چرا کشورهای مسلمان در مقابل سرکوب اویغورها در چین سکوت کرده‌اند؟

بنا بر گزارش‌های منتشر شده از سوی کمیتۀ رفع تبعیض‌نژادی سازمان ملل، شمار آن دسته از مسلمانان ترک زبان اویغور که در پی بازداشت‌های دسته‌جمعی در کمپ‌های امنیتیِ ایالت خودمختار سین‌کیانگ نگهداری می‌شوند، از دهها هزار نفر به یک میلیون نفر افزایش یافته است. این افراد به نام مبارزه با تروریسم دستگیر شده‌اند و به ادعای دولت چین در حال «بازآموزی» هستند. این کمیته ضمن انتشار این گزارش، خواستار آزادی زندانیان و پایان دادن به این بازداشتها شده است. کمیته همچنین از پکن خواسته است تا دربارۀ بازداشتها و تبعیض‌های نژادی و مذهبی که در این منطقه روی می‌دهد، تحقیقاتی رسمی و مستقل انجام دهد.

چین هرگونه مشکل در ایالت سین‌کیانگ را که هم مرز پاکستان و افغانستان است و نزدیک به ۱۰ میلیون ایغور در آنجا ساکنند، رد می‌کند. چین مدعی است که سخت‌گیری دولت در مقابل جمعیت اویغورها، با هدف مبارزه با افراط گرایی انجام می‌شود و این سیاست در پی وقوع حملات مرگبار در این منطقه همچنین دریافت گزارش‌هایی مبنی بر همکاری شماری از ایغورها با گروههای تروریستی در سوریه به اجرا گذاشته شده است. رسانه‌های وابسته به حزب کمونیست چین نیز انتقادها به سرکوب اویغورها را رد و اعلام کرده‌اند که این کار دولت برای جلوگیری از تبدیل شدن ایالت سین‌کیانگ به سوریه‌ای دیگر انجام می‌شود.

واکنش کنگرۀ آمریکا
سکوت دولتهای مسلمان در قبال رفتار چین با اویغورها در حالی ادامه دارد که این هفته گروهی از قانونگذاران وابسته به دو حزب آمریکا در کنگره، خواستار اعمال تحریم‌هایی علیه مقامات ارشد چین به همین علت شدند. مارکو روبیو سناتور ایالت فلوریدا و کریس اسمیت نماینده نیوجرسی که رهبری این گروه را برعهده دارند، در بیانیه‌ای خطاب به مایک پمپئو وزیر خارجه و استیون منوچین وزیر خزانه‌داری اعلام کردند: «ما امیدواریم که وزارت خارجه آمریکا از فرصتهای در دست برای محکوم کردن این آزارها استفاده کند و در عین حال از مسیر تعامل دیپلماتیک قوی با کشورهای هم‌نظر، تلاش‌های لازم را برای بالا بردن حساسیتها دربارۀ این بحران حقوق بشری در نشستهای بین‌المللی و نهادهای چندجانبه انجام دهد.» در واکنش، چین روز پنج‌شنبه به قانونگذاران آمریکا هشدار داد تا در امور داخلی این کشور دخالت نکنند. پیش از این مقامات اتحادیه اروپا نیز نگرانی خود را دربارۀ آنچه در کمپهای بازداشت اویغورها می‌گذرد، ابراز کرده بودند.

چرا کشورهای مسلمان در مقابل سرکوب اویغورها در چین سکوت کرده‌اند؟
دولت کشورهایی که مسلمانان اکثریت جمعیت آنها را تشکیل می‌دهند تا کنون هیچ اظهارنظری در این باره نکرده‌اند. رهبران کشورهای مسلمانی همچون عربستان سعودی، اندونزی، مالزی و پاکستان تا کنون هیچ بیانیه‌ای در این باره منتشر نکرده‌اند؛ حتی ترکیه نیز که پیش از این سیاستهایی در حمایت از این اقلیت ترک زبان اجرا کرده و شماری از آنها را پذیرفته بود، در مقابل آنچه در حال روی دادن است، سکوت کرده است. به نظر می‌رسد یکی از دلایل سکوت ترکیه در قبال این موضوع، بحران اقتصادی است که در حال حاضر رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری این کشور با آن دست به گریبان است. این موضوع نشان می‌دهد که چگونه موقعیت چین به عنوان یک شریک تجاری کلیدی برای بسیاری از کشورهای مسلمان، همچنین سیاست دراز مدت پکن در زمینۀ خودداری از اظهارنظر دربارۀ امور داخلی دیگر کشورها بویژه کشورهای مسلمان که خود از متهمان نقض حقوق بشر در جهانند، بر موضع آنها مقابل بحران اویغور تاثیر گذاشته است.

سکوت در مقابل حوادث اویغور در حالی ادامه دارد که سال گذشته فرار ۷۰۰ هزار نفر از جمعیت مسلمان روهینگیا به کشورهای همسایه در پی عملیات نظامیان میانمار، واکنش بسیاری از کشورهای مسلمان را در پی داشت. تفاوت موضع این کشورها در قبال چین و میانمار ریشه در موقعیت اقتصادی آنها دارد: اقتصاد میانمار ۱۸۰ بار کوچکتر از اقتصاد چین است و پکن در حال حاضر یک شریک اقتصادی مهم برای ۲۰ کشور از ۵۷ کشور عضو سازمان همکاری اسلامی محسوب می‌شود. چین مشتری یک دهم از صادرات نفت عربستان سعودی و یک سوم از صادرات نفت ایران است و بزرگترین منبع سرمایه‌گذاری خارجی در مالزی محسوب می‌شود. عمر کانت، رئیس کمیتۀ اجرایی کنگرۀ جهانی اویغورها می‌گوید: «ملتهای مسلمان نمی‌خواهند به روابطشان با چین آسیبی وارد شود و به پکن به عنوان یک متحد بالقوه در مقابل کشورهای غربی و آمریکا می‌نگرند و به همین دلیل ترجیح می‌دهند در مقابل آنچه در ایغور روی می‌دهد، سکوت کننند.»