"نظام ارجاع"؛ نوشداروی نظام سلامت

مرتضی ادیانی در همایش «نظام ارجاع الکترونیک پزشک خانواده» که در برج سپید دانشگاه علوم پزشکی مشهد برگزار شد، در رابطه با تأثیرات مثبت اجرای نظام الکترونیک ارجاع، اظهار کرد: استقرار نظام ارجاع موجب ارتقا سطح سلامت جامعه، کنترل هزینه‌های درمانی، پیشگیری از مراجعات اغوایی و مدیریت دسترسی مردم می‌شود. در واقع یکی از مهم‌ترین اهداف این نظام، مدیریت هزینه و ارائه خدمات به بیمه‌شدگان در راستای صرفه‌جویی در وقت و زمان آن‌هاست.وی افزود: در گذشته همواره تقابلی بین سازمان بیمه‌ها و وزارت بهداشت به دلیل تولید هزینه و پرداخت پول وجود داشت.یکی از اقدامات مثبتی که صورت گرفته ایجاد همدلی و همکاری وزارت بهداشت با سازمان‌های بیمه‌گر است.به‌همین جهت با وجود اینکه بیمارستان‌ها تا سقف اعتبارات خود هزینه کرده‌اند، اما دانشگاه‌های علوم پزشکی و بیمارستان‌ها به نحوی مدیریت هزینه‌های خود را برعهده گرفته‌اند که کار دشواری است. هرچند اعتراض‌های بسیاری نسبت به سقف اعتبارات در نظر گرفته شده وجود دارد که باید اعلام کنیم سقف اعتبارات در نظر گرفته شده متناسب با میزان بودجه است نه چیز دیگر.

ادیانی ادامه داد: اصولا سازمان‌های بیمه‌گر، اجرای طرح پزشک خانواده و نظام ارجاع را یک ضرورت قلمداد می‌کنند که به نظر من، این دو نوشداروی نظام سلامت هستند و امیدوارم مطالبات مردم و نظام به طوری نباشد که نوشداروی پس از مرگ سهراب شود. نکته مهم اینجاست که نظام ارجاع در کشور با بیمه روستایی گره خورده است.وی با اشاره به شکل‌گیری سازمان بیمه خدمات درمانی تشریح کرد: در سال ۷۴ سازمان بیمه خدمات درمانی وقت شکل گرفت، در همان سال دفاتر بیمه‌ای، حدود ۸۷ هزار نفر را تحت پوشش بیمه قرار دادند و دو سال بعد حدود ۲۱ میلیون کارت بیمه در میان روستاییان توزیع شد. در سال ۸۴ وضعیت بیمه‌شدگان ساماندهی شده و پزشک خانواده و نظام ارجاع شکل گرفت و برای نخستین‌بار مطرح شد. از سویی دیگر در سال ۹۰ بحث پزشک خانواده شهری مطرح شد که دارای سطح یک و دو بود و دو سال بعد پزشک خانواده روستایی به لحاظ کمی و کیفی شرایط بهتری را به‌دست آورد.معاون بیمه خدمات سلامت سازمان بیمه سلامت ایران افزود: نکته اینجاست که مقام عالی وزارت در خردادماه سال گذشته نامه‌ای بر مبنای نظام ارجاع سلامت به چند استان فرستاد که تنها این نظام ارجاع در استان گلستان عملیاتی شد.

وی گفت: در حال حاضر جمعیت ۲۰ میلیون نفره روستاییان و عشایر از خدمات این نظام بهره‌مند می‌شوند.  وی با بیان اینکه نظام ارجاع بعد از جنگ جهانی دوم در کشورهایی چون آمریکا، انگلیس و فرانسه در جهت مدیریت هزینه‌های درمان ایجاد شد، گفت: نکته مهم این است که سازمان بیمه سلامت از طریق ۴۲ هزار و ۷۰۰ مرکز طرف قرارداد و پزشکان به حدود ۴۰ میلیون نفر بیمه‌شده خدمات ارائه می‌دهد که بیش از ۱۶ هزار میلیارد تومان برای دولت هزینه دربر داشته است.  وی افزود: در راستای استقرار سیستم‌های الکترونیک می‌توان به اقداماتی چون نسخه‌نویسی الکترونیکی که به عنوان پایلوت در شهر کرمان انجام شده، تبادل الکترونیکی اسناد بستری و... اشاره کرد. اما یکسری چالش‌هایی در راستای تحقق این نظام وجود دارد که می‌توان به فراهم نبودن زیرساخت‌های آی. تی در همه نقاط کشور، نامشخص بودن نقش مراکز خصوصی، نامشخص بودن چگونگی اجرای برنامه برای بیمه‌شده‌ها و... اشاره داشت.

او ادامه داد: در واقع اجرای این برنامه می‌تواند به افزایش پاسخگویی در نظام سلامت، افزایش دسترسی مردم به خدمات، امکان پیگیری خدمات ارائه شده، جلوگیری از همپوشانی و انجام خدمات موازی و تکراری  منجر شود. ادیانی تشریح کرد: سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۱۰ نکته‌ای را مطرح کرد مبتنی بر اینکه چگونه نظام بیمه سلامت می‌تواند از منابع موجود، استفاده منطقی کند؟ در پاسخ توضیح داده که استفاده بهینه از منابع موجود، در راستای حذف هزینه‌های غیرضروری، بهبود کنترل کیفیت داروها، استفاده بهینه از فناوری‌ها و خدمات است. آنچه اهمیت دارد این است که در حوزه استفاده بهینه از منابع موجود، دو نکته مطرح شده است؛ یکی استفاده از خرید خدمات راهبردی و نکته دوم بهره‌مندی از پزشک خانوداه و نظام ارجاع است.