بیانیه مشترک ایران، روسیه و ترکیه درباره سوریه

در این بیانیه ۱۴ ماده‌ای که پس از مذاکرات فشرده حسن روحانی، ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان منتشر شد، از شرکت عراق و لبنان به عنوان ناظران جدید فرمت آستانه استقبال شده و از جامعه بین المللی می‌خواهد برای بازسازی سوریه و افزایش کمک‌های انسان‌دوستانه به مردم این کشور، مسوولیت بیشتری ایفا کند. روسای جمهوری ایران، روسیه و ترکیه همچنین با توافق بر سر برگزاری نشست آتی سه جانبه در تهران، آخرین تحولات منطقه‌ای و بین المللی و نیز همکاری در زمینه‌های مختلف را بررسی کرده و بر تصمیم خود مبنی بر ارتقای همکاری مشترک اقتصادی و بازرگانی تاکید کردند. متن این بیانیه مشترک به شرح زیر است:

رییس جمهوری اسلامی ایران جناب آقای حسن روحانی، رییس جمهور فدراسیون روسیه جناب آقای ولادیمیر پوتین و رییس جمهوری ترکیه جناب آقای رجب طیب اردوغان در تاریخ ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۹ در آنکارا برای شرکت در یک نشست سه جانبه سران گردهم آمدند.
روسای جمهور:
۱- وضعیت میدانی جاری در سوریه را مورد بحث قرار داده، تحولات پس از آخرین نشست خود در سوچی مورخ ۱۴ فوریه ۲۰۱۹ را بررسی کرده و عزم خود مبنی بر تقویت همکاری های سه جانبه در سایه توافقات خود را تکرار کردند.
۲- بر تعهد مستحکم خود به حاکمیت، استقلال، وحدت و تمامیت ارضی جمهوری عربی سوریه و همچنین به اهداف و اصول منشور ملل متحد تأکید کردند. آنها تصریح نمودند که این اصول باید از سوی همگان مورد احترام قرار گیرد و هیچ اقدامی، فارغ از عامل/عاملان آن، نباید این اصول را تضعیف نماید.
۳- در این ارتباط، بر لزوم احترام به تصمیمات حقوقی بین المللی شناخته شده بین المللی از جمله آن مفادی از قطعنامه‌های ذیربط ملل متحد که اشغال جولان سوریه را رد می کند بویژه قطعنامه ۴۹۷ شورای امنیت سازمان ملل تاکید و تصمیم دولت امریکا در خصوص جولان اشغالی سوریه که نقض فاحش حقوق بین الملل محسوب شده و صلح و امنیت منطقه‌ای را به خطر می‌اندازد را محکوم کردند. آنها حملات نظامی اسراییل در سوریه را بی ثبات کننده و ناقض حاکمیت و تمامیت ارضی ان کشور تلقی کرده که منجر به تشدید تنش در منطقه می شود.
۴- وضعیت در شمال شرق سوریه را مورد بررسی قرار داده و تاکید کردند که امنیت و ثبات در این منطقه تنها از طریق احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی این کشور قابل دسترسی است و توافق کردند تلاش‌های خود در این راستا را با یکدیگر هماهنگ کنند.
۵- تمامی تلاش‌ها به منظور ایجاد واقعیات جدید در صحنه میدانی به بهانه مبارزه با تروریسم از جمله ابتکارات غیرمشروع خودمختاری را مردود شمرده و اراده خود برای ایستادگی در برابر مقاصد تجزیه طلبانه با هدف تضعیف حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه و همچنین امنیت ملی کشورهای همسایه را ابراز نمودند.
