«همه می‌دانند» ضعیف‌ترین فیلم‌ فرهادی است؟

از زمانی که «همه می‌دانند» آخرین ساخته اصغر فرهادی برای دانلود در دسترس ایرانی‌ها قرار گرفت، باب نقد‌های تندوتیز برای آن باز شد. توقع منتقدان از خالق «درباره الی» و «جدایی نادر از سیمین» چیز دیگری بود و این اثر اسپانیایی- ایرانی را عقبگرد مهمترین استعداد سینمایی ایران دانستند. «همه می‌دانند» اما از نظر منتقدان جهانی آنقدرها هم که گفته شده، بد نیست. اگرچه همچنان در رتبه‌بندی منتقدان ایرانی که «شهروند» به سراغ آنها رفته است؛ هنوز «درباره الی» در صدر است و فیلم تازه فرهادی در رتبه پنجم.١٢‌سال قبل وقتی در سفر اسپانیا، ایده نوشتن فیلمنامه «همه می‌دانند» به ذهن اصغر فرهادی رسید، فکرش را نمی‌کرد که اثر سینمایی‌اش با این حاشیه‌ها همراه شود. قرارگرفتن لینک دانلود غیرقانونی و زیرنویس آن، تنها یکی از حاشیه‌های پررنگ ماجرا بود. ناگفته پیدا بود که انتشار زیرنویس شسته رفته فیلم در کمتر از ٢٤ساعت بعد از انتشار آن، از طرف عوامل فیلم بوده است؛ موضوعی که فرهادی هم آن را تأیید کرد. حرف و حدیث‌ها اما از زمانی کلید خورد که فرهادی در هفته‌های گذشته تعدادی از منتقدان سینما را برای نمایش فیلم به دفتر خود دعوت کرد و حرف‌هایی هم در آن‌جا ردوبدل شد.

همه می‌دانستند که فیلم تقریبا هیچ شانسی برای اکران در ایران ندارد، بنابراین تمامی نگاه‌ها به سمتی دیگر رفت: «قرارگرفتن لینک دانلود در فضای مجازی.» حالا از گوشه‌وکنار شنیده می‌شود عوامل فیلم آخر اصغر فرهادی تصمیم داشتند یکی دوهفته دیگر فیلم را در فضای مجازی منتشر کنند اما ظاهرا از سوی کانال دیگری این اتفاق کمی زودتر افتاد. همان روز روابط عمومی فیلم در بیانیه‌ای اعلام کرد: «انتشار و كپى اين فيلم تا پيش از پايان اكران‌هاى ساير كشورها مورد رضايت تهيه‌كنندگان نیست و موارد نقض کپی‌رایت مالکان اثر به صورت قانونی پیگیری خواهد شد.»اما فرهادی دیروز نظر دیگری را بیان کرد: «نه‌تنها با دیده‌شدن «همه می‌دانند» در ایران مشکل ندارم بلکه اتفاقا باعث خوشحالی‌ام است که مردم فیلم را ببینند.» او درباره بیانیه روابط‌عمومی‌اش هم گفت که منظور آن دقیقا «تهیه‌کنندگان» غیرایرانی اثربوده است.

«همه می‌دانند» و انتظار و منتقدان از فرهادی
همزمان با پایان اکران موفق «همه می‌دانند» در اروپا و آغاز اکران آن در سینماهای آمریکا، قرارگرفتن فیلم در سایت‌های دانلود با زیرنویس فارسی غوغایی به پا کرد؛ فیلمی که بعد از نمایش در افتتاحیه جشنواره کن توانست در نظرسنجی‌های جهانی رتبه ٦٧ را کسب کند. نخستین و اصلی‌ترین نقد تندوتیز را نیما حسنی‌نسب به فیلم فرهادی داشت، چون انتظارش از این فیلمساز برجسته بیشتر بود: «دوست ندارم او را درچنین موقعیتی ببینم و به یاد بیاورم؛ او کماکان بیرون از زیست- بومی که در آن رشد کرده و با ساخته‌هایش برای رشدش کوشیده، حتی در گسترش و جمع‌بندی پلاتِ آشنای قابل حدس فیلمش هم توانا و غافلگیرکننده نیست.»این نقد البته به مذاق خیلی‌ها خوش نیامد و حسنی‌نسب هم از بد و بیراه‌هایی که این روزها در فضای مجازی باب شده، بی‌نصیب نماند. نقطه مقابل نیما حسنی‌نسب، هوشنگ گلمکانی بود که مهر تأیید خود را با این جمله پای اثر آخر اصغر فرهادی نشاند: «فرهادی بلد نیست فیلم بد بسازد.» «همه می‌دانند» بعد از نخستین اکران در جشنواره کن با بازخورد مثبتی از سوی حاضران مواجه شد. با وجود این، «همه می‌دانند» شانس دریافت جایزه را نیافت و بعد هم ١٠ منتقد برتر خارجی با دادن ۱.۸ امتیاز این فیلم را در رتبه فیلم‌های «ضعیف» قرار دادند.

رتبه پنجم آخرین ساخته فرهادی در میان ٨ فیلم او
تمام نقد و نظرهای مثبت و منفی و مقایسه «همه می‌دانند» با آن‌چه که فرهادی تا پیش از این ساخته و پرداخته است، «شهروند» را واداشت تا با طراحی یک جدول رده‌بندی از ٨ فیلم او را از نگاه منتقدان ببینید. از میان بیش از ١٧ منتقد سینمایی که «شهروند» با آنها تماس گرفت، ١٠نفر فیلم را دیده بودند و به آن ستاره دادند. برخی مثل پوریا ذوالفقاری، علی علایی یا سعید قطبی‌زاده که فیلم را ندیده بودند، تمایل چندانی هم برای نقد فیلمی که هنوز اکران عمومی نشده است را نداشتند. نیما حسنی‌نسب هم معتقد بود که به‌طور جداگانه فیلم را نقد کرده است. در هرحال نتایج این جدول از آرای منتقدان نشان می‌دهد همچنان «درباره الی» در صدر فیلم‌های اصغر فرهادی قرار دارد و فیلم تازه‌اش بعد از فروشنده رتبه پنجم را به خود اختصاص داده است.