طراح عملیات فرار دیپلمات‌های آمریکایی از ایران درگذشت

تونی مندز از مأموران سابق آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) بود که حدود چهار دهه قبل در پی هجوم گروهی از دانشجویان موسوم به خط امامي به سفارت ایالات متحده در تهران به نجات شش دیپلمات آمریکایی شتافت، در سن ۷۸ سالگی درگذشت. مرگ مندز که از بیماری پارکینسون رنج می‌برد، شامگاه شنبه در آسایشگاهی واقع در ایالت مریلند، رخ داده است.

تونی مندز با طراحی و اجرای عملیات نجات شش دیپلمات آمریکایی از ایران که طوفان انقلاب آن را زیر و رو کرده بود به یک قهرمان در سازمان سی‌آی‌ای تبدیل شده بود. این شش دیپلمات توانسته بودند از دست دانشجویانی که آبان ۱۳۵۸ به سفارت آمریکا در تهران هجوم بردند و عوامل سفارت را به گروگان گرفتند، بگریزند و مخفیانه به خانه سفیر کانادا در ایران پناه ببرند. طرح و اجرای عملیات نجات این دیپلمات‌ها برای دو دهه جزو اسناد محرمانه در آمریکا به شمار می‌رفت و تا آن زمان نام تونی مندز در عموم مطرح نبود. با این حال  مندز زمانی به اوج شهرت رسید که بن‌افلک، بازیگر و کارگردان هالیوود، فیلم «آرگو» را در سال ۲۰۱۲ بر اساس این رخداد ساخت، اثری که برنده جایزه بهترین فیلم هشتاد و پنجمین دوره جوایز اسکار شد.