گروه فرهنگی: دژ رشکان این روزها حال و روز خوبی ندارد. بخش های از این دژ که مربوط به دوره اشکانیان است تخریب شده و این اثر تاریخی در محاصره نخاله های ساختمانی و معتادین قرار گرفته است.
دژ رشکان در شهر ری و تپه چشمهعلی قرار گرفته است و یکی از دژهای دوران اشکانیان است، این دژ از لاشه سنگ و ساروج متعلق به دوران اشکانیان ساخته شده است. نام قلعه عظیم رشکان از کلمه ارشک یکم که بنیانگزار این سلسله پادشاهی بود گرفته شده است.
ری در گذشته ارشکیه نام داشت/تخریب بخش های از این دژ
ری در آن زمان ارشکیه نام داشت و از این محل وسایل جنگی کهنه زیادی به دست آمده که در موزه ایران باستان موجود است. بخش های از این دژ در حال حاضر تخریب شده است و حتی پلههایی که به این دژ میرسد، وضعیت نابسامانی دارد.
قدمت بیش از 2 هزار ساله رشکان
مرکز شهر سلجوقی و دیالمه مربوط به دوره سلجوقیان در شرق جاده ورامین و شمال شرقی ری واقع شده است که به ثبت ملی رسیده است و دژ رشکان با قدمتی بیش از دو هزار سال در محدوده اثر ثبتی مرکز شهر سلجوقی واقع شده است.
حال و روز دژ رشکان خوب نیست/آثار تاریخی ساسانیان در محاصره معتادین
این روزها حال و روز دژ رشکان خوب نیست. حسن خلیلآبادی رئیس کمیته میراث و گردشگری شورای شهر در این باره امروز به خبرنگار فارس، گفت: دژ رشکان همچنان پاتوق معتادان است و مسئولین امر هم توجهی به این مشکل نمیکنند. وی با تأکید بر این موضوع که دژ رشکان برای دوره ساسانیان است، گفت: این دژ روی تپهای واقع شده و برای رسیدن به آن باید از پلهای فلزی و چوبی گذشت و شرایط خوبی نیست و به سختی میتوان به این محل تردد کرد، به همین دلیل این مکان پناهنگاه بسیاری از معتادان شده است.
عدم رسیدگی به مشکلات دژ رشکان
عضو شورای اسلامی شهر تهران با تأکید بر این موضوع که بارها در این باره با میراث فرهنگی صحبت کردهایم، گفت: اما هنوز مشکل این ابنیه پابرجاست و به موضوعات دژ رشکان رسیدگی نمیشود.
دژ رشکان محل تخلیه نخاله ساختمان و زباله
خلیلآبادی با بیان اینکه این دژ بیش از دو هزار سال قدمت دارد و این روزها حال خوشی ندارد، گفت: اطراف این آثار تاریخی که مربوط به دوره ساسانیان است به محل جمعآوری زباله و نخاله تبدیل شده است. جایی که باید محل گردشگری باشد به محل زباله تبدیل شده است. عضو شورای شهر تهران ادامه داد: ماشینهای زباله ساختمانی تمامی نخاله خود را در این مکان میریزند و سگهای ولگرد هم که در حال جولان دادن هستند و در مجموع آثار این اثر تاریخی خوب نیست. خلیل آبادی در مورد وظیفه شهرداری در مورد نگهداری این دژ گفت: اصل وظیفه مربوط به میراث فرهنگی است و اگر میخواهند شهرداری ورود کند باید اختیارش را هم به شهرداری بدهند.
ملک هم به حال خود رها شد/اقدامی صورت نگرفت
وی در ادامه صحبتهایش به موضوع ملک در شهر ری هم اشاره کرد و گفت: این اثر تاریخی هم رها شده و فعلاً هیچ اقدامی در آن صورت نگرفته است. عضو شورای شهر تهران با تاکید بر این موضوع که باید تمامی آثار تاریخی در تهران ثبت شوند، گفت: برخی از آثار تاریخی ثبت و برخی هم ثبت نشده و در معرض آسیب هستند و در شورا پیگیر حفاطت از آثار تاریخی هستیم.براساس این گزارش، بسیاری از محققان بر این باور هستند که دژ رشکان از دوره نسبتاً طولانی اشکانیان یا پارسیان بر جا مانده است و اسم این دژ از واژه ارشک پایهگذار اشکانیان گرفته است و همچنین در بسیاری از کاوشهای صورت گرفته، به سازههای معماری کاخ سیاوش هم دست پیدا کردهاند که آن را به اواخر دوره ساسانی نسبت میدهند.
ری بیش از 8 هزار سال قدمت دارد
احمد مسجدجامعی عضو شورای شهر تهران در خصوص شهر ری و قدمت آثار تاریخی آن میگوید: شهر ری در جنوب پایتخت با سابقهای بیش از 8 هزار سال قرار گفته است که در سه دوره مادها، سلجوقیان و آلبویه بوده است. با وجود آثار تاریخی بسیار اما متأسفانه هیچ جایی در فهرست جهانی یونسکو باز نکرده است.
وضعیت نابسامان دژ رشکان و اعتراض محلی ها و گردشگران
وی به دژ رشکان اشاره کرد و گفت: این دژ یکی از بازماندههای 2500 ساله در مرکز ری است و در محله صفائیه واقع شده است و همواره مورد اعتراض و شکایت گردشگران و مردمی بومی از بیتدبیری مسئولین میراث فرهنگی و گردشگری در نگهداری از این بنای تاریخی بوده است.
رشکان خرابه ای بیش نیست
به گفته مسجدجامعی، این دژ روی تپه چشمه علی واقع شده و به واسطه قرارگیری در این مکان، از خیابانهای اطراف به خوبی دیده میشود و یکی از دژهای محکم این ناحیه است و محافظ هسته نخستین ری محسوب میشود. اما اکنون با همه قدمت و بار تاریخی، به خرابهای تبدیل شده است.
تخلیه نخاله های ساختمانی
براساس این گزارش، تخلیه نخالههای ساختمانی، استقرار مشاغل آلاینده در اطراف این دژ شرایط گردشگری را ناگوار کرده است و گردشگران رغبتی برای حضور ندارند و از سوی دیگر، حضور معتادان متجاهر هم باعث بروز مشکلاتی برای مردم در این مکان شده است. مسئولین میراث فرهنگی شهرستان ری هم قبلاً اعلام کرده بودند که برای ساماندهی محوطه دژ رشکان هماهنگیهایی انجام دادند و پاکسازیهایی هم صورت گرفته است. البته اعلام کرده بودند که طرح ساماندهی دژ رشکان در دستورکار است، اما تاکنون خبری از ساماندهی نیست.
دژ رشکان یکی از آثار تاریخی مهم است که با بیتدبیری مسئولین ذی ربط در حال از بین رفتن است. بسیاری از شهروندان میگویند حتی در ساعات روشن روز هم نمیتوان به این مکان رفت و آمد کرد چرا که معتادان در آنجا سکنی گزیدهاند. موضوع ساماندهی اماکن تاریخی مدتهاست در دستورکار مدیریت شهری قرار دارد. همچنین حفاظت از میراث معماری معاصر هم در دستورکار است. با وجود اینکه بسیاری از محلات تهران دارای آثار تاریخی است، اما تخریبهایی در آنها صورت میگیرد.
تخریب آثار تاریخی در برخی نقاط شهر/حفظ هویت محلات
علی اعطا سخنگوی شورای شهر تهران در اینباره میگوید: برخی آثار با ارزش در محلات تهران تخریب شده یا در معرض تخریب هستند که این موضوع به هویت شهر لطمه وارد میکند.براساس این گزارش، حال بسیاری از آثار تاریخی در تهران خوب نیست و مسئولین هر بار وعدههایی برای ساماندهی دادند، اما تاکنون اتفاق خاصی رخ نداده است. حال و روز آثار به جا مانده از ساسانیان در شهر ری هم خوب نیست و دژ رشکان در سایه بیمسئولیتی مدیران در حال نابودی است.