اهواز، یک متر هم جوی آب ندارد!

گروه جامعه_ رسانه ها: روزنامه اعتماد نوشت: ۱۴۹ میلیون دلار وام بانک جهانی می‌توانست شبکه آب ‌و فاضلاب اهواز را دگرگون کند اما چنین نشد. حالا که صحبت از گم ‌شدن وام بانک جهانی می‌شود، سه سال فرصت تنفس این وام هم به پایان رسیده و احتمالا دولت در حال بازپرداخت قسط‌های وامی است که جز به ابهام و اما و اگر از آن صحبت نمی‌شود. با این حال صحبت‌های حبیب‌الله مرادی مدیرعامل پیشین آبفای اهواز در زمانی که وام بانک جهانی اخذ شد، در گفت‌وگو با ایسنا نشان می‌داد که احداث تصفیه‌خانه شرق اهواز و اجرای کلکتور و شبکه‌کشی با استفاده از این وام صورت گرفته است.این ادعا را بهنام مریدی مدیرعامل فعلی شرکت آبفای اهواز گرچه رد نمی‌کند اما می‌گوید که تصفیه‌خانه شرق اهواز تماما با پول این وام ساخته نشد.او گرچه تمایلی به کنکاش در گذشته ندارد اما انتقادهایی به نحوه تخصیص این وام کلان در شهر اهواز دارد: «این کارها پراکنده بودند و نگاه جامعی برای رفع این مساله وجود نداشت.»

نحوه تخصیص وام بانک جهانی به آب و فاضلاب اهواز همچنان مبهم است، اما گفته می‌شود بخشی از این وام صرف ساخت تصفیه‌خانه شرق اهواز شده، آیا این اعداد صحت دارد و تصفیه‌خانه شرق اهواز با پول این وام ساخته شده است؟
سه ماه است که پا به آبفای اهواز گذاشته‌ام و این مساله به ده تا دوازده سال پیش باز می‌گردد. حقیقتا در کارم کنکاش نمی‌کنم که گذشتگان چه کرده‌اند و نگاه من به آینده است. در این مدت اطلاعات جسته و گریخته‌ای البته کسب کرده‌ام مبنی بر اینکه آن سال‌ها نتوانستند تمام وام را جذب کنند، در واقع بیشتر از ۹۳ میلیون دلار وام جذب نشد و باقی برگشت خورد. با این وام چهل درصد از کلکتور‌های طرح جامع اجرا شدند. یک بخشی از این پول هم خرج شبکه‌های فاضلاب شد. البته بخشی از تصفیه‌خانه شرق اهواز را با این پول ساختند نه تمام آن را. تصفیه‌خانه شرق اهواز تقریبا ۹۵ درصد تکمیل است و سال گذشته که آقای جهانگیری به استان خوزستان سفر کردند، یک بخش از چهار بخش این تصفیه‌خانه افتتاح شد. ۵۰ میلیارد تومان برای تکمیل سه بخش دیگر هزینه لازم داریم. شاید زمان وام بانک جهانی با استفاده از پول وام زمین تصفیه‌خانه را تملک کردند، اما چنین نیست که فقط با این پول تصفیه‌خانه ساخته شده باشد. بخشی هم کمک دولت بود.

چه تعداد کلکتور و چه میزان شبکه فاضلاب با پول وام بانک جهانی کار شد؟
۴۰ تا کلکتور کار شده است، اما توجه کنید که این کارها پراکنده بودند و نگاه جامعی برای رفع این مساله وجود نداشت. طبق طرح جامع ۱۱۴ کیلومتر کلکتور و حدود ۳۴ کیلومتر آن در شرق اهواز باقی مانده است و حدود ۹۲ کیلومتر هم در غرب اهواز. برآورد کارشناسی ما از طرح این است که این کلکتورها در بخش‌هایی از شهر کار شده که چندان صعب‌العبور نبودند و دشواری‌های اجرا نداشتند و جاهای سخت شهری باقی مانده است. البته شرایط کار آن زمان به این روال بود.

ارزیابی شما از طرح‌های صورت‌گرفته با این وام چیست؟
من در اطلاعات ریز نشده‌ام. طبق طرح جامع اهواز باید ۶۳ دستگاه پمپاژ داشته باشد که از این میان ۳۳ دستگاه با پول وام بانک جهانی احداث شده و ۳۰ دستگاه همچنان باقی است.

