ظریف به کاخ سفید دعوت شده بود اما نپذیرفت

در ماه ژوییه همزمان با سفر جواد ظریف به آمریکا، گزارش‌هایی درباره دیدار این سناتور و وزیر خارجه ایران منتشر شده بود اما هیچگاه کاملا تایید نشد. البته وزیر امروز خارجه ایران گفته بود با برخی اعضای گنگره ملاقات‌هایی کرده و هر کدامشان بخواهند نامشان را فاش می‌کنند.

سناتور رند پال از اعضای کمیته روابط خارجی در سنا و از مخالفان جنگ با ایران است. حالا نشریه نیویورکر به نقل از چند مقام ایرانی و آمریکایی و یک دیپلمات مطلع نوشته این سناتور جمهوری‌خواه، با اطلاع و رضایت رییس جمهوری امریکا، جواد ظریف را برای ملاقات با ترامپ به کاخ سفید دعوت کرده بود.

به گزارش نیویورکر این دعوت روز پانزدهم ژوییه در دیدار دو طرف در اقامتگاه سفیر ایران در سازمان ملل متحد روی داده، دیداری که داگ استفورد مشاور ارشد پال نیز در آن حاضر بوده است. ظریف در این ملاقات، پیشنهادهایی را برای حل نگرانی آمریکا درباره برنامه هسته ای ایران به طرف آمریکایی داده اما گفته هر اقدام بیشتری نیاز به گام های متقابل آمریکا دارد. نیویورکر گزارش داده ظریف بعداز مشورت با تهران دعوت به کاخ سفید را رد کرده است. درست دو هفته بعد از این دیدار دولت آمریکا جواد ظریف را در فهرست تحریم های خود قرار داد.

متن كامل گزارش نیویورکر/ نویسنده: رابین رایت
مترجم: رامین ساداتی
خبرگزاری نیویورکردر یادداشتی به قلم رابین رایت نوشت ماه گذشته و در اوج تشدید تنش‌ها بین واشنگتن و تهران، وزیر امور خارجه ایران، محمدجواد ظریف، یک دعوت غیرمنتظره برای دیدار با رئیس جمهور دونالد ترامپ در دفتر بیضی شکلش دریافت کرد. به گفته منابع آمریکایی و ایرانی و یک دیپلمات آگاه، سناتور جمهوریخواه کنتاکی "رند پاول"، در دیدار با ظریف در نیویورک در 15 ژوئیه از طرف ترامپ از وی دعوت کرد.

در پانزدهم ژوئیه، پاول و مشاور ارشد وی، داگ استافورد، با ظریف در محل اقامتش ملاقات كردند. ظریف بعد از آن به خبرنگار نیویورکر و گروه کوچکی از خبرنگاران دیگر گفت: "من همیشه اعضای کنگره را می‌بینم( بدون ذکر نام) اما این اولین ملاقات وی با پاول بود که در کمیته روابط خارجی سنا حضور دارد. به گفته این منابع، این دو نفر در ابتدا درباره مسایل دیرینه، به ویژه برنامه هسته ای تهران و همچنین تنش های اخیر در خلیج فارس صحبت کردند. مأموریت پاول این بود که یک کانال مستقیم دیپلماتیک را در بالاترین سطح راه اندازی کند که تقریبا معادل نسخه مینیاتوری تاکتیک ترامپ در دور زدن دیپلماسی سنتی در ملاقات مستقیم با رهبر کره شمالی بود. در طی یک مکالمه یک ساعته، ظریف به پاول ایده هایی درباره چگونگی پایان دادن به بن بست هسته ای و رفع نگرانی های ترامپ ارائه داد.

