گروه اقتصادی: برخی منابع خبری گزارش دادند كه دو نفتکش ایران که یکی با پرچم پاناما و از سال ۲۰۱۸زیر مدیریت یک شرکت هندیست و دیگری در روسیه ثبت شده است؛ بیش از ۶ماه است که بهدلیل حمل نفت به سوریه زمینگیر شدهاند.
نفتکش نخست که تور۲ نام دارد و اطلاعات آن : TOUR 2, IMO 9364112, dwt 158817, built 2007 است، در ماه ژانویه (دیماه۹۷) نفت ایران را به سوریه حمل کرد اما گرفتار طوفان شد و در ساحل لاذقیه به گل نشست؛ بنابر اطلاعات مندرج در مریتایم بولیتن، این نفتکش قرار بود هفته گذشته نجات داده شده و بهسوی خلیجفارس بازگردد اما هنوز مشخص نیست این کار انجام شد یا خیر. تور۲ حامل نفت ایران بود که در ماه دسامبر در خارگ بارگیری شده بود و سپس این نفتکش با خاموش کردن ردیابهای خود از کانال سوئز عبور و نفت را تحویل پالایشگاه بانیاس سوریه داد. در ماه ژانویه وقتی کشتی بهگل نشست، ابتدا محلیها بر این تصور بودند که یک کشتی روسیست اما مشخص شد که در اصل نفتکش ایرانیست و تمامی خدمه هندی آن نیز در کشتی حاضرند.
تانکر بعدی sea shark نام دارد که در روسیه رجیستر شده و از مدل سوئزمکس است. بنابر مکاتبات من با تنکر ترکرز (مؤسسه ردیابی نفتکشها)، این نفتکش که هرماه و بهصورت مداوم یک میلیون بشکه نفت ایران را به پالایشگاه بانیاس سوریه حمل میکرد، در ماه نوامبر (آبانماه۹۷) قصد عبور از کانال سوئز را داشته اما به دلیل نامشخصی در جنوب این کانال دور زده و در بندر رآسبناس مصر لنگر انداخته است. این نفتکش نیز همچنان در همین نقطه متوقف است.
در وضعیت تحریمها که قرار است تا بیست روز دیگر سختتر نیز بشود، مقامات ایرانی از ظرفیتها و میلیاردها دلار سرمایه ملی شرکت ملینفت و شرکت ملینفتکش ایران برای پشتیبانی از دولت سوریه بهره میگیرند در حالی که این نفتکشها برای روزهای آینده ایران ارزش حیاتی دارند. از سوی دیگر با بحرانی که بهدنبال لغو اجازه استفاده از پرچم پاناما برای نفتکشهای ایرانی ایجاد شده، ظاهرا مذاکرات پشت پرده با روسها و هندیها برای ثبت نفتکشهای ایرانی در این کشورها بوده و مشخص نیست براساس چه قراردادهایی این داراییهای ملی کشور در این کشورها ثبت مالکیت شدهاند و آیا در آینده قابل بازگشت به بیتالمال هستند یا خیر؟ نکته دیگر اینکه مسیرهای دورزدن تحریمها، آنقدر برای منافع دیگران و اقدامات غیرمفید استفاده شده که اکنون حتی حمل نفت ایران توسط نفتکشها بهمنزله ایرانی بودن آنها و احتمال تحریمشان است، مشکل بزرگی که باعث شده شرکتهای حمل دریایی چندان علاقهای به حضور در خارک نداشته باشند و تهران ناگزیر نفتش را بهقیمتهای زیر ۵۰ دلار میفروشد (قیمت نفت اینروزها۷۲دلار در هر بشکه است) تا هزینههای گزاف حمل و بیمههایی که چندین برابر آبمیخورند را پوشش داده و اندک مشتریانش را حفظ کند. جالب اینجاست که با بسته شدن راه سوئز برای نفتکشهای ایرانی که مقصدشان سوریه است، حالا دولت ایران با استفاده از ۱۵هزار نفتکش جادهای و از طریق عراق در حال رساندن نفت به سوریه است؛ تعجبی ندارد که دولت عراق یک میلیارد دلار بدهی خود بابت برق و گاز دریافتی را نمیپردازد و بانک مرکزی ایران نیز پیگیری خاصی انجام نمیدهد.