نیم میلیون ونزوئلایی به اکوآدور فرار كردند

سازمان ملل همچنین اتفاقی را که برای ونزوئلا افتاده است «یکی از بزرگ‌ترین مهاجرت‌های دسته‌جمعی در تاریخ آمریکای لاتین» توصیف می‌کند. کمتر از دو هفته پیش، صندوق بین‌المللی پول اعلام کرد که نرخ تورم ونزوئلا طی سال جاری میلادی به یک میلیون درصد نیز خواهد رسید. مطابق آمار سازمان ملل، از ژانویه سال جاری تاکنون ۵۴۷ هزار ونزوئلایی وارد اکوآدور شده‌اند. این «ده برابر» افرادی است که در دوره مشابه تلاش کرده‌اند خود را از خاورمیانه به اروپا برسانند. در هفته اول ماه جاری میلادی یعنی اوت که یک‌باره ۳۰ هزار نفر از مرز گذشته و وارد اکوآدور شدند دولت اکوآدور وضعیت اضطراری اعلام کرد.

طبق گزارش سالانه آماری شرکت نفتی «بریتیش پترولیوم»، که ماه ژوئن سال جاری منتشر شده، کشور ونزوئلا در آمریکای لاتین از لحاظ ذخایر ثابت شده نفتی، با سیصد میلیارد بشکه، در رده نخست جهانی قرار دارد، سی و پنج میلیارد بشکه بیش از عربستان سعودی و حدود دو برابر ایران. به رغم این ثروت افسانه ای، ونزوئلای سی میلیون نفری در کام یک فاجعه اقتصادی فرو رفته که از لحاظ عمق و دامنه و سرعت گسترش آن، به احتمال فراوان به عنوان یک رویداد شگفت و عبرت آموز در تاریخ قرن بیست و یکم میلادی به ثبت خواهد رسید.

همه شاخص‌های اقتصادی ونزوئلا در منطقه ماورای قرمز نوسان میکنند. تولید ناخاص داخلی این کشور در ۲۰۱۶ ریزشی دستکم بالای ده در صد را تجربه خواهد کرد. نرخ تورم کشور در سال جاری بر پایه پیش بینی صندوق بین المللی پول به هفتصد و بیست در صد خواهد رسید، ولی محافل کارشناسی داخلی در این زمینه پیش بینی‌های به مراتب بدبینانه تری را ارائه میدهند. نرخ برابری بولیوار، پول ملی کشور، در برابر ارز‌های معتبر، همچون برف در آفتاب تابستانی آب میشود. از لحاظ «شاخص فلاکت» (حاصل جمع نرخ بیکاری و نرخ تورم)، ونزوئلا در راس کشور‌های جهان قرار دارد. این کشور از انجام تعهدات مالی بین المللی خود (پرداخت اصل و فرع بدهی‌های خارجی اش) ناتوان مانده و عملا ورشکسته است.

امواج گرسنگان در کوچه و خیابان شهر‌های ونزوئلا به راه افتاده اند و حتی مواد غذایی موجود در شماری از مدارس، از دستبرد آنها در امان نیستند. سوپر مارکت‌ها و مراکز توزیع مواد غذایی زیر حفاظت نیرو‌های مسلح قرار گرفته اند تا از هجوم گرسنگان در امان بمانند. کارمندان دولت ادارات را رها کرده اند تا در صف‌های طولانی خرید ساعت‌ها انتظار بکشند. قتل و غارت به سرعت رو به اوجگیری است و شمار زیادی از شاگردان مدارس از ترس در خانه میمانند.
کوتاه سخن آنکه ثروتمند‌ترین کشور جهان از لحاظ ذخایر نفتی، طی زمانی کوتاه، به کشوری بسیار فقیر بدل شده و بیش از هشتاد در صد جمعیت آن از قدرت خرید کافی برای تامین غذای مورد نیاز محرومند. به گزارش رسانه‌های بین المللی بحران اقتصادی ونزوئلا می تواند یک فاجعه بزرگ انسانی را در پی داشته باشد و سازمان‌های بشر دوستانه برای مقابله با چنین احتمالی آماده می شوند.

چرا کار بدین جا رسید؟ چرا ونزوئلا، بعد از گذار از یک دوره رونق افسانه‌ای بازار نفت، که بیش از ده سال به درازا کشید، در این مهلکه دست و پا میزند؟ چرا بانیان این تراژدی هولناک وبه ویژه هوگو چاوز، رییس جمهوری پیشین ونزوئلا، بعد از آنهمه تجربه دردناک در قرن بیستم میلادی، به قهرمانان محبوب چپ انقلابی در بخش بزرگی از جهان بدل شدند؟ یافتن پاسخ برای شماری از این «چرا»‌ها کاری غیر ممکن نیست. اقتصاددانان، بر خلاف نظریه پردازان علوم دقیقه، نمی توانند برای اثبات یا نفی نظریه‌هایشان به آزمایش‌های عملی دست بزنند. ولی تاریخ در مواردی می تواند به آزمایشگاهی واقعی برای آنها بدل شود و با ایجاد رویداد‌های شگفت، فرصت را برای تجربه و آزمون فراهم آورد.