تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۱/۰۲ ساعت ۱۳:۳۴
کد مطلب : ۲۰۶۰۵۹
تورم در سال ۹۹ چقدر افزایش می‌یابد؟
گروه اقتصادی: این روزها این جمله را بسیار از سوی مقامات ارشد کشور می‌شنویم؛ «قیمت‌ها افزایش پیدا نمی‌کند. » این در شرایطی است که نوسان‌های اخیر قیمت دلار، افزایش قیمت برخی از کالاها همچون خودرو و نیز دستورهای دوباره برای تشدید کنترل قیمت‌ها، این نگرانی را به وجود آورده که شاید موج تورمی جدیدی برای سال ۹۹ در راه است.
اما نگاهی به بودجه سال ۹۹ نشان می‌دهد که دولت با در پیش گرفتن سیاست عدم تامین هزینه‌ها با پول پرقدرت و همچنین عدم افزایش قیمت کالاها و خدمات دولتی به ویژه کالاهای اساسی، درصدد است که تورم را مهار کرده و سرعت رشد آن را کاهش دهد.
تغییرات نرخ تورم از سال ۹۵
پس از تک نرخی شدن نرخ تورم در خردادماه ۱۳۹۵، اقتصاد کشور تقریبا برای ۲۷ ماه شاهد تورمی زیر ۱۰ درصد بود؛ به طوری که حتی در دوره‌ای، یعنی بهمن و اسفند سال ۱۳۹۵ نرخ تورم به ۶.۹ درصد هم کاهش یافت، اما به دنبال تشدید تحریم‌ها از سوی آمریکا و نیز افزایش قیمت دلار، نرخ تورم دوباره از شهریورماه ۱۳۹۷ دو رقمی شد؛ تا جایی که روند افزایشی نرخ تورم ادامه پیدا کرد و در آبان‌ماه ۱۳۹۸ به ۴۱.۱ درصد رسید.آخرین گزارش بانک مرکزی از تورم اسفندماه ۱۳۹۸ نشان می‌دهد که نرخ تورم به ۳۴.۸ درصد تغییر کرده است. این یعنی افزایش حدود ۷.۹ درصدی نرخ تورم نسبت به اسفندماه سال ۱۳۹۷. اگرچه از مهرماه ۱۳۹۸ دامنه افزایش نرخ تورم به سمت کاهشی تغییر کرد. نرخ تورم در اسفندماه ۱۳۹۷ حدود ۲۶.۹ درصد اعلام شد.
چهار سناریو برای نرخ تورم
چندی پیش گزارشی به نقل از مرکز آمار ایران، از پیش‌بینی نرخ تورم سال ۱۳۹۸ و تورم نقطه‌ای سه ماه اول سال ۱۳۹۹ براساس چهار سناریو منتشر شد.سناریو اول با استفاده از الگوی مشابه ماه پایانی سال ۱۳۹۷ و سه ماه ابتدایی سال ۱۳۹۸ تهیه شده بود. بر این اساس، با توجه به اینکه در سال ۱۳۹۷ با تورم بالایی مواجه بودیم، این سناریو می‌تواند به عنوان حالتی بدبینانه در نظر گرفته شود.اما سناریو دوم، با استفاده از الگوی مشابه ماه پایانی سال ۱۳۹۶ و سه ماه ابتدایی ۱۳۹۷ بود و به دلیل اینکه در این بازه با ثبات نسبی در نرخ تورم مواجه بودیم، این سناریو حالتی خوشبینانه داشت.سناریو سوم، میانگین این دو حالت بود. اما در سناریو چهارم، از رابطه نرخ تورم تولیدکننده و مصرف‌کننده استفاده شده بود. با توجه به اینکه شاخص قیمت تولیدکننده بر اساس قیمت تمام شده کالاهای تولیدشده محاسبه می‌شود، بنابراین براساس این سناریو، انتظار می‌رود تغییرات قیمت این بخش با یک وقفه زمانی به تورم مصرف‌کننده منتقل شود. بر این اساس، سناریو چهارم تغییرات نرخ تورم ماهانه مصرف کننده، تغییرات نرخ تورم ماهانه سه‌ماه قبل تولیدکننده است. با توجه به اینکه نرخ تورم تولیدکننده فقط تا آذر ماه تهیه شده، بنابراین پیش‌بینی بر اساس این سناریو فقط برای اسفند ۱۳۹۸ انجام شده است.بر اساس سناریوی سوم که احتمال تحقق آن بیشتر است، روند نزولی نرخ تورم سالانه ادامه داشته و در خرداد ۱۳۹۹ به ۲۷.۹ درصد می‌رسد. اما روند نزولی نرخ تورم نقطه‌ای در اردیبهشت ۱۳۹۹ در عدد ۲۰.۹ درصد متوقف شده و در خرداد ماه همین سال با افزایش ۰.۸ درصدی به ۲۱.۷ درصد می‌رسد.
