روزی که اشعه ایکس کشف شد

تصویربرداری پزشکی یکی از رشته های هیجان انگیز و پیشرفته در زمینه مراقبت های بهداشتی و زمینه ای از فعالیت های عالی در زمینه تحقیقات تکنولوژیکی و بیولوژیکی است.پرتوشناسی یا رادیولوژی یا تصویربرداری تشخیصی نام یک رشته از تخصص‌های پزشکی است که از پرتو ایکس و دیگر اقسام امواج و پرتوها برای تشخیص و درمان بیماری و حالات غیرطبیعی کمک می‌گیرد. در تمام اینها، هدف تشخیص بیماری یا حالات غیرطبیعی بدن به کمک روش‌های پیشرفته تصویری است.رادیولوژی از کلمه لاتین Radius به معنای پرتو مشتق شده‌است. رادیولوژی دربرگیرنده رشته‌های بسیاری است که بر مبنای کاربرد پرتوهای یون ساز برای تشخیص بیماری‌ها یا درمان آن‌ها می‌باشد. ۸ نوامبر (۱۷ ابان) علاوه بر روز جهانی رادیولوژی، هم چنین روزی است که "ویلهلم کنراد رونتگن" (Wilhelm Conrad Röntgen) فیزیک دان آلمانی، اشعه ایکس را کشف کرد.مطالعات رونتگن بیشتر دربارهٔ الکتریسیته و نور و گرما بود و بالاخره در تعقیب مطالعات سر ویلیام کروکس موفق به کشف اشعه ایکس شد.کشف رونتگن اولین کشف از سری کشفیات در مورد رادیو اکتیویته بود که شامل کشفیات بکرل، کوری، رادرفورد،ماکس‌پلانک، تامسون، انیشتین و انریکو فرمی می‌شد.

اشعه ایکس، اشعه‌ای با طول موج بسیار کوتاه و قابلیت نفوذ بسیار زیاد است و از اغلب مواد عبور می‌کند. فیزیکدانان برای آنالیز مواد بلوری استفاده‌های شایانی از این اشعه برده‌اند و در پزشکی تحت عنوان‌های رادیوگرافی ورادیوسکوپی به کار برده می‌شود.در هشتم نوامبر ۱۸۹۵ میلادی رونتگن استاد فیزیک دانشگاه ورسبورک آلمان سرگرم انجام تجربیات روی اشعه کاتد یک با لوله کروکس-هیتورف (crookes hittorf tube) بود. این نوع لوله که در آن زمان بارها مورد استفاده فیزیکدانان قرار می‌گرفت شامل حباب شیشه‌ای بود که تقریبأ هوای آن تخلیه کامل گشته و دو الکترود به فاصله چند سانتیمتر از یکدیگر در آن قرار داشت. با برقراری اختلاف پتانسیل زیادی در حدود چندین هزار وات بین الکترودها، اشعه کاتدیک (الکترون‌ها) از کاتُد (الکترود منفی) به طرف آنُد (الکترود مثبت) رهسپار می‌گردد، یا به عبارت دیگر به مسیر خود ادامه می‌دهد تا به به جداره شیشه لوله اصابت نماید.

رونتگن در صفحه کاغذ آغشته به کریستال‌های پلاتینیو سیانور بارپمکه در مجاورت لوله کروکس-هیتورف قرار داشت فلور سانس درخشانی مشاهده نمود.بلافاصله وی به شناخت اشعه نوینی به مراتب نافذتر از اشعه کاتُدیک رهنمون گردید. سپس رونتگن مشتاقانه در طی چند هفته با پیگیری مداوم این ایده و با طرح تجربیاتی دقیق، به بررسی صفات این اشعه که آن را اشعه ایکس نامید، پرداخت.کشف اشعه ایکس و کاربرد وسیع آن در تصویر برداری پزشکی باعث نجات جان انسان‌های زیادی گردید بطوری‌که در حال حاضر تصور علم پزشکی بدون تصویر برداری با اشعه ایکس غیرممکن می‌باشد.امسال به مناسب روز جهانی رادیولوژی، "انجمن های اروپایی رادیوگرافی" (EFRS) و "انجمن بین المللی رادیوگرافی و تکنولوژیست های رادیولوژی" (ISRRT) جشنی به این مناسبت برگزار خواهند کرد.