وی بعداً برخی از آنها را به گروه روزنامه نگاران ما و متعاقباً با جزئیات بیشتر برای من تشریح کرد. وی به ما گفت: "من به عنوان یک دیپلمات، همیشه باید در مورد گزینه‌ها فکر کنم." از جمله این ایده‌ها این بود كه پارلمان ایران قانونی را عطف به فتوای مقام معظم رهبری ایران در خصوص، منع تولید یا استفاده از سلاح های هسته ای وضع کرد. آیت الله علی خامنه ای در سال 2010 گفت: "ما استفاده از این قبیل سلاح‌ها را حرام [حرام] می‌دانیم ." ظریف پیشنهاد کرد، اگر ترامپ چیز بیشتری میخواهد، او نیز باید پیشنهاد بهتری ارائه دهد. ظریف گفت که ایران می‌تواند با تصویب پروتکل الحاقی به بازرسان آژانس اجازه دسترسی به هر دو سایت هسته ای اعلام شده و اعلام نشده به طور دائمی را بدهد.داریل کیمبال، مدیر اجرایی انجمن کنترل سلاح های کشتار جمعه، روز جمعه به من گفت: "پروتکل الحاقی وسیله مهمی است که با آن تأیید می‌شود که کشورهای عضو به دنبال دستیابی به سلاح های هسته ای نیستند." "اگر به ایرانی‌ها اعتماد نکنید،
می‌خواهید بازرسی‌ها را به طور دائمی انجام دهید." با تصویب پروتکل، ایران یکی از بندهای به اصطلاح غروب خورشید در توافق 2015 را از بین برد، که باعث شک و تردید عمیق در میان جمهوری خواهان، برخی از دموکرات ها، اسرائیل و عربستان سعودی شده بود. در عوض، ظریف اظهار داشت، ترامپ باید به کنگره برود و تحریم های ایران را لغو کند، همانطور که در ابتدا در توافق هسته ای سال 2015 تهیه شده بود اما در کنگره تصویب نشده است. سپس هر دو طرف در تعهدات مورد نظر در توافق اصلی احساس امنیت بیشتری می‌كنند.پاول پیشنهاد کرد که دیپلمات ایرانی به صورت شخصی ایده های مشابهی را به ترامپ ارائه دهد. پاول به وی گفت كه رئیس جمهور به او اجازه داده است كه از ظریف برای دیدار با ترامپ در دفتر کارش دعوت کند. سخنگوی کاخ سفید از اظهار نظر در مورد این دعوت پرونده خودداری کرد.

ترامپ مدتهاست که از اعضای تندروی خود - بخصوص مشاور امنیت ملی جان بولتون - که در مورد پتانسیل دیپلماسی موفق سطح بالا با ایران شک و تردید داشتند، سرپیچی کرد. روز چهارشنبه، یک مقام ارشد دولت در جمع خبرنگاران در یک کنفرانس تلفنی، به خبرنگاران گفت: "پرزیدنت ترامپ آماده گفتگو با رهبری ارشد در تهران است.ترامپ در ماه ژوئن پیامی دیپلماتیک به رهبر ایران را از طریق نخست وزیر ژاپن، شینزو آبه، ارسال کرد. این مقام گفت: "رئیس جمهور هیچ محدودیتی برای گفتگو با مقامات منتخب با همتایان خارجی ندارد." دولت ترامپ در طول دو سال اول خود، حداقل 8 بار از پیشنهاد گفتگوی جضوری با ایران خبر داد، از جمله دو بار وقتی كه ترامپ و رئیس جمهور ایران، حسن روحانی، هر دو در مجمع عمومی آمریكا بودند، دیپلمات های اروپایی و ایرانی به من گفتند. یکی از آن درخواست ها، از طریق رئیس جمهور فرانسه، امانوئل مکرون در سال 2017 در همان روز که ترامپ در مجمع عمومی علیه ایران صحبت کرده بود داده شد. پس از توهین به ایران توسط ترامپ روحانی دعوت ملاقات خصوصی را رد کرد.

 ظریف به پاول گفته بود که تصمیم ملاقات با ترامپ در دفتر بیضی تصمیم گیری او نیست. او باید با تهران مشورت کند. این منابع به من (نویسنده یادداشت) گفتند كه ابراز نگرانی ظریف این بود که جلسه به چیزی بیش از عکس انتخاباتی ختم نشود. دسامبر گذشته، هنگام مصاحبه با ظریف در مجمع دوحه، وی گفت که تهران بیش از چند عکس و یک سند دو صفحه ای از هر گفتگوی احتمالی آینده می‌خواهد - اشاره ای به نتیجه محدود اجلاس نخستین ترامپ با رهبر کره شمالی، کیم. جونگ اون، سال گذشته در سنگاپور - وی گفت: "ما فقط برای یک فرصت عکس و یک سند دو صفحه ای صحبت نمی کنیم." "ما یک سند صد و پنجاه صفحه ای داریم"، اشاره ای به توافقنامه هسته ای دقیق که ترامپ آن را رها کرد. ظریف پس از دیدار با پائول، گفت نتایج را برای رهبران ایران بازگو کرد. آنها جلسه ای را هماهنگ نکردند. قرار است روحانی ماه آینده در مجمع عمومی ایالات متحده آمریکا حضور یابد. بنا بر گزارش‌ها سناتور جمهوری خواه کارولینای جنوبی لیندسی گراهام، با این وجود که در مسیر دیگری قرار دارد با دولت ایران نیز همکاری می‌کند. او بخشی از گروهی بود که در 14 ژوئیه با ترامپ گلف بازی کردند و درباره ایران گفتگو کردند.