پیش‌بینی تورم ۲۰ تا ۲۵ درصدی
در این میان، مرکز پژوهش‌های مجلس اخیرا در گزارشی درباره شاخص‌های اقتصادی، تورم ۲۰ تا ۲۵ درصدی را برای سال ۱۳۹۹ پیش‌بینی کرده است.براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، روند فزاینده نرخ تورم در سال ۱۳۹۷ و نیمه اول سال ۱۳۹۸ سبب شد نرخ تورم در شهریورماه به حدود ۴۳ درصد برسد.برآورد بازوی مشورتی مجلس نشان می‌دهد؛ با وجود افزایش قیمت بنزین در انتهای آبان‌ماه و نوسانات نرخ ارز در روزهای پایانی پاییز، نرخ تورم میانگین سال در پایان سال ۱۳۹۸، ۳۵ درصد برآورد می‌شود و در صورت تداوم وضعیت موجود نرخ تورم سال ۱۳۹۹ نیز بین ۲۰ تا ۲۵ درصد پیش بینی می‌شود.بنا به این گزارش، با این حال باید توجه داشت در صورتی که دولت تدبیر لازم را برای تامین کسری بودجه از طریق کاهش مخارج و افزایش پایه مالیاتی نیندیشد، پولی شدن کسری بودجه سال ۱۳۹۹ می‌تواند منجر به افزایش مجدد نرخ تورم در سال ۱۳۹۹ شود.
تمرکز اقتصاد ۱۳۹۹ روی کنترل تورم
مقامات ارشد دولتی کشور تاکید دارند که تمرکز دولت برای اقتصاد سال ۱۳۹۹، روی کنترل تورم خواهد بود. عبدالناصر همتی، رییس‌کل بانک مرکزی اخیرا در تازه‌ترین اظهارنظر، گفته است؛ هدف امسال بانک مرکزی کنترل تورم است.رییس کل بانک مرکزی تصریح کرده است؛ یکی از مهم‌ترین کارهای بانک مرکزی در سال جدید این است که رشد اقتصادی غیرنفتی را تداوم ببخشد.همتی متذکر شده است؛ هدف اصلی ما در بانک مرکزی این است که با اعمال سیاست‌های پولی و ارزی، در وهله اول تورم را که متاسفانه در ۲ سال گذشته به دلیل شوک‌های ارزی رشد بالایی داشت، کنترل کنیم.وی تاکید کرده است؛ امیدواریم بتوانیم رفاه قشر عظیم جامعه به ویژه طبقات پایین که در ۲ سال گذشته به خاطر مشکلات اقتصادی آسیب دیده‌اند، به آنها بازگردانیم.پیش از این، رییس کل بانک مرکزی در روزهای پایانی بهمن سال گذشته در حاشیه همایش سالانه اقتصاد مقاومتی در جمع خبرنگاران گفته بود: در حال حاضر نقدینگی را کنترل کرده‌ایم و البته هدف بانک مرکزی در سال آینده کنترل انحصارات است، این در شرایطی است که هیچ یک از پیش‌بینی‌های بانک مرکزی برای سال آینده، تورم بالای ۲۰ درصدی را نشان نمی‌دهد، بنابراین انتظاراتی که برای تورم بالا بر رشد نقدینگی مطرح می‌شود، صحت ندارد.همتی عنوان کرده بود: فاکتورهای موجود حکایت از آن دارد که تورم سال آینده کمتر از ۲۰ درصد است و هیچ کدام از پیش‌بینی‌های ما برای سال آینده، تورم بالای ۲۰ درصد را نشان نمی‌دهد.همچنین براساس اظهارات معاون اقتصادی بانک مرکزی، ارزیابی عملکرد متغیرهای کلان اقتصادی نشان می‌دهد که با وجود فشار حداکثری دشمن، اقتصاد کشور روند رو به بهبودی را در پیش گرفته است.به گفته پیمان قربانی، براساس محاسبات و برآوردهای انجام شده، روند کاهنده نرخ تورم و بهبود رشد اقتصادی غیرنفتی در سال آینده تداوم خواهد یافت و پیش‌بینی می‌شود با ادامه روند موجود و ثبات سایر شرایط، نرخ تورم در سال آینده به محدوده ۲۰ درصد تقلیل یابد که چشم‌انداز مناسبی برای تقویت سیاست‌های ضد تورمی و کاهش بیشتر نرخ تورم و ثبات‌بخشی به اقتصاد و انجام اصلاحات ساختاری در بازار پول کشور را فراهم خواهد کرد.
