اقدامات مقابله با کرونا در محیط‌های کاری

هر ۱۱ ثانیه یک مورد مرگ مرتبط با کار در دنیا
این دانشیار دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی البرز با بیان اینکه روزانه در جهان ۷۵۰۰ مورد مرگ ناشی از بیماری‌های مرتبط با کار و حوادث شغلی ثبت می‌شود، ادامه داد: حدود ۶۵۰۰ مورد مربوط بیماری‌های مرتبط با کار و حدود هزار مورد مربوط به حوادث شغلی می‌شود، به عبارتی به ازای هر ۱۱ ثانیه یک مورد مرگ مرتبط با کار در کل دنیا اتفاق می‌افتد. برای آنکه مقایسه‌ای‌ بین مرگ و میر ناشی از کار و بیماری کووید ۱۹ داشته باشیم، باید بگوییم به طور مثال روز شنبه ششم اردیبهشت ۹۹ در کل دنیا حدود ۶ هزار مرگ ناشی از کرونا ثبت شده است که کمتر از حدود ۷۵۰۰ مورد مرگ و میز ناشی از آسیب‌ها و بیماری‌های شغلی روزانه است. به عبارتی دیگر سالانه دو میلیون و ۷۸۰ هزار مرگ ناشی از آسیب‌های کار گزارش می‌شود که از این رقم حدود ۸۶ درصد مربوط به بیماری‌های مرتبط با کار و ۱۳ درصد مربوط به حوادث شغلی است.
مرگ و میر ناشی از حوادث و بیماری‌های شغلی بیشتر از مرگ ناشی حوادث ترافیکی و HIV
خسروی افزود: به ازای این تعداد مرگ، ۳۷۴ میلیون آسیب یا بیماری مرتبط با کار اتفاق می‌افتد که لزوما منجر به مرگ نمی‌شود اما با آسیب و رنج کارگران همراه است. مرگ و میر ناشی از حوادث و بیماری‌های شغلی بیشتر از مرگ و میر ناشی از جنگ، حوادث ترافیکی و بیماری HIV است. به طور کلی حوادث شغلی و بیماری‌های مرتبط با کار حدود ۵ تا ۷ درصد کل مرگ و میرها در سطح جهان را به خود اختصاص می‌دهد و طبق برآوردهای صورت گرفته از سوی سازمان بهداشت جهانی، حدود ۳ درصد کل بار بیماری‌ها یعنی سال‌های عمر مفید از دست رفته‌ ناشی از بیماری یا مرگ زودرس و یا معلولیت، مربوط به حوادث و بیماری‌های شغلی است و گروه هدف این حوادث و بیماری‌ها نیروی فعال جامعه است که قاعدتا سبب تحمیل هزینه‌های زیادی به جامعه می‌شود.
ایمنی و بهداشت حرفه‌ای؛ نوعی سرمایه‌گذاری است
وی در ادامه خاطرنشان کرد: بر اساس تخمین‌های صورت گرفته، هزینه ناشی از روزهای کاری از دست رفته حدود ۴ و در برخی کشورها تا ۶ درصد تولید ناخالص داخلی است که جزئی از هزینه‌های مستقیم و مشهود حوادث و بیماری‌ها است. بر اساس تئوری کوه یخ این هزینه‌هایی که به آنها اشاره شد، نوک قله کوه یخ را تشکیل می‌دهد؛ در حالی که حدود ۴ تا ۱۰ برابر این هزینه های مشهود، هزینه‌های نامشهود است که قابل مشاهده نیست. این مطالب نشان می‌دهد که بر خلاف دیدگاه برخی کارفرمایان، ایمنی و بهداشت حرفه‌ای نه تنها هزینه نیست، بلکه عین سرمایه‌گذاری بوده و می‌تواند سبب افزایش بهره‌وری کسب و کار شود.
حدود ۶۵ درصد مرگ و میر مرتبط با کار در کشورهای آسیایی است
خسروی ادامه داد: متاسفانه حدود ۶۵ درصد از مرگ و میرهای مرتبط با کار در کشورهای آسیایی اتفاق می‌افتد. در کشور مغایرت‌ها در آمار آسیب ها و بیماری‌هایی مرتبط با کار به دلیل تعاریف مرتبط بین سازمان‌های ثبت کننده، وجود دارد. طبق آمار سازمان نظام پزشکی در یک بازه ۸ ساله، سالانه حدود ۱۵۰۰ مرگ ناشی از حوادث شغلی اتفاق افتاده. با فرض حاکم بودن نسبت بین حوادث و بیماری مرتبط با کار کشور با الگوی جهانی، حدود ۱۰ هزار بیماری مرتبط با کار منجر به فوت تخمین زده می‌شود.
بهداشت حرفه‌ای؛ موثر در افزایش تاب آوری محیط‌های کاری در مقابل کرونا
وی افزود: بحران کرونا نشان داد بهداشت حرفه‌ای نه تنها می‌تواند بحث پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیرواگیر ناشی از عوامل زیان آور محیط کار مانند عوامل فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی و ارگونومی را تحت پوشش قرار دهد، بلکه می‌تواند در شرایط اپیدمی یا همه‌گیری جهانی نظیر آنچه‌که در مورد کرونا ویروس اتفاق افتاد، به بنگاه‌ها و فعالیت‌های اقتصادی کمک کند و میزان تاب آوری آنها در مقابل بیماری را افزایش دهد؛ چراکه اگر محیط‌های کار آمادگی لازم برای رویارویی با این ویروس را نداشته باشند، منجر به قطع فعالیت اقتصادی آنها می‌شود؛ همچنان که این اتفاق را در کشور خودمان و جهان شاهد بودیم. ویروس کرونا به ما هشدار داد که نه تنها عوامل و شرایط زیان آور محیط کار را که منجر به بیماری‌های غیرواگیر می‌شوند را باید در نظر گرفت، بلکه باید حتما راهبردهای جدی برای پیشگیری و مقابله با بیماری‌های واگیر نظیر کروناویروس هم داشته باشیم.
همه‌گیری جهانی را متوقف کنید
خسروی با اشاره به اینکه روز جهانی ایمنی و بهداشت حرفه‌ای از سوی سازمان بین‌المللی کار برنامه‌ریزی می‌شود، گفت: این سازمان هر ساله بر شعار خاصی تمرکز می‌کند. پیش از شیوع کرونا در کشورها شعاری که این سازمان در نظر گرفته بود «جلوگیری از خشونت در محیط کار» بود که پس از بحران بیماری کووید ۱۹ این شعار به «همه‌گیری جهانی را متوقف کنیم، ایمنی و بهداشت حرفه‌ای می‌تواند جان انسان‌ها را نجات دهد»، تغییر پیدا کرد.
اقدامات انجام شده برای مقابله با کرونا در محیط‌های کاری
وی با اشاره به اقدامات این اداره در مقابله با کرونا، گفت: ستاد ملی مدیریت کرونا با محوریت مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت پس از مواجهه با بحران کرونا در دو مرحله برای مقابله با کرونا در محیط‌های کار اقدام کرد. در گام اول فاصله گذاری، پروتکل‌های بهداشتی محیط کار برای مشاغل با ضرورت فعالیت زیاد مانند کارکنان خدمات بهداشتی، حمل و نقل، کارکنان کفن و دفن و همچنین مشاغل با ریسک متوسط نظیر کارگاه‌ها و صنایع و ادارات تدوین و ابلاغ شد و طرح تشدید بازرسی بهداشت حرفه‌ای در کل کشور اجرا شد. از سوی دیگر فعالیت مشاغل با ریسک بالا و ضرورت فعالیت پایین در شرایط بحران کرونا به صورت موقت متوقف شد.
ارسال پروتکل‌های بهداشتی برای صاحبان ۹۷۰۰ شغل
وی در ادامه بیان کرد: در گام دوم فاصله گذاری طی فعالیتی شبانه‌روزی پروتکل های بهداشتی اختصاصی برای پوشش ۹۷۰۰ شغل متناسب با سطح ریسک آنها تدوین شد و از طریق سامانه اصناف و صنایع برای صاحبان مشاغل ثبت نام شده، ارسال شد. در ادامه بازرسان بهداشت حرفه‌ای و بهداشت محیط دانشگاه‌ها در سراسر کشور با همکاری بسیج اصناف و سایر سازمان‌های نظارتی بر عملکرد اصناف و صنایع در حال نظارت هستند.خسروی با اظهار امیدواری نسبت به همکاری سه جانبه میان دولت، کارفرمایان و تشکل‌های کارگری و اصناف برای اجرای درست دستورالعمل‌های بهداشتی، تصریح کرد: در این صورت دیگر ناچار به قطع فعالیت صنایع و بنگاه‌ها نخواهیم شد.وی با گرامیداشت یاد جانباختگان و آسیب دیدگان مرتبط با کار به ویژه همکاران بهداشت و درمان مدافع سلامت، اظهار کرد: یکی از اهداف تعریف روز جهانی ایمنی و بهداشت حرفه‌ای، تجلیل از تلاشگران مروج فرهنگ ایمنی،   بهداشت حرفه‌ای و پیشگیری در محیط کار است. لازم می‌دانم به نمایندگی از مرکز سلامت محیط و کار به همه کارشناسان بهداشت حرفه‌ای وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی و صنایع و سازمان ها، اعضای هیات علمی و دانشجویان و مخصوصا بازرسان بهداشت حرفه‌ای که در برخی مواقع مخصوصا در گام اول مقابله با بیماری کرونا، مسئولانه اقدام به آموزش و نظارت بر کارگاه‌ها و صنایع کردند، تبریک بگوییم. در پایان امیدواریم با تداوم همکاری‌های همه مردم  تبعات بیماری را بر سلامت جامعه و فعالیت‌های اقتصادی به حداقل ممکن برسانیم.