به گزارش روزنامه دیلی بیست، گراهام در چارچوب توافق نامه گسترده تر با متحدین مشورت کرده است. از تهران می‌خواهد كه موافقت نامه موسوم به 123 را كه در قانونگذاری مصوب 1954 تشریح شده است بپذیرد. "بند 123 قانون انرژی هسته ای ایالات متحده در سال 1954، با عنوان "همکاری با سایر کشورها"، توافق نامه همکاری را به عنوان پیش شرط توافق های هسته ای بین ایالات متحده و سایر کشورها تعیین می‌کند."
من به رئیس جمهور گفتم: 123 را با ایرانیان سر میز بگذارید. تا آنها پاسخ منفی بدهند. گراهام به دیلی بیست گفت: "من فکر می‌کنم ایرانی‌ها "نه" خواهند گفت. و من فکر می‌کنم که این "نه " ایران اروپایی‌ها را از ایران دور خواهد کرد.

از زمانی که ترامپ توافق هسته ای سال 2015 را کنار گذاشت، ایالات متحده و اروپا بیشتر از هر زمان دیگری از هم دور شدند. انگلیس، فرانسه و آلمان بارها و بارها پایبندی به برجام را اعلام کردند. در ماه ژوئن، آنها یک مکانیسم مالی، INSTEX، برای کمک به شرکت‌ها در دور زدن تحریم های ایالات متحده در صورت انجام تجارت با ایران، راه اندازی کردند. با افزایش تنش‌ها در خلیج فارس، متحدان دیرینه کمپین "فشار حداکثری" دولت را در پانزده ماه گذشته سرزنش کرده و این رویکرد را یک تحریک واکنش تهاجمی ایران می‌دانند. ماه گذشته، اروپایی‌ها از پیوستن به عملیات سنتینل، برنامه ای آمریكا برای تأمین امنیت دریایی نفتکش‌ها و امنیت دریایی در خلیج فارس، مقاومت كردند یا از آنها امتناع ورزیدند و در عوض تصمیم گرفتند اقدامات خود را انجام دهند.
در تاریخ 31 ژوئیه، بدون دستیابی به موفقیت، دولت ترامپ، ظریف را به خاطر عملکردش "بعنوان یک وزیر تبلیغات، نه یک وزیر خارجه. "تحریم کرد.

از نظر فنی، این تحریم‌ها بدان معنی است که ایالات متحده می‌تواند هرگونه اموالی را که ظریف در آمریکا در اختیار دارد، تصاحب کند، وی را از سفر به اینجا منع کند و هر شخص، شرکت یا موسسه مالی را که با ظریف همکاری می‌کند، تحریم کند. از نظر عملی، این حرکت ممکن است تأثیر محدود داشته باشد. طبق منشور ایالات متحده آمریکا، ایالات متحده، به عنوان کشور میزبان، موظف است به دیپلمات هایی که در سازمان جهانی مشغول کار هستند، سفر کند. این تعهد بندرت نقض می‌شود. ظریف معمولاً سالانه سه یا چهار بار از سازمان ملل بازدید کرده است. انتظار میرود كه وی در ماه آینده در مجمع عمومی آمریكا حضور یابد. در همین حال، اروپایی‌ها با قاطعیت به این اقدام اعتراض کردند. وزارت امور خارجه فرانسه در توئیت خود گفت: "ما معتقدیم كه همه ی کانال های دیپلماتیک باید بخصوص در شرایط كنونی تنش‌ها باز بمانند."

ظریف از رسانه مورد علاقه ترامپ برای پاسخ دادن استفاده کرد. ظریف در توییت نوشت: "دلیل ایالات متحده برای تحریم من این است که من سخنگوی اصلی ایران در سراسر جهان هستم." آیا حقیقت واقعاً دردناک است؟ این هیچ تاثیری در من و خانواده من ندارد، زیرا من خارج از ایران هیچ ملک یا منافع ندارم. متشکرم که مرا چنین تهدید بزرگی را برای برنامه های خود یافتید. " دفتر پاول اظهار نظر رسمی نداشت. دفتر مطبوعاتی وی به من گفت: "من باید شما را به توییت ارجاع می‌دهم." وی در حساب توییتری خود خبر آسوشیتدپرس را در مورد اقدام دولت علیه ظریف به اشتراک گذاشته بود، که در بالا وی نوشت: "اگر دیپلمات‌ها را مجازات می‌کنید، دیپلماسی کمتری خواهید داشت."