل سبب می شود که کره شمالی نسبت به اینکه که هرگونه توافق احتمالی درباره برنامه هسته ای این کشور جنبه اجرایی به خود گیرد، خوش بین نباشد.توافق هسته ای ایران شکننده است و هر گونه انحراف از خطوط کلی و تلاش برای تعدیل آن برپایه منافع خاص، رژیم منع گسترش سلاح های هسته ای را بر هم خواهد زد و برای امنیت و ثبات منطقه ای و بین المللی آثار ناگواری به دنبال خواهد داشت. روزنامه الخلیج نوشت: همپیمانان و دشمنان آمریکا حمایت خود را از توافق هسته ای اعلام کرده اند و این موضوع سبب تقویت موضع ماکرون رئیس جمهوری فرانسه است که در دیدار با ترامپ به وی گفت طرحی جایگزین برای توافق هسته ای وجود ندارد. 

**آمادگی ایران برای عکس العمل در برابر آمریکا 
روزنامه های العربی الجدید چاپ لندن و «الشرق الاوسط» عربستان و شبکه های خبری «الجزیره» قطر و صفحه عربی شبکه خبری اسپوتنیک واکنش های احتمالی ایران در برابر هرگونه اقدام دولت آمریکا علیه برجام را مورد توجه قرار دادند. به نوشته العربی الجدید، «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی هم طی روزهای گذشته از فرصت حضور خود در نیویورک استفاده کرد و با برخی رسانه های آمریکایی مصاحبه و بر پیامدهای خروج آمریکا از توافق هسته ای تمرکز کرد. او در مصاحبه با نشریه «نیویورکر» از گزینه های ایران سخن به میان آورد. به نوشته شبکه خبری الجزیره، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی به شبکه «سی بی اس» آمریکا گفت در صورتی که آمریکا از توافق هسته ای عقب نشینی کند ایران آمادگی دارد غنی سازی اورانیوم را از سرگیرد. 

به نوشته روزنامه الشرق الاوسط، «حسن روحانی» رئیس جمهوری اسلامی هم باردیگر به ترامپ هشدار داد و گفت در صورتی که او از توافق هسته ای عقب نشینی کند با عواقب وخیمی روبرو خواهد شد. روحانی گفت چه ترامپ به تعهدات خود عمل کند و چه عمل نکند ایران علیه هر توطئه ای تحرک نشان خواهد داد و با قاطعیت با آن برخورد می کند. هیچ کسی نمی تواند این امت بزرگ را ناکام گذارد و آینده را از آن سلب کند. ما از هر زمانی قدرتمندتر هستیم و به توافق پایبندیم و اگر کسی این توافق را نادیده بگیرد باید بداند که با پیامدهای ناگواری روبرو خواهد شد. به نوشته الشرق الاوسط، «علی شمخانی» دبیر شورای عالی امنیت ملی هم گفت اگر آمریکا توافق هسته ای را نادیده بگیرد امکان خارج شدن ایران از معاهده منع گسترش سلاح هسته ای وجود دارد. در صورت لغو توافق هسته ای سازمان انرژی اتمی برای اقدامات تعجب انگیزی آماده است. 

دکتر «محمد نور الدین» کارشناس مسائل ایران در مصر به خبرگزاری اسپوتنیک گفت تهدیدات وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی درباره از سرگیری برنامه هسته ای در صورت خروج آمریکا از توافق هسته ای بدون تردید عملی خواهد شد. عقب نشینی آمریکا از توافق هسته ای ایران و کشورهای بزرگ و تحریک دیگر کشورها برای عقب نشینی از این توافق به معنی بازگشت به پیش از سال 2015 است و در این صورت ایران به هیچ یک از تعهدات خود پایبند نخواهد بود. در این صورت در برابر حرکت ایران برای تکمیل برنامه هسته ای خود هیچ مانعی وجود نخواهد داشت، به ویژه که تحرکات آمریکا برای عقب نشینی از توافقی جهانی همراه با تحریم های اقتصادی و سیاسی خواهد بود و در این صورت طبیعی است که ایران تمایل خود را برای افزایش قدرت بازدارندگی نشان دهد. این کارشناس گفت ایران به همه تعهدهای خود پایبند بوده و هنوز هم به این توافق پایبند است، اما آمریکا تاکنون به هیچ یک از تعهدهای خود پایبند نبوده و تحریم ها را از این کشور برنداشته و به طور آشکار و پنهان همه نوع دشمنی علیه ایران را دنبال می کند.