تغییرات نرخ تورم از سال ۹۵
پس از تک نرخی شدن نرخ تورم در خردادماه ۱۳۹۵، اقتصاد کشور تقریبا برای ۲۷ ماه شاهد تورمی زیر ۱۰ درصد بود؛ به طوری که حتی در دوره‌ای، یعنی بهمن و اسفند سال ۱۳۹۵ نرخ تورم به ۶.۹ درصد هم کاهش یافت، اما به دنبال تشدید تحریم‌ها از سوی آمریکا و نیز افزایش قیمت دلار، نرخ تورم دوباره از شهریورماه ۱۳۹۷ دو رقمی شد؛ تا جایی که روند افزایشی نرخ تورم ادامه پیدا کرد و در آبان‌ماه ۱۳۹۸ به ۴۱.۱ درصد رسید.آخرین گزارش بانک مرکزی از تورم اسفندماه ۱۳۹۸ نشان می‌دهد که نرخ تورم به ۳۴.۸ درصد تغییر کرده است. این یعنی افزایش حدود ۷.۹ درصدی نرخ تورم نسبت به اسفندماه سال ۱۳۹۷. اگرچه از مهرماه ۱۳۹۸ دامنه افزایش نرخ تورم به سمت کاهشی تغییر کرد. نرخ تورم در اسفندماه ۱۳۹۷ حدود ۲۶.۹ درصد اعلام شد.
چهار سناریو برای نرخ تورم
چندی پیش گزارشی به نقل از مرکز آمار ایران، از پیش‌بینی نرخ تورم سال ۱۳۹۸ و تورم نقطه‌ای سه ماه اول سال ۱۳۹۹ براساس چهار سناریو منتشر شد.سناریو اول با استفاده از الگوی مشابه ماه پایانی سال ۱۳۹۷ و سه ماه ابتدایی سال ۱۳۹۸ تهیه شده بود. بر این اساس، با توجه به اینکه در سال ۱۳۹۷ با تورم بالایی مواجه بودیم، این سناریو می‌تواند به عنوان حالتی بدبینانه در نظر گرفته شود.اما سناریو دوم، با استفاده از الگوی مشابه ماه پایانی سال ۱۳۹۶ و سه ماه ابتدایی ۱۳۹۷ بود و به دلیل اینکه در این بازه با ثبات نسبی در نرخ تورم مواجه بودیم، این سناریو حالتی خوشبینانه داشت.سناریو سوم، میانگین این دو حالت بود. اما در سناریو چهارم، از رابطه نرخ تورم تولیدکننده و مصرف‌کننده استفاده شده بود. با توجه به اینکه شاخص قیمت تولیدکننده بر اساس قیمت تمام شده کالاهای تولیدشده محاسبه می‌شود، بنابراین براساس این سناریو، انتظار می‌رود تغییرات قیمت این بخش با یک وقفه زمانی به تورم مصرف‌کننده منتقل شود. بر این اساس، سناریو چهارم تغییرات نرخ تورم ماهانه مصرف کننده، تغییرات نرخ تورم ماهانه سه‌ماه قبل تولیدکننده است. با توجه به اینکه نرخ تورم تولیدکننده فقط تا آذر ماه تهیه شده، بنابراین پیش‌بینی بر اساس این سناریو فقط برای اسفند ۱۳۹۸ انجام شده است.بر اساس سناریوی سوم که احتمال تحقق آن بیشتر است، روند نزولی نرخ تورم سالانه ادامه داشته و در خرداد ۱۳۹۹ به ۲۷.۹ درصد می‌رسد. اما روند نزولی نرخ تورم نقطه‌ای در اردیبهشت ۱۳۹۹ در عدد ۲۰.۹ درصد متوقف شده و در خرداد ماه همین سال با افزایش ۰.۸ درصدی به ۲۱.۷ درصد می‌رسد.
