احتمال تبادل پیام بین تهران و واشنگتن

عبدالرضا فرجی‌راد با اشاره به سفر رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه به سوئیس و اتریش گفت: سفر آقای روحانی به سوئیس و اتریش دومین سفر اروپایی ایشان محسوب می‌شود که قرار بود قبلا انجام شود اما انجام آن با تاخیر صورت گرفت.

وی ادامه داد: دومین سفر رئیس‌جمهور به اروپا همزمان با خروج آمریکا از توافق هسته‌ای و مذاکرات برجامی ایران و اتحادیه اروپا برای تداوم اجرای برجام و ارائه بسته اقتصادی از سوی ایران انجام شد. پس طبیعی است که برجام و همکاری‌های سیاسی و اقتصادی میان ایران و اتحادیه اروپا محور اصلی مذاکرات باشد.

این تحلیل‌گر مسائل سیاست خارجی با اشاره به حضور هیئت اقتصادی از بخش خصوصی با رئیس‌جمهور اظهار داشت: سوئیس و اتریش همکاری‌های اقتصادی را با ایران دارند که در این سفر در خصوص تداوم همکاری‌ها رایزنی‌هایی صورت گرفته اما مهمتر از بعد اقتصادی سفر آقای روحانی به سوئیس و اتریش، بعد سیاسی است.

فرجی‌راد افزود: در واقع همکاری‌های آتی اقتصادی میان ایران با سوئیس و اتریش در قالب بزرگتری صورت می‌گیرد و آن همکاری‌های میان ایران و اتحادیه اروپا است که در قالب بسته پیشنهادی اقتصادی اتحادیه اروپا به ایران خواهد بود. وی با یادآوری نقش سوئیس در روابط میان ایران و آمریکا خاطرنشان کرد: سوئیس هم حافظ منافع جمهوری اسلامی و هم حافظ منافع ایالات متحده است و در این چارچوب ممکن است بحث‌هایی میان طرفین صورت گرفته باشد که آن بحث‌ها بعدا انتقال داده شوند. به عبارت دیگر، آمریکایی‌ها قبلا می‌دانستند که آقای روحانی در این تاریخ به سوئیس می‌رود و به همین خاطر ممکن است پیام‌هایی را به مسئولان سیاسی داده باشند تا آنها به مسئولان ایرانی انتقال دهند یا آنکه خود این موضوع را به آمریکایی‌ها پیشنهاد داده باشند که در این صورت مسئولان ایرانی به آن پیام‌ها حتما جواب خواهند داد.
این دیپلمات سابق با اشاره به پیشینه روابط ایران و اتریش ابراز داشت:‌ تهران و وین دارای روابط دوستانه‌ای هستند که این روابط در پنج سال گذشته توسعه یافته و طرفین علاقمند به همکاری با یکدیگر هستند البته این همکاری در قالب همکاری‌های میان ایران و اتحادیه اروپاست. اما نکته مهم این است که اتریشی‌ها طی روزهای اخیر ریاست دوره‌ای اتحادیه اروپا را بر عهده گرفتند.

وی اضافه کرد: آمریکایی‌ها طی هفته‌های اخیر تلاش‌های زیادی را برای ایجاد شکاف در اتحادیه اروپا در خصوص موضوع ایران انجام داده‌اند و در این چارچوب می‌بینید کشورهایی مانند لهستان و بلغارستان را همراه خود کرده‌اند. در واقع تلاش آمریکا ایجاد شکاف میان اروپایی‌ها است و تمرکز اصلی بر کشورهای کوچک و شرقی اتحادیه اروپا است و در این راستا اتریش به عنوان کشوری که در اروپای مرکزی قرار دارد می‌تواند به عنوان حلقه وصل اروپای غربی و اروپای شرقی عمل کرده و از ایجاد شکاف در میان اروپایی‌ها جلوگیری کند و این سفر می‌تواند در این راستا عمل کند.

سفیر اسبق ایران در نروژ و مجارستان با تاکید بر اینکه ما نباید از سفر آقای روحانی به سوئیس و اتریش انتظار زیاد و در حد معجزه داشته باشیم، بیان کرد: در واقع سفر آقای روحانی بیشتر از هر چیز دارای پیام سیاسی بوده و می‌تواند برای هماهنگی‌های بیشتر میان ایران و اروپا برای همکاری با یکدیگر در قالب بسته پیشنهادی اتحادیه اروپا باشد.

فرجی‌راد با اشاره به رویکرد اتحادیه اروپا نسبت به توافق هسته‌ای گفت: اروپایی‌ها تاکنون در خصوص برجام در مقابل آمریکا ایستاده‌اند زیرا برجام را مهمترین دستاورد سیاست خارجی اتحادیه اروپا دانسته و از طرفی لغو این توافق بر امنیت اتحادیه اروپا اثرگذار است. اروپایی‌ها فکر می‌کنند که اگر در موضوع برجام در مقابل آمریکا کوتاه بیایند در مابقی موضوعات هم باید در برابر آمریکا عقب‌نشینی کنند اما اینکه چقدر آنها توانایی همکاری با ایران دارند این مساله وابسته به بسته پیشنهادی آنها و تمایل طرف ایرانی است که در این چارچوب لازم است سازوکاری برای اجرایی شدن آن در نظر گرفته شود.
وی در خصوص تهدید اخیر حسن روحانی در سوئیس و احتمال بسته شدن تنگه هرمز عنوان کرد: منظور آقای روحانی از اینکه گفتند اگر ایران نتواند نفت بفروشد دیگران هم نمی‌توانند این کار را بکنند بستن تنگه هرمز نیست بلکه این است که ایران گزینه‌هایی در دست دارد که می‌تواند ضمن حفظ منافع ایران به سازوکار فروش نفت توسط دیگران ضربه بزند. مثلا چندی پیش معاون اول رئیس جمهور پیشنهاد داد که نفت در بورس به فروش برسد که بر روند کار اوپک اثرگذار خواهد بود و موجب می‌شود که فروش نفت ایران قطع نشود.