۶- وضعیت ناحیه کاهش تنش ادلب را به طور مفصل بررسی و بر لزوم احترام به آرامش در صحنه از طریق اجرای کامل تمامی توافقنامه‌ها در خصوص ادلب بویژه تفاهم نامه مورخ ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۸ تاکید کردند. آنها نسبت به خطر وخامت بیشتر وضعیت انسانی در این منطقه و پیرامون آن در نتیجه ادامه تنش هشدار داده و توافق کردند اقدامات مشخصی برای کاهش نقض‌ها انجام دهند. آنها همچنین نگرانی جدی خود در مورد افزایش حضور سازمان تروریستی هیات تحریر الشام در منطقه را ابراز نموده و بر عزم خویش مبنی بر ادامه همکاری برای نابودی نهایی داعش، جبهة النصره و تمامی دیگر افراد، گروه‌ها، تشکل‌ها و موجودیت‌های وابسته به القاعده یا داعش که از سوی شورای امنیت سازمان ملل شناسایی شده‌اند، تصریح کردند. آنها ضمن ابراز تاسف از تلفات غیرنظامی و بی خانمانی مردم، توافق کردند اقدامات مشخصی بر پایه توافقات پیشین به منظور اطمینان ازحفاظت ازغیرنظامیان و زیرساخت‌های غیرنظامی در انطباق با حقوق بشردوستانه بین المللی و نیز ایمنی و امنیت نیروی نظامی ضامنین حاضر در داخل و خارج از منطقه کاهش تنش ادلب انجام دهند.
۷- بر این باور خود تصریح نمودند که منازعه سوریه هیچ راه‌حل نظامی نمی‌تواند داشته باشد و تنها از طریق یک فرایند سیاسی سوری سوری با تسهیل سازمان ملل در راستای قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل می‌توان به آن پایان داد.
۸- رضایت خود مبنی بر تکمیل موفقیت آمیز کار ترکیب کمیته قانون اساسی را ابراز نموده و حمایت خود از تلاش‌های نماینده ویژه دبیر کل سازمان ملل گیر پدرسن برای دستیابی به توافق میان طرفهای سوری در ارتباط با آیین کار کمیته قانون اساسی را اعلام کردند. آنها همچنین بر آمادگی خود برای تسهیل شروع بکار کمیته قانون اساسی در ژنو در انطباق با تصمیمات کنگره گفتگوی ملی سوری در سوچی تاکید کردند.
۹- آنها بر نیاز به افزایش دسترسی بشردوستانه برای تمامی سوری‌ها در سراسر کشور بدون هیچ پیش شرطی تاکید کردند. به منظور تسکین آلام سوری‌ها و حمایت از پیشرفت در فرایند حل و فصل سیاسی، آنها از جامعه بین المللی، سازمان ملل و آژانس‌های بشردوستانه آن خواستند مسئولیت بیشتری در سهیم شدن در این زمینه برعهده بگیرند و مساعدت خود به سوریه را در این میان از طریق اجرای پروژه‌های بهبودی سریع از جمله اعاده امکانات زیرساخت‌های اساسی، تاسیسات عرضه آب و برق، مدارس و بیمارستان‌ها و همچنین اجرای مین زدایی انسان دوستانه افزایش دهند.
۱۰- بر ضرورت تسهیل بازگشت ایمن و داوطلبانه آوارگان و اشخاص بی خانمان شده داخلی به مناطق اصلی زندگی‌شان در سوریه و اطمینان از حق بازگشت و حمایت از آنها تاکید کردند. در این ارتباط آنها از جامعه بین المللی خواستند تا کمک‌های مناسبی برای اسکان مجدد و زندگی عادی آنها فراهم نماید و همچنین بر آمادگی خود برای ادامه تعامل با تمامی طرفهای ذی ربط شامل دفتر کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان و دیگر آژانس‌های بین المللی تخصصی تاکید کردند. آنها توافق کردند هماهنگی‌های لازم در خصوص ابتکارات خود برای برگزاری کنفرانسهای بین المللی با موضوع کمک های بشردوستانه به سوریه و بازگشت پناهجویان سوری را مبذول دارند.
۱۱- از شرکت عراق و لبنان به عنوان ناظران جدید فرمت آستانه استقبال کردند.
۱۲- علاوه بر مساله سوریه، آخرین تحولات منطقه‌ای و بین المللی و نیز همکاری در زمینه‌های مختلف را بررسی نموده و بر تصمیم خود مبنی بر ارتقای همکاری مشترک اقتصادی و بازرگانی تاکید کردند.
۱۳- تصمیم گرفتند نشست سه جانبه سران بعدی را در جمهوری اسلامی ایران به دعوت رییس جمهوری اسلامی ایران جناب آقای حسن روحانی برگزار نمایند.
۱۴- روسای جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه مراتب تشکر صمیمانه خود را به رییس جمهوری ترکیه جناب آقای رجب طیب اردوغان به منظور میزبانی نشست سه جانبه سران در آنکارا ابراز نمودند.