پیش‌بینی تورم ۲۰ تا ۲۵ درصدی
در این میان، مرکز پژوهش‌های مجلس اخیرا در گزارشی درباره شاخص‌های اقتصادی، تورم ۲۰ تا ۲۵ درصدی را برای سال ۱۳۹۹ پیش‌بینی کرده است.براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، روند فزاینده نرخ تورم در سال ۱۳۹۷ و نیمه اول سال ۱۳۹۸ سبب شد نرخ تورم در شهریورماه به حدود ۴۳ درصد برسد.برآورد بازوی مشورتی مجلس نشان می‌دهد؛ با وجود افزایش قیمت بنزین در انتهای آبان‌ماه و نوسانات نرخ ارز در روزهای پایانی پاییز، نرخ تورم میانگین سال در پایان سال ۱۳۹۸، ۳۵ درصد برآورد می‌شود و در صورت تداوم وضعیت موجود نرخ تورم سال ۱۳۹۹ نیز بین ۲۰ تا ۲۵ درصد پیش بینی می‌شود.بنا به این گزارش، با این حال باید توجه داشت در صورتی که دولت تدبیر لازم را برای تامین کسری بودجه از طریق کاهش مخارج و افزایش پایه مالیاتی نیندیشد، پولی شدن کسری بودجه سال ۱۳۹۹ می‌تواند منجر به افزایش مجدد نرخ تورم در سال ۱۳۹۹ شود.
تمرکز اقتصاد ۱۳۹۹ روی کنترل تورم
مقامات ارشد دولتی کشور تاکید دارند که تمرکز دولت برای اقتصاد سال ۱۳۹۹، روی کنترل تورم خواهد بود. عبدالناصر همتی، رییس‌کل بانک مرکزی اخیرا در تازه‌ترین اظهارنظر، گفته است؛ هدف امسال بانک مرکزی کنترل تورم است.رییس کل بانک مرکزی تصریح کرده است؛ یکی از مهم‌ترین کارهای بانک مرکزی در سال جدید این است که رشد اقتصادی غیرنفتی را تداوم ببخشد.همتی متذکر شده است؛ هدف اصلی ما در بانک مرکزی این است که با اعمال سیاست‌های پولی و ارزی، در وهله اول تورم را که متاسفانه در ۲ سال گذشته به دلیل شوک‌های ارزی رشد بالایی داشت، کنترل کنیم.وی تاکید کرده است؛ امیدواریم بتوانیم رفاه قشر عظیم جامعه به ویژه طبقات پایین که در ۲ سال گذشته به خاطر مشکلات اقتصادی آسیب دیده‌اند، به آنها بازگردانیم.پیش از این، رییس کل بانک مرکزی در روزهای پایانی بهمن سال گذشته در حاشیه همایش سالانه اقتصاد مقاومتی در جمع خبرنگاران گفته بود: در حال حاضر نقدینگی را کنترل کرده‌ایم و البته هدف بانک مرکزی در سال آینده کنترل انحصارات است، این در شرایطی است که هیچ یک از پیش‌بینی‌های بانک مرکزی برای سال آینده، تورم بالای ۲۰ درصدی را نشان نمی‌دهد، بنابراین انتظاراتی که برای تورم بالا بر رشد نقدینگی مطرح می‌شود، صحت ندارد.همتی عنوان کرده بود: فاکتورهای موجود حکایت از آن دارد که تورم سال آینده کمتر از ۲۰ درصد است و هیچ کدام از پیش‌بینی‌های ما برای سال آینده، تورم بالای ۲۰ درصد را نشان نمی‌دهد.همچنین براساس اظهارات معاون اقتصادی بانک مرکزی، ارزیابی عملکرد متغیرهای کلان اقتصادی نشان می‌دهد که با وجود فشار حداکثری دشمن، اقتصاد کشور روند رو به بهبودی را در پیش گرفته است.به گفته پیمان قربانی، براساس محاسبات و برآوردهای انجام شده، روند کاهنده نرخ تورم و بهبود رشد اقتصادی غیرنفتی در سال آینده تداوم خواهد یافت و پیش‌بینی می‌شود با ادامه روند موجود و ثبات سایر شرایط، نرخ تورم در سال آینده به محدوده ۲۰ درصد تقلیل یابد که چشم‌انداز مناسبی برای تقویت سیاست‌های ضد تورمی و کاهش بیشتر نرخ تورم و ثبات‌بخشی به اقتصاد و انجام اصلاحات ساختاری در بازار پول کشور را فراهم خواهد کرد.