آیا تعلل در اجرای پروژه‌ها باعث شد کل این وام جذب نشود؟
من در جریان نیستم.

نکته اینجاست که بیش از ۱۰ سال پیش حجم کلانی از پول وارد آب و فاضلاب اهواز شده است اما حالا و پس از جذب تمام این اعتبارات مردم با مشکلات عدیده‌ای مواجه هستند. پاسخ شما به این تعارض چیست؟
درست است که باید شبکه اهواز شکل بگیرد و تکمیل شود اما تمام مشکل اهواز مشکل فاضلاب نیست و اگر کل فاضلاب اهواز هم درست شود، باز مشکل خواهیم داشت. اهواز یک متر شبکه جمع‌آوری آب‌های سطحی ندارد و شبکه جمع‌آوری آب‌های سطحی ربطی به آب و فاضلاب ندارد. شهرداری کل دنیا و کل ایران شبکه جمع‌آوری آب‌های سطحی را کار کرده‌اند، اما اهواز این شبکه را ندارد، یعنی یک متر جوی یا یک متر «کانیو» که بخواهد آب را هدایت کند، وجود ندارد. شبکه آب و فاضلاب از شبکه جمع‌آوری آب‌های سطحی مجزاست. وقتی شبکه مجزا نیست، آب باران وارد شبکه فاضلاب می‌شود، تاب‌آوری بارندگی شبکه‌های ما ۱۰ میلیمتر هستند و بیش از این را پس می‌زنند. هیچ جای دنیا هم آب‌های سطحی را با شبکه فاضلاب اختلاط نمی‌کنند. هم تصفیه سخت می‌شود و هم حجم روان ‌آب زیاد. حجم بارندگی نسبت به حجم تولید فاضلاب کمتر است، اما اگر همین حالا شبکه جمع‌آوری آب و فاضلاب تکمیل هم شود باز اهواز مشکل خواهد داشت.

چند سالی می‌شود که وعده‌هایی در مورد احداث شبکه فاضلاب کوت عبدالله داده می‌شود.
کوت عبدالله اصلا شبکه فاضلاب ندارد. حدود ۱۵ کیلومتر به تازگی در آن شبکه فاضلاب کار شده است اما در آن بخش‌هایی که شما در فیلم‌ها و تصاویر مشاهده می‌کنید، نه شبکه فاضلاب کشیده شده است نه آب‌های سطحی. متاسفانه کوت عبدالله خط القعری بود و شهرداری به دلایلی به مردم آنجا مجوز خانه‌سازی داد بدون آنکه زیرساخت‌های شهری آنجا بررسی شود. ما هم پیگیر هستیم تا این شبکه جمع‌آوری فاضلاب را به زودی در این منطقه احداث کنیم.

یعنی تاکنون از اعتبارات تخصیص داده شده، ریالی خرج کوت عبدالله نشده است؟
این مسائل ۱۴ سال پیش رخ داده‌اند، اگر کسی بخواهد به این مسائل ورود کند سیستم قضایی است نه من، وظیفه من نیست که گذشته را بررسی کنم و نگاه گروه ما به آینده است.

صحبت از آینده می‌کنید، اصلی‌ترین اقداماتی که باید برای شبکه آب و فاضلاب اهواز صورت بگیرد و پیش از آن صورت نگرفته، چیست؟
شهر اهواز دو مبحث دارد، یک مبحث فاضلاب موجود است و یک مبحث طرح جامع اهواز. فاضلاب موجود در شهر اهواز ۲هزار و ۳۰۰ کیلومتر شبکه است که از این مقدار هزار و ۱۰۰ کیلومتر فرسوده و عمر مفید آن بالای ۵۰، ۶۰ سال است، مدام نشست می‌کند و تاب‌آوری دفع آب‌های سطحی بعد از بارندگی را ندارد. بخش دیگر اجرای طرح جامع است که تاکنون ۴۰ درصد آن صورت گرفته و ۶۰ درصد آن همچنان باقی است، پیش‌بینی می‌کنیم برای اجرای ۶۰ درصد باقیمانده به ۴هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم.