مراسم تشییع پیکر اعظم طالقانی
هادی خانیکی
1️⃣دیروز اعظم طالقانی زن نامور دوران ما آبرومندانه تشییع و به خاک سپرده شد. نام او هم یادآور میراث ماندگار طالقانی بود و هم تجسم میراثداری شایسته یک دخترهمفکر وهمراه برای پدری به بزرگی همه ایران. طالقانی سرمایهای نمادین است و آنچه دیروز تهران به چشم خود دید زندگی و زایندگی این میراث بود. چهرههای نام آشنای عرصه فرهنگ و اندیشه و سیاست تا آنجا آمده بودند که میشد دید هنوز آرمان و ایمان جان دارد و میداندار.
2️⃣اعظم طالقانی زنی کم نظیر بود که به تعبیرخود بارمسئولیت «یک رجل سیاسی» را به خوبی به دوش گرفت. کیاست در دایره نظر و عمل او دامنههایی وسیع و درهم تنیده داشت. چشم به قدرت ندوخته بود اما در پی توانمند کردن هر شهروند منفرد وهرنهاد و شبکه مدنی و اجتماعی بود. او به قدرت بخشیدن به زن، به سازمان مردم نهاد ،به حزب، به رسانه و به شبکه نیکوکارانه میاندیشید و تمام توان خود را حتی روی صندلی چرخدار دراین راه به کارمیبرد.از نخستین ماههای پس از پیروزی انقلاب برای سامان دادن فعالیتهای زنان مسلمان نهاد ساخت و نشریه راه انداخت. وارد فعالیتهای آزادیخواهانه ومدنی شد و به کارآموزش پرداخت و حتی مهدکودک تأسیس کرد. شبکههای خیرخواهانه و نیکوکارانه شکل داد و به طورخلاصه تفسیری عملی و موسع از سیاست ورزی را در تمام این سالها و دههها ارائه داد.
3️⃣اعظم طالقانی سرمشقی نمونه از نوآوری در سنت و سنت بخشی به نوآوری بود. ریشه در دینداری و انقلابیگری داشت درحالی که سخت مقید به آزادی و عدالت و دموکراسی بود. دیروزش را هیچ گاه از یاد نبرد و از مبارزه و مقاومت در برابر دیکتاتوری خودکامه نظام شاه هرگز احساس و اظهار پشیمانی و زیاندیدگی نکرد. اما پیوسته دغدغه مسائل جدید و نیازهای نوپدید زمانه را داشت و دراندیشه عرضه تصویری جذاب و روزآمد از دین ، انقلاب ، مبارزه و مقاومت بود. زنی انقلابی و آرمانخواه بود که با تمام وجود به اصلاحطلبی و کنشگری مدنی رسیده بود و به الزامات و ساز و کارهای آن سخت وفادار بود.
4️⃣اعظم طالقانی درمیان همه فعالیتهای خستگی ناپذیر سیاسی و مدنی ازاخلاقی بودن و اخلاقی زیستن لحظهای غفلت نکرد. کمترکسی از زبان او شکایت و بدگویی از دیگران را به یاد دارد. ازنقد غافل نبود اما ازدایره روا داری و انصاف او هیچ کس حتی مخالفانش بیرون نمیماندند. به گفتوگو با او اعتقادداشت و برای انسان درهر مرتبه و مقامی بود حرمت میگذاشت. قدرت جمع کردن میان سطوح مختلف مسئولیت داشت .با همان شور و اشتیاقی که برای احقاق حقی از حقوق اساسی و سیاسی شهروندان میدمید با عشق و رضایت به مراقبت از فرزند بیمارش مینشست. وجودش گنجایش ابعاد چندگانه را داشت و دریک زمان قادر بود بنا به وظیفه و نتیجه اخلاقی درچند میدان فعالانه حرکت کند.
5️⃣اعظم با همه دشواریها و تنگناهایی که با آن زیست، سخت امیدوار بود. ناامیدی و توقف در زندگی سرشار از تکاپوی او، جایی نداشت.
همین سه هفته پیش بود که در کمیته علمی همایش «طالقانی و زمانه ما» که بناست در 22 و23 آبان جاری در تهران برگزار شود از من خواست که برای پرونده ویژه این شماره پیام ابراهیم که «سیاستورزی امیدوارنه»است مطلبی بنویسم. از دلیل انتخاب این عنوان پرسیدم گفت نمیتوان بدون امید در سیاست ماند. راست میگفت چنان که خود مصداق معنابخش سخناش بود./ایران